نارکولپسی: تعریف، علائم، علل و درمان
نارکولپسی چیست؟
نارکولپسی ( حمله خواب) یک نوع اختلال خواب است که به میل غیر طبیعی و شدید به خواب در روز میگویند.این واژه یونانی است و از کلمه نارکو به معنی گیجی گرفته شده است. این اختلال همراه با حس خواب آلودگی عمیق روزانه، فلج خواب، توهم خواب و کاتاپلکسی(یا تن‌انداختگی، نوعی بیماری است بدین معنی که شخص به هنگام حالات هیجانی قوی یا خنده و گریه شدید اختیار عضلانی بخش‌هایی از بدن خود را از دست میدهد و به زمین می‌افتد، اما همچنان به‌هوش است) است.
حمله خواب یا نارکولپسی نشان دهنده ی اختلال عصبی در مکانیزم خواب و بیداری در مغز بوده و بیانگر غیرطبیعی بودن خواب در مرحله ی REM (یا همان مرحله حرکت سریع چشم) میباشد. نارکولپسی بیماری مزمن نورولوژیک است که به دلیل ناتوانی مغز در تنظیم چرخه خواب و بیداری به وجود میآید.این خواب آلودگی غیرقابل کنترل، بیشتر از اینکه تنها کمی خسته باشید، شما همیشه احساس خستگی میکنید هستید، نه تنها سخته که بیدار بمانید ، حتی وقتی هم که خوابیدید ، تجربه ی عمیق و رضایت بخشی برایتان نیست.
حقیقتا در اواخر دهه 1870 در آلمان نارکولپسی بیشتر از منظر فنی ، به عنوان اختلال عصبی شناخته و ثبت شد. تحقیقات اخیر بر روی تجزیه و تحلیل ژنتیکی که بر تولید مواد شیمیایی در مغز تاثیر می گذارد متمرکز شده است، مواردی نظیر هیپوکراتین، که تأثیر بر روی چرخه خواب و خواب REM(مرحله ی حرکتی سریع چشم) دارد. به نظر میرسد عدم توازن شیمیایی همراه با تنشهای محیطی موجب بروز نارکولپسی می شود و هنوز هم در عرصه علمی اجماع نظر وجود دارد که در نارکولپسی محرکهایی از دسته ی اختلالات خواب، اختلالات پزشکی، اختلالات عصبی و حتی در تحقیقات اخیر اختلالات خود ایمنی وجود دارد.
به طور خلاصه، نارکولپسی زمانی رخ میدهد که شما اغلبا در زمان های تصادفی و ناگهانی، به طور غیر منتظره و بدون هشدار به خواب بروید . و این امر میتوتند برای شما، دوستان و خانواده تان مشکل ساز باشد.
انواع نارکولپسی
به طور گسترده ، دو نوع نارکولپسی وجود دارد، که در سال 2017 بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده در طی زمان پنج سال بیشتر به وضوح رسید.
نارکولپسی تایپ 1:
نارکولپسی تایپ یک (که به عنوان نارکولپسی با کاتاپلکسی تعریف و به کار برده میشد) به عنوان ترکیبی از حالت خواب آلودگی بیش از حد و همچنین سطح بالایی از هایپوسرتین(Hypocertin) و نیز ضعف عضلانی که به وسیله ی احساسات تحریک شده، شرح داده شده است.
نارکولپسی تایپ 2 :
در نارکولپسی تایپ دو (که به عنوان نارکولپسی فاقد کاتاپلکسی تعریف و به کار برده میشد) ،عموم افراد دارای این شرایط، تجربه خواب آلودگی مفرط در طول روز داشته ، اما معمولا ضعف عضلانی ناشی از احساسات را ندارند. آنها معمولا علائم شدیدتری دارند و سطح نرمال هایپوسرتین هورمون مغز را دارا میباشند.( Hypocertin یک ماده شیمیایی است که مسئول بیداری و تنظیم خواب می باشد و در هایپو تالاموس ترشح میشود)
نارکولپسی در کودکان :
نارکولپسی می تواند در کودکان 5 تا 6 ساله قابل تشخیص باشد و تاخیر در تشخیص قابل فهم است. در ابتدای مراحل ابتلا به نارکولپسی در کودکان برخی از ویژگی های بالینی منحصر به فرد در مقایسه با موارد بعد از شروع، از جمله خواب آلودگی روزانه عمدتا به عنوان ناخوشی معمول یا تحریک پذیری و بیش فعالی.
نارکولپسی در بزرگسالان :
تحقیقات نشان می دهد که بیش از 50٪ موارد نارکولپسی هنوز تشخیص داده نمی شود، چرا که علائم برای تشخیص بدون تست بسیار مشخص، به سختی دشوار است، و همچنین به دلیل آنکه مردم تجربه کمتری در این زمینه دارند، ما به شدت توصیه می کنیم در صورتی که وقفه مداوم در الگوی خواب شما وجود داشته باشد به یک متخصص خواب مراجعه کنید .
نارکولپسی خفیف :
به طور کلی خود را در نمونه های جزئی برخی از علائم 5 هسته نارکولپسی نشان می دهد.
نارکولپسی شدید :
همانطور که انتظار می رود، در این حالت نمونه های شدیدی از علائم 5 هسته ایی نارکولپسی نشان داده شده است که منجر به نمونه هایی از جمله خواب رفتن در میان صحبت کردن، خوابیدن در حالی که راه میروند، دیدن رویاهای زنده و واقعی که به راحتی در بیداری به یاد می آورند،و توهم در حالی که بیدار هستند.
علل نارکولپسی چیست؟
در اواخر دهه 90 محققان توانستند ژن را شناسایی کنند که باعث ایجاد نارکولپسی در کروموزوم 12 می شود.
ژن سلول های هیپوتالاموس (بخشی از مغز که عملکرد خواب را تنظیم می کند) اجازه می دهد تا ارتباطات سلول های دیگر را بپذیرد.
هنگامی که این ژن غیرطبیعی است، سلول ها نمی توانند به طور صحیح ارتباط برقرار کنند و در نتیجه الگوهای خواب غیرطبیعی توسعه می یابند که در نهایت نارکولپسی شدید می شود.
متأسفانه این سوال که «چگونه شما مبتلا به نارکولپسی می شوید؟» همچنان رمز و راز باقی مانده است، اگر چه چندین ردیف تحقیقاتی در حال حاضر نشان میدهد که پتانسیل بیشتری برای درک علل، به همان اندازه که هدف درمانی هست وجود دارد.
این پژوهش به سمت مدیریت برخی مواد شیمیایی طبیعی در مغز (به نام انتقال دهنده های عصبی) متمرکز است که به درستی قادر به حفظ مرز بین خواب و بیداری نیست. این مسئله کمی پیچیده است که نشان می دهد که استرس، اضطراب و دیگر مسائل عاطفی و زیست محیطی همچنین می تواند شروع نارکولپسی را آغاز کند.
علائم و اثرات نارکولپسی
شروع نارکولپسی میتواند به طرز خسته کننده ایی آهسته باشد، و یکی از چالش های بزرگ در برخورد با این اختلال این است که تا زمانی که تمام علائم خود را نشان ندهند ، تشخیص روشن و واضحی نمیتوان برای این حالت تعیین کرد. پنج علامت اصلی عبارتند از:
- خواب آلودگی بیش از حد در روز: تمایل غیر قابل کنترل به خواب
- تسکین عضلات یا آرامش غیرمنتظره زانوها، دهان و چشم، از بین رفتن چشم، به خصوص هنگامی که در ارتباط با احساسات زنده مانند ترس یا خنده
- رویاهای برجسته و موثر ، یا توهم خواب به صورت واقعی و زنده چه در زمان خواب و چه در زمان بیداری
- تجربه خواب شبانه نامرغوب ، به خواب رفتن خوب و راحت، اما بیدار شدن گاه به گاه
- فلج خواب: قادر به حرکت آگاهانه و یا صحبت در حالت خواب و یا بیداری
تشخیص نارکولپسی
تشخیص نارکولپسی چالش برانگیز است چرا که علائم در طول زمان به طور آشکار خود را ظاهر میکنند، عمدتا بین افراد 15 تا 25 ساله شیوع پیدا کرده و باقی می ماند. به علت پیدایش آرام و آهسته، بسیاری از افراد مبتلا ،برای درمان علائم راه هایی را بسط و گسترش میدهند و اقدام میکنند و به نظر کارآمد میآید در صورتی که تا حدودی در طول زمان غیرعادی به نظر می رسد.
در حال حاضر آزمایش های کیفی موجود با اطلاعات پیشینه ی کافی وجود دارد تا بتوانیم در تشخیص نارکولپسی از آنها کمک بگیریم:
- مقیاس خواب آلودگی Epworth
- تست تأخیر چندگانه خواب
- تست پلی سومنوگرافی (تست خواب)
علاوه بر این، متخصصان خواب، در کلینیک اختصاصی اختلالات خواب طیف وسیعی از مطالعات خواب را که در تشخیص همه اختلالات خواب اصلی – بی خوابی، آپنه خواب، رهایی از خواب، نابودی و در حال حاضر نارکولپسی کمک می کنند، ایجاد کرده اند.
در این ویدئو از دانشکده پزشکی هاروارد، یک بیمار جوان با نارکولپسی و مادرش درباره نحوه تشخیص نارکولپسی صحبت می کنند. این شامل چگونگی استفاده از تست خواب و پیری برای تایید تشخیص است.
درمان نارکولپسی
متأسفانه، دلیل اصلی نارکولپسی، تخریب سلولهای مغز که Hypocretin را تولید می کنند، هنوز درمانی نیست. در نتیجه، تنها گزینه هایی که در دسترس هستند، کسانی هستند که آدرس و تلاش برای از بین بردن علائم هستند
دارو درمانی نارکولپسی
- تحریک کننده ها – ما قادر به ارائه نمونه های خاصی از محرک های پزشکی نیستیم و همیشه توصیه می کنیم با پزشک خود مشورت کنید
درمان REM
- این به داروهای ضد افسردگی مبتنی است که بر بدن تاثیر می گذارد تا اضطراب و استرس را کاهش دهد
تغییر به شیوه زندگی
- اجرای و حفظ سلامت خواب مناسب (چرخه بیداری و خواب معمولی) برای مدیریت نارکولپسی ضروری است، به عنوان یک رژیم غذایی سالم، سیگار کشیدن، به حداقل رساندن مصرف الکل و فعالیت جسمی
درمان های جایگزین غیر دارویی
- تحقیق اولیه نشان می دهد که درمان های غیر دارویی می توانند رویکرد دارویی ساختاری بیشتری را تکمیل کنند. این می تواند شامل مراقبه و خود درمان، چای گیاهی، طب سوزنی و طب فشاری، ماساژ درمانی، تمرینات ساختاری مانند Pilates، عضله سازی و دستکاری مشترک و سایر روش های جایگزین می تواند تاثیر مثبتی بر برخی علائم نارکولپسی داشته باشد
در بسیاری از موارد، این در واقع ترکیبی از موارد فوق است که در برخی از موارد باعث کاهش آن می شود. در حال حاضر 3 آزمایش جدید برای داروهای نارکولپسی وجود دارد و 1 نفر در 2000 نفر مبتلا به بیماریهای خفیف تا شدید نارکولپسی هستند و برای شرکت های عمده دارویی انگیزه زیادی برای ارائه راه حل بهتر وجود دارد.
نوآوری‌های جدید در درمان نارکولپسی: امیدی تازه برای بیماران
نارکولپسی، اختلالی خواب‌آلود و ناتوان‌کننده است که با خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز و حملات ناگهانی خواب مشخص میشود. این بیماری میتواند کیفیت زندگی افراد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، تحقیقات اخیر و پیشرفت‌های درمانی میتواند نویدبخش تغییرات مثبتی در مدیریت این اختلال باشد. در این مقاله، به بررسی جدیدترین یافته‌ها و درمان‌های نوین در زمینه نارکولپسی خواهیم پرداخت.**** تحقیقات پیشرفته و داروهای جدید
- داروهای آگونیست اورکسین: تحقیقات جدید نشان میدهد که داروهایی که می‌توانند اثرات اورکسین را شبیه‌سازی کنند، در حال آزمایش هستند. این داروها می‌توانند به بیماران کمک کنند تا بیدار بمانند و عملکرد بهتری داشته باشند.
- مدیریت خواب با داروهای جدید: داروهایی مانند پیتولیسنت و سولریامفتول به تازگی تأیید شده‌اند و به طور خاص برای مدیریت خواب‌آلودگی بیش از حد طراحی شده‌اند
- فرمولاسیون‌های جدید سدیم اوکسیبات: داروهای جدیدی مانند FT218 و JZP-258 در حال توسعه هستند که می‌توانند به کاهش حملات کاتاپلکسی کمک کنند
- آزمایشات بالینی جهانی: تحقیقات در مورد فرمولاسیون‌های مختلف دارویی برای نارکولپسی در حال انجام است که نشان‌دهنده پیشرفت‌های قابل توجهی در این زمینه است
- تحقیقات بر روی نوروترنسمیترها: شواهد نشان میدهد که مشکلات مربوط به نوروترنسمیترها، به ویژه اورکسین، نقش مهمی در بروز نارکولپسی دارند.
فاکتورهای مؤثر بر درمان
- توجه به علائم بالینی: پزشکان باید توجه ویژه‌ای به علائم بالینی بیماران داشته باشند تا درمان مناسب را انتخاب کنند.
- توسعه روش‌های تشخیصی: روش‌های تشخیصی نوین می‌توانند به شناسایی دقیق‌تر نارکولپسی کمک کنند.
- مدیریت جامع: ترکیب درمان‌های دارویی با مشاوره روانشناختی و تغییرات سبک زندگی میتواند نتایج بهتری را به همراه داشته باشد.
نقش دکتر مصطفی امیری
دکتر مصطفی امیری، متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ خواب، یکی از چهره‌های برجسته در زمینه تشخیص و درمان اختلالات خواب است. کلینیک مغز و اعصاب و روان ایشان به عنوان یک مرکز معتبر شناخته میشود که خدمات متنوعی را برای بیماران مبتلا به نارکولپسی و دیگر اختلالات خواب ارائه میدهد. دکتر امیری با استفاده از دانش و تجربه خود، به بیماران کمک می‌کند تا بهترین گزینه‌های درمانی را انتخاب کنند.
فکت‌ها و یافته‌های علمی جدید در مورد نارکولپسی
- تحقیقات نشان داده‌اند که 60% از بیماران مبتلا به نارکولپسی دچار حملات کاتاپلکسی هستند
- داروهای جدید مانند سولریامفتول تأثیر مثبتی بر کیفیت خواب بیماران دارند
- آزمایشات بالینی اخیر نشان داده‌اند که آگونیست‌های اورکسین می‌توانند خواب‌آلودگی را کاهش دهند
- استفاده از روش‌های ترکیبی درمانی شامل داروها و مشاوره روانشناختی نتایج مثبت‌تری را نشان داده است
- تحقیقات اخیر بر روی نوروترنسمیترها، ارتباط بین اختلالات خواب و بیماریهای عصبی را روشن‌تر کرده است
- داروهای جدید با مکانیزم عمل متفاوت می‌توانند گزینه‌های درمانی بیشتری برای بیماران فراهم کنند
- توسعه فرمولاسیون‌های جدید سدیم اوکسیبات امیدواری‌ها را برای بیماران افزایش داده است
- تحقیقات در مورد اثرات جانبی داروها نیز ادامه دارد تا ایمنی آنها تضمین شود
- نقش روانشناسی در مدیریت علائم نارکولپسی باید مورد توجه قرار گیرد
- آگاهی عمومی درباره نارکولپسی باید افزایش یابد تا افراد بیشتری بتوانند از خدمات درمانی بهره‌مند شوند
- استفاده از تکنولوژی‌های نوین مانند اپلیکیشن‌ها برای مدیریت خواب در حال افزایش است
- تحقیقات نشان داده‌اند که تغییرات سبک زندگی میتواند تأثیر مثبتی بر مدیریت علائم داشته باشد
- درمان‌های ترکیبی شامل داروها و روش‌های غیر دارویی نتایج بهتری را ارائه داده‌اند
- تحقیقات آینده بر روی ژنتیک نارکولپسی ممکن است راهکارهای جدیدی ارائه دهد
- بررسی تأثیر محیط زیست بر بروز نارکولپسی نیز در حال انجام است
با توجه به پیشرفت‌های اخیر، امیدها برای بیماران مبتلا به نارکولپسی افزایش یافته است. این اختلال دیگر همچون گذشته یک چالش بزرگ نیست و با توجه به تحقیقات و درمان‌های نوین، بیماران می‌توانند زندگی سالم‌تری داشته باشند.
تشخیص پزشکی نارکولپسی
بر اساس تحقیقات کنونی، مطالعات موردی و داده های بدست آمده، نارکولپسی یک اختلال خواب متوالی در تمام دوران زندگی است. استقامت و قدرت نشانه ها ممکن است در طول عمر شما متفاوت باشند، اما هرگز به طور کامل از بین نمی روند. علائم معمولا به تدریج و در طول زمان کاهش می یابند و پس از آن متمایل به تثبیت می شوند. حتی پس از آن، خواب آلودگی شدیدتان در روز ممکن است واضح تر شود و نیاز به داروهای اضافی، تغییر سبک زندگی یا درمان های مفصل و متوالی داشته باشید.
نارکولپسی در مقابل آپنه خواب
در حالی که اغلبا به طور موازی به عنوان اختلالات خواب رایج مطرح میشوند ،اما نارکولپسی و آپنه خواب در علت، درمان و نتایج کاملا متفاوت هستند.
نارکولپسی
- از دست دادن هیپوکراتین در مغز
- اغلب در دوران کودکی و نوجوانی آغاز می شود
- درمان در حال حاضر برای آن وجود ندارد اما علائم را می توان با دارو درمان و به حداقل رساند
آپنه خواب
- ابتلا به انسداد جسمی فیزیکی همراه با برخی از اختلال مغزی
- عمدتا در افراد بالای 40 سال تاثیر می گذارد
- درمان به طور عمده از طریق جسمی تسکین انسداد راه هوایی – نگاه کنید به ماسک CPAP یا BiPAP و ماشین آلات
آیا من نارکولپسی دارم؟
فقط یک پزشک و ترجیحا یکی از متخصصان خوابی که تخصص در زمینه نارکولپسی دارد می تواند به طور قطعی تشخیص دهد آیا شما واقعا نارکولپسی دارید یا خیر. با این حال، اگر متوجه شدید که برخی از شاخص های علامت گذاری شده زیر را دارید، سرچ کردن در گوگل را متوقف کنید و به کلینیک خواب مراجعه کنید:
- غلبه ی نیاز شدید خواب
- شل شدن عضلات وسستی در زانوها، دهان آویزان ، چشم های مغموم ، به خصوص هنگامی که در تطابق با احساسات جالبی مانند ترس یا خنده هستید
- رویاهای واقعی و قوی و یا توهم های زنده زمانی که خواب می بینید یا بیدار می شوید
- داشتن بهداشت خواب شبانه ضعیف، توانایی خوابیدن به راحتی اما سخت هنگام بیدار شدن
- ناتوانایی در حرکت یا صحبت کردنآگاهانه به هنگام خواب یا بیداری
حدود 50 درصد از افراد مبتلا به نارکولپسی، به ویژه در موارد خفیف، هرگز به دلیل ترس و یا رد جامعه، تشخیص داده نمی شوند. متاسفانه، 95٪ از افراد مبتلا به علائم را می توان با موفقیت درمان کرد و می تواند از بهبود شیوه زندگی خود لذت ببرد.خواهشااگر چنین مشکلی دارید همین امروز با یک دکتر متخصص خواب خوب تماس بگیرید .
