از خوابگردی تا غذا خوردن در خواب و سایر اختلالات خواب دیگر

پاراسومنیا یا خواب پریشی به گروهی از اختلالات خواب اطلاق می شود که شامل وقایع ناخواسته یا تجربیاتی است که در حین به خواب رفتن یا بیدار شدن به وجود می آیند. پاراسومنیا ها مجموعه ای از حرکات، رفتارها، احساسات، درک یا دیدن یک رویا که همگی غیر طبیعی هستند را شامل می شود. اگر چه ممکن است رفتارها پیچیده و به نظر دیگران هدفمند باشند، اما در واقع شما در حین بروز این وقایع خواب هستید و هیچ چیزی از آنچه رخ داده است، به خطر نخواهید داشت. در صورتی که اختلال پاراسومنیا دارید، ممکن است از برخورداری از سک خواب با کیفیت برای تان دشوار باشد.

حال که با کلیت پاراسومنیا آشنا شدید، در ادامه این مطلب به شرح انواع پاراسومنیا می پردازیم.

انواع پاراسومنیا

گیج بیداری

گیج بیداری یا منگی زمان بیدار شدن یک اختلال خواب ست که به موجب آن بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب، یک حالت بسیار عجیب و گیج کننده به شما دست می دهد. این اختلال ممکن است بدین شکل ظاهر شود که قادر به شناسایی موقعیت زمانی و مکانی خود نباشید یا ندانید در حال انجام چه کاری هستید. رفتارهای شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آهسته صحبت کردن
• افکار گیج کننده
• حافظه ضعیف
• پاسخ، پرسش و یا درخواست های بی ربط

هنگامی که گیج بیداری اتفاق می افتد، ممکن است به نظر برسد که شما بیدار هستید، حتی اگر وضعیت حافظه ضعیفی داشته باشید. این اپیزود از خواب اغلب هنگامی شروع می شود که شخص دیگری شما را از خواب بیدار کند. راه رفتن در خواب یا فریاد زدن در یک اپیزود، امری معمول است. برخی از افراد مبتلا به گیج بیداری ، دندان قروچه نیز می کنند. این اتفاقات ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. افراد مبتلا به گیج بیداری اغلب هیچ چیزی از این اپیزود به یاد ندارند. بیشتر بخوانید…

خوابگردی (راه رفتن در خواب)

خوابگردی یا راه رفتن در خواب که با نام علمی “سومنامبولیسم” نیز شناخته می شود، یک نوع پاراسومنیا یا خواب پریشی است. پاراسومنیا به وقایع ناخواسته ای اطلاق می شود که در حین خواب به وجود می آیند.

خوابگردی یا راه رفتن در خواب هنگامی رخ می دهد که شما از تخت خواب بیرون می روید و حتی در حالی که هنوز خواب هستید، راه می روید. این وضعیت همچنین می تواند مجموعه ای از اقدامات پیچیده دیگر را نیز شامل شود. قبل از راه رفتن، شما ممکن است در رختخواب نشسته باشید و با حالتی گیج و مبهوت به اطراف تان نگاه کنید. در موارد دیگر ممکن است از تختخواب خارج شوید و راه بروید یا بدوید. ممکن است در اثر ترس و وحشت از رویایی که دیده شده به این حالت درآمده باشید.

ممکن است در این حالی که راه می روید، صحبت کنید یا فریاد بزنید. در این حالت، معمولا چشمان تان باز هستند و نگاه تان گیج و بی حالت خواهد بود. ممکن است دست به انجام اقدامات معمول روزانه بزنید که معمولا در شب انجام نمی شوند.

این در اغلب موارد، شامل اقداماتی نا به جا، عجیب و غریب یا در جای اشتباه است. به طور مثال، ادرار کردن در سطل زباله، حرکت دادن مبلمان به اطراف یا بالا رفتن از یک پنجره. همچنین ممکن است رفتار خصمانه و خشونت آمیز باشد.

در موارد نادر، بیمار ممکن است سوار خودرو شود و رانندگی کند. او حتی ممکن است یک فاصله بسیار طولانی پیش برود. انجام رفتار های زشت و نا پسند و سایر رفتارهای جنسی نیز ممکن است رخ دهد. بزرگسالان ممکن است حین راه رفتن در خواب، رویا ببینند یا دچار توهم شوند. برخی از افراد نیز اقدام به خوردن می کنند. بیشتر بخوانید…

هراس شبانه

تحت این شرایط، فرد در رختخواب می نشیند و جیغ یا فریاد های بلند و هولناکی سر می دهد. این جیغ و فریاد ها ممکن است با لگد یا مشت زدن همراه باشد. در این حالت ممکن است فرد دیدن چیزهایی را بازگو یا فریاد کند که دیگران قادر به دیدن یا درکش نیستند. در این حالت، چشم ها کاملا باز است و ترس قابل توجهی در آن ها رویت می شود و ضربان قلب به شدت افزایش می یابد. حتی ممکن است عرق کنید و تنفس تان بسیار شدید شود. در این زمان، ممکن است از رختخواب بیرون بپرید و دور تا دور خانه بدوید. این پاسخ بیشتر در بزرگسالان شایع است. این اختلال ممکن است منجر به بروز واکنش های خشونت بار نیز گردد.

افراد مبتلا، در اپیزود هایی از هراس شبانه، به صداها پاسخ نمی دهند و به سختی می توانند از خواب بیدار شوند. هنگامی که آنها از خواب بیدار می شوند، بسیار گیج خواهند بود. آنها ممکن است ندانند کجا هستند یا چه اتفاقی افتاده است. در اغلب موارد، آنها هیچ خاطره ای از آنچه رخ داده است ندارند. گاهی اوقات، ممکن است قسمت کمی از یک رویا را به یاد بیاورند. هنگامی که اپیزود هراس شبانه به پایان می رسد، مدت زمان زیادی طول می کشد تا فرد بتواند آرام شود.

این اختلال اغلب در سومین فاز زمان خواب تان رخ می دهد. این فاز، مرحله موج آهسته خواب است. اپیزود های این اختلال در بزرگسالان می تواند در هر زمانی از چرخه خواب رخ دهد.

در این وضعیت، آسیب های جدی و حتی مرگباری می تواند رخ دهد. تلاش برای فرار از بستر یا مبارزه می تواند به بیمار یا دیگران آسیب برساند. افراد مبتلا ممکن است از بروز هراس شبانه در خود خجالت بکشند. و این امر می تواند تا حد زیادی بر روابط آنها با دیگران تأثیر بگذارد. بیشتر بخوانید…

تست خواب در کلینیک چگونه است؟ + فیلم تست خواب

اختلال خوردن در خواب

اختلال خوردن در خواب: یک بررسی جامع و راهکارهای درمانی

اختلال خوردن در خواب (SRED) یکی از انواع پاراسومنیا یا خواب‌پریشی است که به طور خاص به اپیزودهای مکرر غذا خوردن و نوشیدن اجباری در حین خواب اشاره دارد. این اختلال می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت جسمی و روانی فرد داشته باشد و نیازمند توجه و درمان مناسب است. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر SRED، علل، علائم، عوارض و روش‌های درمان آن خواهیم پرداخت.

تعریف اختلال خوردن در خواب (SRED)

اختلال خوردن در خواب به اپیزودهای غیرقابل کنترل غذا خوردن و نوشیدن اشاره دارد که معمولاً 1 تا 3 ساعت پس از خوابیدن اتفاق می‌افتد. این اپیزودها ممکن است با بیدار شدن ناگهانی از خواب همراه باشند و فرد معمولاً هیچ خاطره‌ای از آن رویداد ندارد (منبع).

علل SRED

تحقیقات نشان داده‌اند که چندین عامل می‌توانند در بروز SRED نقش داشته باشند:

• عوامل ژنتیکی: وجود سابقه خانوادگی اختلالات خواب می‌تواند خطر ابتلا به SRED را افزایش دهد (منبع).
• استرس و اضطراب: فشارهای روانی می‌توانند زمینه‌ساز بروز این اختلال شوند (منبع).
• داروها: برخی داروها مانند زولپیدم و داروهای ضد افسردگی می‌توانند باعث بروز SRED شوند (منبع).
• خواب ناکافی: کمبود خواب می‌تواند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد (منبع).

علائم SRED

تشخیص SRED معمولاً با توجه به علائم مشخص آن انجام می‌شود:

• غذا خوردن غیرقابل کنترل: فرد ممکن است بدون احساس گرسنگی، مواد غذایی پرکالری مصرف کند.
• عدم یادآوری: اکثر افراد پس از بیدار شدن هیچ خاطره‌ای از اپیزود غذا خوردن ندارند (منبع).
• احساس خشم یا مقاومت: تلاش برای متوقف کردن فرد در حین خوردن ممکن است منجر به واکنش‌های خشمگین شود.

عوارض SRED

SRED می‌تواند عوارض جدی را برای فرد به همراه داشته باشد:

• افزایش وزن: مصرف مکرر مواد غذایی پرکالری در شب ممکن است منجر به چاقی شود (منبع).
• خطرات ایمنی: مصرف مواد غذایی غیرقابل خوردن یا خطرناک ممکن است منجر به آسیب‌های جدی شود (منبع).
• اختلالات روانی: افراد مبتلا به SRED ممکن است با مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی مواجه شوند (منبع).

روش‌های درمان SRED

1. مشاوره با متخصصان

دکتر مصطفی امیری، فلوشیپ خواب و متخصص مغز و اعصاب، با ارائه مشاوره‌های تخصصی در کلینیک خواب خود، می‌تواند به بیماران کمک کند تا علل زمینه‌ای SRED را شناسایی کرده و درمان‌های مؤثری دریافت کنند.

2. تغییرات سبک زندگی

• ایجاد روال خواب منظم: داشتن یک برنامه منظم برای خوابیدن و بیدار شدن می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
• اجتناب از محرک‌ها: محدود کردن مصرف کافئین و قند قبل از خواب.

3. درمان‌های دارویی

• داروهای ضد افسردگی: SSRIs ممکن است برای کاهش علائم مفید باشند (منبع).
• ملاتونین: مکمل ملاتونین می‌تواند به تنظیم ریتم خواب کمک کند.

4. درمان‌های روانشناختی

• رفتار درمانی شناختی (CBT): این نوع درمان می‌تواند به مدیریت اضطراب و تغییر رفتارهای غیرقابل کنترل کمک کند.

فکت‌های علمی جدید (2020 تا کنون)

1. حدود 5% از جمعیت عمومی دچار SRED هستند (منبع).
2. زنان در سنین 20 تا 30 سال بیشتر مستعد ابتلا به این اختلال هستند (منبع).
3. مطالعات نشان داده‌اند که 58% از بیماران مبتلا به SRED روزانه چندین بار دچار اپیزودهای غذا خوردن هستند (منبع).
4. مصرف مواد غذایی غلیظ و پرکالری مانند کره بادام زمینی یا شربت در میان مبتلایان شایع است (منبع).
5. بیشتر افراد مبتلا به SRED هیچ خاطره‌ای از اپیزودهای خود ندارند (منبع).
6. برخی افراد ممکن است در حین اپیزودها اقدام به تهیه غذا کنند که خطراتی را ایجاد می‌کند (منبع).
7. SRED معمولاً با سایر اختلالات خواب مانند خواب‌گردی یا سندرم پاهای بی‌قرار همزمان است (منبع).
8. تشخیص SRED معمولاً بر اساس مصاحبه با بیمار انجام می‌شود، نه نیاز به پلی‌سومنوگرافی (منبع).
9. تحقیقات نشان داده‌اند که 47% از بیماران مبتلا به SRED دارای تشخیص روانپزشکی هستند (منبع).
10. اپیزودهای غذا خوردن در شب ممکن است منجر به آسیب‌های جسمانی نیز شوند (منبع).
11. تغییرات محیطی مانند نور زیاد یا صداهای مزاحم نیز می‌توانند بر کیفیت خواب تأثیر بگذارند (منبع).
12. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که الگوهای غذایی نامناسب در طول روز نیز ممکن است بر بروز SRED تأثیرگذار باشد (منبع).
13. افرادی که دچار اضطراب یا افسردگی هستند، بیشتر احتمال دارد دچار SRED شوند (منبع).
14. آگاهی عمومی درباره SRED هنوز بسیار محدود است، که مانع پیشرفت تحقیقات در این زمینه شده است (منبع).

با توجه به تأثیرات جدی اختلال خوردن در خواب بر سلامت عمومی، شناسایی زودهنگام و درمان مناسب این اختلال بسیار مهم است تا کیفیت زندگی فرد تحت تأثیر قرار نگیرد.

اختلال رفتاری خواب REM

اختلال رفتاری خواب REM (یا به اختصار RBD)، نوعی اختلال خواب از دسته پاراسومنیا محسوب می گردد. اختلال رفتاری خواب REM زمانی رخ می دهد که حین دیدن یک رویای نامطلوب، واکنش فیزیکی نشان می دهید. این واکنش حتی ممکن است خشونت آمیز نیز باشد. در ابتدای اپیزود ممکن است فعالیت فیزیکی خفیف باشد، اما در اپیزود های بیشتر، خشن تر خواهد شد. اختلال رفتاری خواب REM اغلب تا سال ها نادیده گرفته می شود. در برخی موارد این اختلال منجر به آسیب می شود. این آسیب ممکن است به خود فرد یا شریک خواب وی وارد شود.

اختلال رفتاری خواب REM را می توان با راه رفتن در خواب و هراس شبانه اشتباه گرفت. در این اختلالات، فردی که خوابیده است اغلب هنگام بیدار شدن، گیج و منگ است. او به سرعت هشیار نمی شود. اما بالعکس، معمولا یک فرد مبتلا به RBD را به راحتی می توان از خواب بیدار کرد. هنگامی که فرد بیدار می شود، همچنین قادر به یادآوری جزئیات کامل رویای خود است.

به عنوان مثال، یک مرد مبتلا به اختلال رفتاری خواب REM ممکن است خواب بازی فوتبال را ببیند. در این مورد، او ممکن است از تخت خود بیرون بپرد تا جلوی گل شدن توپ را بگیرد. وی همچنین ممکن است از یک مهاجم فرار کند. این نیز ممکن است موجب شود که از تختخواب بیرون بپرد و بدود. افراد مبتلا به این اختلال به ندرت راه می روند، چشمان شان را باز می کنند یا اتاق را ترک می کنند. این ها همه نشانه های شایع خوابگردی است. اپیزود های این شامل خوردن یا نوشیدن نیست. در این اختلال همچنین فعالیت های جنسی یا رفتن به حمام نیز رخ نخواهد داد. بیشتر بخوانید…

فلج خواب (بختک)

فلج خواب که با نام بختک در بین مردم شناخته می شود، نوعی اختلال خواب است. فلج خواب موجب می شود که شما در زمان های زیر قادر به حرکت دادن بدن خود نباشید:

• حین به خواب رفتن (شکل هیپناگوژیک یا توهمات پیش از خواب)
• حین بیدار شدن از خواب (شکل هیپنوپامپیک یا توهمات پیش از بیداری)

به طور معمول هنگامی که به خواب می روید، مغزتان فرمان می دهد که عضلات شل و ریلکس شوند. به این پدیده “آتونیا” اطلاق می شود. به نظر می رسد فلج خواب هنگامی اتفاق می افتد که حین بیدار شدن از خواب، آتونیا رخ داده باشد. هنگامی که فلج خواب بدون هیچ گونه علائم نارکولپسی ظاهر شود، مشتق محسوب می گردد.

یک اپیزود از فلج خواب می تواند منجر به گرفتن توانایی صحبت کردن از شما شود. این اختلال همچنین می تواند موجب عدم توانایی در حرکت دادن دست و پاها، بدن و سرتان نیز شود. شما همچنین نسبت به آنچه در حال وقوع است، آگاهی خواهید داشت. این اپیزود ممکن است چند ثانیه یا چند دقیقه طول بکشد و معمولا به خودی خود پایان می یابد. فلج خواب ممکن است با صدا زدن نام شما یا لمس کردن تان توسط فردی دیگر خاتمه یابد. تلاش های شدید و بی وقفه شما نیز می تواند به این اپیزود از خواب پایان دهد. امکان دارد فلج خواب تنها یک بار در سرتاسر عمر برای تان اتفاق بیافتد، یا ممکن است در طول سال، چندین بار بدان دچار شوید. بیشتر بخوانید…

11 تا از مهمترین نکات تست خواب که هرکسی باید بداند

کابوس

کابوس اغلب به طور مکرر اتفاق می افد و شما را از داشتن یک خواب آرام منع می کند. این وضعیت، یک اختلال خواب تلقی می شود. اختلال کابوس نوعی اختلال خواب از دسته پاراسومنیا یا خواب پریشی محسوب می گردد. پاراسومنیا به وقایع ناخواسته ای اطلاق می شود که در حین خواب به وجود می آیند.

اگر شب ها کابوس می بینید، ممکن است از به خواب رفتن مجدد بترسید یا نگران باشید که هر شب یک کابوس دیگر خواهید دید. همچنین ممکن است هنگامی که در اثر دیدن یک کابوس بیدار می شوید، احساس اضطراب و هراس کنید و دیگر نتوانید به خواب بروید. بی خوابی می تواند شما را به دیدن کابوس های بیشتر و شدید تری سوق دهد. در نتیجه ممکن است منجر به خواب آلودگی روزانه در شما گردد.

کابوس معمولا رویای بصری منسجمی است که به نظر واقعی می رسد و هنگامی که موجب بیدار شدن تان می شود، ناراحت کننده تر می شود. این اختلال اغلب در پایان چرخه خواب شما رخ می دهد. بیشتر بخوانید…

شب ادراری (انوروزیس شبانه)

شب ادراری که انوروزیس شبانه نیز نامیده می شود، زمانی رخ می دهد که فرد به طور تصادفی در خواب ادرار کند. این امر در نتیجه عدم توانایی در بیدار شدن از خواب حین پر شدن مثانه است. این حالت ممکن است از ناتوانی در جلوگیری از انقباض مثانه حاصل شود. این ها مهارت هایی هستند که شما در طول رشد می آموزید.

شب ادراری می تواند اولیه یا ثانویه باشد. یک کودک مبتلا به شب ادراری اولیه به مدت شش ماه مستمر در طول شب هرگز پیش نیامده که رختخوابش خشک باشد و از بدو تولد هر شب، شب ادراری داشته است.

یک کودک یا بزرگسال مبتلا به شب ادراری ثانویه به مدت شش ماه مستمر در طول شب رختخوابش خشک بوده است و قبلا دچار شب ادراری نمی شده است. اما بعد حداقل دو بار در هفته و به مدت حداقل سه ماه، شب ادراری داشته است. بیشتر بخوانید…

توهمات خواب

توهمات خواب نوعی اختلال خواب از دسته پاراسومنیا یا خواب پریشی محسوب می گردد. توهمات خواب، حوادث تصور شده ایست که به نظر بسیار واقعی می رسد. این توهمات عمدتا بصری هستند. آنها ممکن است حواس شما مانند شنیدن صدا، لامسه، طعم و بو را نیز درگیر کنند. توهمات خواب حتی ممکن است توام با حرکت اندام ها باشد.

این وضعیت اغلب با خواب دیدن اشتباه گرفته می شود. در این حالت شما از بیدار یا خواب بودن خود مطمئن نیستید. این توهمات ممکن است شبیه به کابوس باشند. اما وقتی به دلیل کابوس از خواب بیدار می شوید، متوجه می شوید که همه اتفاقات در خواب افتاده است و شما به وضوح آن را به عنوان یک رویا شناسایی می کنید، نه یک واقعیت.

تصاویر دیده شده ممکن است در شکل یا اندازه های غیر واقعی به نظر برسند. رویت آنها ممکن است چند دقیقه طول بکشد. اگر چراغ روشن شود، این تصاویر ناپدید می شوند. این اپیزود ها بسیار نادر هستند. گاهی اوقات ممکن است یک سردرد میگرنی نیز ایجاد شود. بیشتر بخوانید…

از بی خوابی رنج میبرید؟ تاکنون چیزی درباره تست خواب شنیده اید؟

سندرم انفجار سر

سندرم انفجار سر شامل سر و صدای بلندی است که شما ناگهان درست قبل از خوابیدن تصور می کنید. این وضعیت می تواند مانند یک انفجار هولناک به نظر برسد. این حالت همچنین می تواند زمانی رخ دهد که شما از خواب بیدار می شوید.

این اپیزود های خواب می توانند سطح اضطراب و ترس را بالا ببرند. بسیاری از مردم تصور می کنند که دچار سکته مغزی شده اند. تعداد حملات متفاوت است. این حملات می توانند در موارد بسیار نادر اتفاق بیافتند. آنها همچنین ممکن است در یک شب، چندین بار رخ دهند. این اختلال می تواند به شدت خواب شما را مختل کند. برخی از افراد گزارش می دهند که چندین شب پشت سرهم، این حملات را تجربه کرده اند. سپس چند هفته یا چند ماه بعد مجددا این اتفاق را تجربه می کنند.

علت سندرم انفجار سر مشخص نیست. این وضعیت اغلب هنگامی که شما بسیار خسته و یا تحت فشار هستید، رخ می دهد. در بسیاری از افراد، چندین بار بروز این اختلال در طول یک سال گزارش شده است.

سندرم انفجار سر را می توان با سایر سندرم های سردرد اشتباه گرفت. اما انفجار سر معمولا بی درد است. در حالی که سندرم های سردرد می توانند درد زیادی ایجاد کنند. بیشتر بخوانید…

اختلال حرف زدن در خواب

در این اختلال، فرد با صدای بسیار بلند در طول خواب صحبت می کند. گاهی اوقات شنونده ای که صدای فرد را می شنود، قادر به تشخیص آنچه شما می گوید، می باشد و گاهی اوقات نیز سخنان وی غیر قابل فهم است.

موضوعات مورد بحث در طول خواب معمولا بی ربط هستند. این سخنان گاهی اوقات به طور کل هیچ معنایی ندارند. در موارد دیگر، محتوای حرف زدن در خواب ممکن است برای شنونده توهین آمیز و به دور از ادب تلقی شود. حرف زدن در خواب ممکن است چندین مرتبه رخ دهد و صدای بسیار بلندی داشته باشد. این امر می تواند خواب شریک خواب فرد را مختل سازد.

حرف زدن در خواب در هر مقطعی ای از خواب NREM (حرکت غیر سریع چشم) یا خواب REM (حرکت سریع چشم یا خواب عمیق) رخ می دهد. هنوز رابطه نزدیکی بین حرف زدن در خواب و آنچه در رویا دیده می شود، کشف نشده است.

حرف زدن در خواب، اختلالی بسیار شایع است و در حدود 50 درصد از کودکان گزارش شده است. حدود 5 درصد از بزرگسالان نیز گزارش داده اند که حین خواب حرف می زنند. نرخ بروز این اختلال در زنان و مردان برابر است. به نظر می رسد حرف زدن در خواب یک وضعیت موروثی در بین خانواده ها محسوب می شود. بیشتر بخوانید…

برای اطلاعات بیشتر در این خصوص با کلینیک بهرست در ارتباط باشید.

شاد و سلامت باشید.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش