خروپف و حقایقی درباره آن
خروپف اغلب به صدای بلند و آزار دهنده ای اطلاق می شود که در طول خواب تولید می شود. خروپف زمانی اتفاق می افتد که هوایی که تنفس می کنید، موجب ارتعاش بافت های پشت گلو می شود. این صدا هنگامی تولید می شود که هوا را به داخل می کشید و آن را از راه بینی، دهان یا هر دو خارج می سازید. این اتفاق ممکن است در هر مرحله ای از خواب تان رخ دهد.
حدود نیمی از افراد در برهه ای از زندگی خود خروپف می کنند. خروپف در مردان شایع تر است، با این حال بسیاری از زنان نیز خروپف می کنند. به نظر می رسد که این مشکل موروثی است و بروز آن با افزایش سن، شایع تر می شود. حدود 40 درصد از مردان بالغ و 24 درصد از زنان بالغ، به طور دائم خروپف می کنند. بعید به نظر می رسد از سن 70 سالگی به بعد، خروپف در مردان اتفاق بیافتد.
خوابیدن به پشت ممکن است بیشتر شما را مستعد خُرخُر کردن سازد. این مشکل همچنین ممکن است در اثر شل شدن ماهیچه های گلو ناشی از مصرف الکل یا سایر ترکیبات کاهش دهنده سطوح عصبی نیز اتفاق بیافتد. احتقان ناشی از سرماخوردگی یا آلرژی نیز می تواند موجب بروز خروپف در شما شود.
خروپف می تواند موجب ناراحتی همسر تان یا افرادی که در نزدیکی شما می خوابند، شود. شما حتی ممکن است تا اندازه ای بلند خرخر کنید که خودتان هم بیدار شوید. اگرچه، در بسیاری از موارد افراد متوجه نمی شوند که خرخر می کنند. خروپف همچنین ممکن است موجب خشکی دهان، درد و یا تحریک گلو در هنگام بیداری شود.
خروپف آهسته نمی تواند کیفیت کلی خواب شما را مختل سازد. اما خروپف شدید ممکن است با آپنه انسدادی خواب (یک اختلال خواب جدی) همراه و عامل خطری جهت بروز بیماری های قلبی، سکته مغزی، دیابت و بسیاری از مشکلات سلامتی دیگر باشد.
تفاوت خروپف و آپنه خواب
خروپف می تواند نشانه ای از آپنه انسدادی خواب باشد، اما هر کسی که خرخر می کند، صرفا دچار اختلال خواب نیست. آپنه انسدادی خواب، یک اختلال جدی در خواب است که باعث می شود شما در هنگام خواب، به طور موقت تنفس تان متوقف شود. اگر به طور مرتب در طول روز خسته می شوید، حتی در صورتی که خواب کافی دارید یا اگر خروپف شما با خفگی یا نفس نفس زدن همراه است، ممکن است آپنه خواب داشته باشید. یک متخصص خواب آموزش دیده قادر است آپنه خواب را با استفاده از تست خواب در کلینیک و یا تست خواب در خانه شناسایی و تشخیص دهد. آپنه خواب را می توان با استفاده از چندین روش شامل CPAP (فشار جریان هوایی مداوم مثبت)، درمان با ابزار های دهانی و جراحی کنترل کرد.
علت خروپف چیست؟
بافت اضافی در گلو می تواند با تنفس هوا در خواب به ارتعاش درآید و موجب بروز خروپف در شما شود. افرادی که اضافه وزن دارند، چاق یا باردار هستند، اغلب دارای بافت های بزرگی در گلو هستند. عوامل ژنتیکی که می توانند موجب خروپف شوند، شامل وجود بافت های اضافی در گلو و همچنین بزرگ بودن لوزه ها، آدنوئید های بزرگ، کام نرم بلند و یا بلند بودن زبان کوچک است.
هر چیزی که مانع از نفس کشیدن از طریق بینی تان می شود، موجب بروز خروپف خواهد شد. این می تواند شامل احتقان ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا، آلرژی یا ناهنجاری های بینی مانند انحراف بینی باشد.
الکل، سیگار کشیدن، افزایش سن و مصرف برخی داروها و ترکیبات، از جمله شل کننده های عضلانی
ممکن است زمانی که گلو و یا ماهیچه های زبان تان شل شده اند، خرخر کنید. ترکیباتی که می توانند این ماهیچه ها را شل کنند ممکن است موجب خرخر کردن شما نیز شوند. این موارد شامل الکل، شل کننده های عضلانی و داروهای دیگر است. روند طبیعی افزایش سن و اثرات طولانی مدت سیگار کشیدن نیز می توانند عضلات گلو و زبان تان را شل کنند.
علائم خروپف
بدون شک، علائم اولیه خروپف شامل صداهای بلند، خشن و آزار دهنده ای است که در هنگام خواب می توانید تولید کنید. سایر علائم ممکن است بیدار شدن از خواب با گلودرد یا خشکی دهان باشد.
چنانچه علائم زیر را دارید، ممکن است آپنه خواب داشته باشید:
- خواب آلودگی بیش از حد در طول روز
- خفگی یا نفس نفس زدن در حین خواب
- ایجاد وقفه در تنفس
- سردرد صبحگاهی
- دشواری در تمرکز
- بی حوصلگی، تحریک پذیری یا افسردگی
- نیاز مکرر به ادرار کردن در طول شب
خود آزمونی و تشخیص خروپف
- آیا شریک زندگی تان شکایت می کند که مدام خروپف می کنید؟
- آیا شما به تازگی دچار اضافه وزن شده اید یا ورزش کردن را متوقف ساخته اید؟
- آیا در بین اعضای خانواده تان، فردی وجود دارد که خرخر کند؟
اگر به همگی این سؤالات پاسخ مثبت داده اید، یا خرخر می کنید یا در معرض ابتلا به خروپف قرار دارید. اگر به طور منظم یا با صدای بلند خرخر می کنید، ممکن است بخواهید با یک متخصص اختلالات خواب ملاقات کنید. اگر در هنگام خروپف نیز دچار خفگی یا نفس نفس می شوید، باید از حیث آپنه انسدادی خواب نیز بررسی شوید.
علاوه بر سوابق کامل پزشکی تان، پزشک باید بداند چه مدت است که خروپف می کنید. شما همچنین باید به پزشک تان اطلاع دهید که آیا به تازگی دچار اضافه وزن شده اید یا ورزش کردن را متوقف ساخته اید. حتما پزشک خود را از مصرف هر گونه دارو در حال حاضر یا گذشته مطلع کنید. چنانچه برای تان مقدور است از همسر، هم اتاقی و یا اعضای خانواده خود بپرسید که آیا هرگز صدای خروپف شما را شنیده اند.
یک متخصص خواب در چنین مواردی، انجام تست آپنه خواب خانه و در برخی موارد انجام تست خواب در کلینیک را توصیه می کند. متخصص باید در زمینه اختلالات خواب، تشخیص و درمان آن آموزش دیده باشد.
اسلیپ استادی یا تست خواب در کلینیک (in-lab sleep study)، کامل ترین آزمایش ارزیابی خواب است که توسط متخصص اختلالات خواب صورت می گیرد. برای انجام این تست لازم است یک شب را جهت خواب شبانه در کلینیک خواب سپری کنید.
در تست خواب در کلینیک که به آن پلی سومنوگرافی (polysomnogram) نیز گفته می شود، از امواج مغزی، ضربان قلب و تنفس تان در طول خواب رکورد گرفته می شود. همچنین حرکات چشم، حرکات اندام ها و میزان اکسیژن در خون تان را ثبت می کند. این اطلاعات به پزشک تان در امر تشخیص کمک می کند تا بتواند یک برنامه درمان مناسب را به شما اراده دهد.
این نوع ارزیابی خواب، نیاز به گذراندن یک شب در یک کلینیک خواب را دارد. در این صورت، روی تختی خواهید خوابید که ممکن است شباهت به اقامت در یک اتاق هتل را داشته باشد. شما در شرایطی که سنسور هایی به قسمت های مختلف بدن تان متصل شده است، خواهید خوابید. این سنسورها امواج مغزی، ضربان قلب، تنفس و حرکت شما را ثبت می کنند. پزشکان اغلب انجام تست خواب را در موارد پیچیده تر توصیه می کنند. معمولا انجام تست خواب در کلینیک، گزینه گران تری محسوب می شود. اما به طور دقیقی علل و عوامل آپنه خواب را در شما تشخیص می دهد و به فرایند درمان کمک شایانی می کند. تست خواب شبانه همچنین اطلاعات کامل تری در مورد خواب تان در اختیار پزشک متخصص تان قرار می دهد.
اعضای تیم خواب، اطلاعات جمع آوری شده در طول تست خواب را بررسی و ارزیابی می کنند. ممکن است چندین روز تا دو هفته طول بکشد تا تست خواب شما به درستی ارزیابی شود.
تکنسین خواب، در ابتدا نمره ی تست خواب شما را با علامت گذاری مراحل خواب تان و شناسایی هر رویداد غیر طبیعی در تنفس یا حرکت پا تعیین می کند. پس از آن، متخصص اختلالات خواب، نتایج را بررسی خواهد کرد تا مشخص شود چه نوع مشکلی در رابطه با خواب شما وجود دارد. پس از تایید، متخصص اختلالات خواب تشخیص خود را ارائه می دهد. سپس با شما تماس خواهند گرفت تا درباره نتایج بحث و گفتگو کنید.
برای برخی از بیماران مشکوک به آپنه انسدادی خواب، متخصص خواب می تواند به جای تست خواب در کلینیک ، تست آپنه خواب در خانه را توصیه کند. تست آپنه خواب در خانه از تجهیزات مختلفی استفاده می کند که می توانید خودتان آن ها را تنظیم کنید.
این نوع تست خواب به شما این امکان را می دهد تا در حالی که یک مانیتور کوچک حین خواب، اطلاعات تان را جمع آوری می کند، به راحتی در خانه خود بخوابید. تجهیزات این تست متفاوت است و از آن چه که در تست خواب در کلینیک استفاده می شود، پیچیدگی کمتری دارد. کارکنان کلینیک خواب به شما نشان خواهند داد که چگونه دستگاه و تجهیزات آن را به خود وصل کنید. پس از انجام تست آپنه خواب در خانه، می توانید دستگاه را به مرکز خواب ببرید یا آن را با پست ارسال کنید.
ارتباط نوع خروپف با درمان
نظارت بر خروپف تان اغلب به شما کمک می کند علت خروپف، عوامل تشدید، و نحوه متوقف ساختن آن را به طور دقیق مشخص کنید. برای شناسایی این عوامل توصیه می شود الگوهای خواب خود را در یک دفترچه یادداشت کنید. اگر متاهل هستید، همسر تان میتواند در این خصوص به شما کمک کند. اگر به تنهایی می خوابید، برای ثبت حرکات خود در شب از یک دوربین استفاده کنید.
نحوه خروپف تان بیانگر علت آن است | |
| نوع خروپف | نشان دهنده |
| خروپف با دهان بسته | وجود مشکلی در زبان |
| خروپف با دهان باز | ارتباط با بافت گلو |
| خروپف در حالت خوابیده به پشت | خروپف خفیف که با تغییر عادات خواب و سبک زندگی بهبود می یابد |
خروپف در همه حالات خواب | خروپف شدید که به درمان های جامع تری نیاز دارد |
درمان خروپف
درمان خروپف بستگی به این دارد که متخصص اختلالات خواب، وجود آپنه خواب را در شما تشخیص داده باشد. اگر آپنه خواب نداشته باشید، پزشک خواب و یا تیم او ممکن است درمان های زیر را ارائه دهد:
کاهش وزن
کاهش وزن می تواند به کاهش یا از بین بردن خروپف در شما کمک کند. اگر اضافه وزن یا چاقی مفرط دارید، کاهش وزن را باید در اولویت قرار دهید. افزایش وزن می تواند خروپف را بدتر کند و حتی ممکن است منجر به آپنه خواب نیز شود.
موضع درمانی (پوزیشنال تراپی)
برخی از افراد، عمدتا حین خوابیدن روی کمر خرخر می کنند. چنانچه شما هم در حالت “طاق باز” خروپف می کنید، شاید بتوانید با تغییر حالت بدن تان آن را بهبود ببخشید. موضع درمانی ممکن است شامل استفاده از یک وسیله خاص مانند توپ تنیس در اطراف کمر تان باشد. این ابزار مانع از به پشت خوابیدن شده و موجب می شود که شما به پهلو خوابید. هیچ تضمینی وجود ندارد که این وسیله در همه افراد موثر واقع شود.
اجتناب از مصرف الکل، شل کننده های عضلانی و داروهای خاص
این موارد می توانند ماهیچه های گلو و یا زبان تان را شل کنند. با اجتناب از مصرف این موارد، ممکن است قادر به کاهش و یا از بین بردن خروپف در خود شوید. اگر از داروهایی استفاده می کنید که موجب خروپف تان می شود، با پزشک خود مشورت کنید.
درمان با ابزار های دهانی
ابزار دهانی، ابزاری پلاستیکی است که در هنگام خواب داخل دهان تان، بر روی دندان های تان متصل می شود. این ابزار ممکن است شبیه به یک گارد محافظ ورزشی یا نگهدارنده ارتودنسی باشد. این دستگاه با نگه داشتن زبان در موقعیت خود و یا کشیدن فک تان به جلو، از تنگ شدن راه هوایی جلوگیری می کند؛ به طوری که می توانید در هنگام خواب به راحتی نفس بکشید. برخی از بیماران ترجیح می دهند به جای دستگاه CPAP از ابزار دهانی استفاده کنند. یک متخصص دندانپزشکی آموزش دیده در زمینه طب خواب نیز می تواند پس از این که آپنه انسدادی خواب در شما تشخیص داده شد، دستگاه دهانی مناسب را به شما معرفی کند.
عمل جراحی
جهت درمان خروپف، گزینه های مختلف جراحی وجود دارد که می توانید انتخاب کنید. رایج ترین گزینه ها کم کردن یا برداشتن بافت اضافی در گلوی تان است که در طول خواب موجب انسداد و تنگ شدن راه هوایی تان می شود. جراحی های پیچیده تر می توانند ساختار استخوانی شما از جمله فک، بینی و استخوان صورت را نیز درگیر کنند.
توجه!!!
اگر خروپف تان نشانه ای از آپنه انسدادی خواب باشد، این درمان ها ممکن است موثر نباشند. یک متخصص اختلال خواب می تواند سایر درمان ها، از جمله CPAP، که خط مقدم درمان آپنه انسدادی خواب است را توصیه کند.
دوست عزیز، چنانچه از خروپف شدید رنج می برید یا همسر تان خرخر می کند، همین امروز با کلینیک خواب ما تماس حاصل نمایید.
شاد و سلامت باشید.
تحقیق و ترجمه: مینو زرفش
