آپنه خواب یا وقفه تنفسی حین خواب، یک اختلال خواب شایع و جدی است که مانع از نفس کشیدن شما در طول خواب می شود. طی این رخداد، راه هوايی بارها و بارها مسدود می شود و میزان هوايی که به ریه ها می رسد را محدود می سازد. زمانی این اتفاق می افتد که سعی می کنید نفس بکشید، اما با صدای بلند خروپف و یا صدای خفگی تولید می کنید. بدین ترتیب، مغز و بدن شما از دریافت اکسیژن محروم می شود و شما ممکن است در این حین بیدار شوید. این اتفاق ممکن است چند بار در شب، و یا در موارد شدید تر، چند صد بار در شب اتفاق بیافتد.

در بسیاری از موارد، آپنه خواب یا وقفه تنفسی، در اثر افتادن بافت پشت گلو ایجاد می شود. هنگامی که به خواب می روید، ماهیچه های راه هوایی فوقانی، شل و ریلکس می شوند. اگر بر روی کمر تان بخوابید، گرانش می تواند زبان را به عقب بر گرداند. این امر، راه هوایی را تنگ می کند، و به موجب آن، میزان هوایی که می تواند به ریه های شما برسد را کاهش می دهد. راه هوایی تنگ، با به ارتعاش در آوردن بافت پشت گلو حین تنفس، موجب خروپف می شود.

در ویدئوی زیر خواهید دید: همه چیز در مورد خروپف و آپنه خواب از زبان دکتر مصطفی امیری، فلوشیپ اختلالات خواب

آپنه خواب می تواند موجب بیدار شدن شما با احساس خستگی و کسالت در صبح شود، حتی اگر یک شب کامل را به خوبی خوابیده باشید. از این رو، ممکن است در طول روز احساس خستگی و مشکل در تمرکز داشته باشید یا حتی ممکن است به طور ناخواسته به خواب بروید. این بدان علت است که بدن شما چندین بار در طول شب بیدار شده است، هر چند ممکن است شما از این بیداری آگاه نباشید.

کمبود اکسیژن در بدن تان می تواند پیامد های بلند مدت منفی برای سلامت شما در پی داشته باشد. این عواقب و پیامد ها شامل موارد زیر هستند:

• فشار خون بالا
• بیماری های قلبی
• سکته مغزی
• وضعیت پیش دیابت و دیابت
• افسردگی

حال که با مفهوم آپنه خواب آشنا شدید، احتمالا متوجه شده اید که درمان آپنه خواب از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین نمی توان آن را دست کم گرفت یا آن را بدون درمان رها کرد. در ادامه این مطلب ما شما را با مهم ترین و اصلی ترین روش های درمان آپنه خواب آشنا خواهیم کرد.

درمان آپنه خواب

درمان آپنه خواب از تغییرات سبک زندگی مانند از دست دادن وزن یا تغییر موقعیت خواب گرفته تا درمان با CPAP، یا عمل جراحی متفاوت است.

گاهی ممکن است با ایجاد تغییراتی در عادات و سبک زندگی خود، قادر به درمان آپنه خواب در موارد خفیف باشید. تغییراتی چون:

• کاهش وزن
• اجتناب از مصرف الکل و قرص های خواب آور
• تغییر موقعیت خواب برای بهبود تنفس
• ترک کردن سیگار. سیگار کشیدن ممکن است موجب افزایش تورم در راه هوایی فوقانی شود که همین امر می تواند خروپف و آپنه خواب را تشدید کند.
• اجتناب از خوابیدن بر روی کمر تان

فشار جریان هوایی مداوم مثبت یا سی پپ (CPAP)

فشار جریان هوایی مداوم مثبت یا به اختصار سی پپ (CPAP) در خط مقدم درمان آپنه خواب قرار دارد. دستگاه CPAP راه های هوایی تان را در طول شب باز نگه می دارد و جریان دائمی هوا را از طریق یک ماسک که در هنگام خواب استفاده می کنید، به آرامی فراهم می کند. این ابزار، وقفه های تنفسی ناشی از آپنه خواب را از بین می برد، بنابراین شما دیگر در خواب خروپف یا صدای خفگی تولید نخواهید کرد. بدین ترتیب، قادر خواهید بود بدون بیدار شدن در اثر کمبود اکسیژن، در طول شب خواب خوشی را تجربه کنید.

هنگامی که هر شب از سی پپ استفاده کنید، در طول روز، هوشیار تر خواهید بود. خلق و خوی شما بهبود خواهد یافت و حافظه بهتری خواهید داشت. سی پپ مانع از بروز مشکلات جدی سلامتی مرتبط با آپنه خواب مانند بیماری قلبی و سکته مغزی می گردد. حتی ممکن است همسر تان نیز بهتر به خواب رود، زیرا دیگر شما خروپف نمی کنید.

نکاتی در خصوص استفاده از سی پپ (CPAP)

ابزارهای دهانی

ابزارهای دهانی یکی از روش های درمان آپنه خواب و خروپف محسوب می شوند. این وسایل و ابزار ها معمولا پیش از رفتن به رختخواب استفاده می شوند. این دستگاه ها بسیار مشابه محافظ ورزشی دهان و دندان یا نگهدارنده ارتودنسی (ریتینر) می باشند.

ابزارهای دهانی به وسیله نگه داشتن زبان یا هل دادن فک به سمت جلو، مانع از انسداد راه های هوایی می شوند. به منظور موثر بودن هر چه بیشتر، این ابزار ها باید به صورت سفارشی برای شخص شما طراحی و ساخته شوند. جهت درمان آپنه خواب یا خروپف، خرید دستگاه های آماده موجود در دراگ استور ها توصیه نمی شود. تنها پزشک متخصص خواب می تواند تصمیم بگیرد که شما کاندید مناسبی برای استفاده از ابزارهای دهانی هستید یا خیر.

استفاده از ابزارهای دهانی برای درمان خروپف و آپنه خواب

جراحی

یکی از برنامه های درمان آپنه خواب، جراحی به شمار می رود. در مواردی که قادر به تحمل درمان با سی پپ (موثرترین روش درمان برای آپنه خواب انسدادی) نباشید، ممکن است متخصص خواب تان، گزینه جراحی را به شما پیشنهاد دهد.

برخی از روش های جراحی، حداقل تهاجمی و برخی دیگر بسیار پیچیده و دشوار می باشند. در خصوص اختلالات خواب، هدف از جراحی، درمان راه های هوایی است که دچار افتادگی شده و موجب مسدود ساختن تنفس در حین خواب می گردند. توسط جراحی می توان بافت های داخل و اطراف گلو را استحکام بخشید، برداشت یا موقعیت آن را اصلاح کرد. در جراحی رفع اختلالات خواب بر روی نواحی زیر تمرکز می شود:

• نرم کام و زبان کوچک
• لوزه ها و آدنوئيد ها
• زبان
• فک بالا و پایین

در بیماران چاق، جراحی کاهش وزن نیز گزینه دیگری است.

ملاحظات پیش از عمل جراحی خروپف یا آپنه خواب

سایر گزینه های درمان آپنه خواب

گزینه های جراحی سرپایی و کمتر تهاجمی دیگری نیز وجود دارد که در آن بافت نرم کام کاهش داده و سفت می شود. در حالی که این روش ها در درمان خروپف موثر بوده، اما اثربخشی آن ها در درمان آپنه خواب در بلند مدت مشخص نیست.

سایر روش های درمان که برای آپنه خواب از سوی متخصصین اختلالات خواب توصیه می شود شامل مصرف مکمل ملاتونین، مصرف داروهای خواب، نور درمانی، و درمان رفتاری شناختی (یا CBT) است که یک روش روان درمانی بوده که به شما کمک می کند افکار، احساسات و واکنش هایی را که توانایی خوب خوابیدن را از شما سلب کرده اند، تغییر دهید.

متخصص درمان آپنه خواب به چه فردی گفته می شود؟

دوست عزیز، چنانچه به طور مداوم از این مشکل رنج می برید، همین امروز با کلینیک خواب ما تماس حاصل نمایید.

شاد و سلامت باشید.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش