تشریح گرفتگی پا در خواب
گرفتگی پا در خواب یک اتفاق ناگهانی، همراه با درد شدیدی در ساق پا یا روی پا می باشد. هنگامی که یکی از عضلات کشیده می شود یا دچار سفتی و انقباض می شود، این درد و گرفتگی به وجود می آید. گرفتگی پا به گونه ای است که شما هیچ کنترلی نمی توانید بر آن داشته باشید. این اتفاق ممکن است در حالی که هنوز بیدار هستید یا پس از به خواب رفتن رخ دهد.
این وضعیت معمولا به طور ناگهانی بروز می یابد. گاهی اوقات این گرفتگی همراه با علائم هشدار دهنده کمتر دردناک، به آهستگی شکل می گیرد. گرفتگی عضلات ممکن است از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. این اتفاق ممکن است به ندرت در یک سال رخ دهد. در برخی موارد نیز ممکن است چندین گرفتگی در یک شب رخ دهد. در بسیاری از افراد، این گرفتگی به مدت چندین سال، ظاهر می شود و از بین می رود.
گرفتگی عضلات را می توان با کشیدن عضلات درگیر، تسکین داد. ممکن است چندین ساعت پس از گرفتگی، عضلات همچنان حساس به لمس و دردناک باشند. در برخی موارد می توان گرفتگی عضلات پا را به روش های زیر کاهش داد:
- ماساژ نقطه درد
- گرم نگه داشتن عضلات
- تکان دادن پای مشکل دار
گرفتگی عضلات نه تنها موجب بروز درد می شود، بلکه می تواند خواب شما را نیز مختل کند. این امر می تواند شما را به خواب رفتن منع کند. این وضعیت ممکن است پس از به خواب رفتن نیز شما را بیدار کند. احساس درد پس از این که گرفتگی نیز می تواند مشکل شما را برای به خواب مجدد، افزایش دهد.
از بی خوابی رنج میبرید؟ تاکنون چیزی درباره تست خواب شنیده اید؟
گاهی اوقات گرفتگی عضلات پا با سندرم پای بیقرار اشتباه گرفته می شود. هر دوی این مشکلات در طول زمان خواب باعث بروز ناراحتی در پاها می شوند. اما در سندرم پای بیقرار معمولا دردی احساس نمی شود و عضله دچار گرفتگی نمی شود. همچنین به تدریج تا زمانی که پا را تکان دهید، تا حدودی تسکین می یابد. این نیاز به حرکت دادن پاها در سندرم پای بیقرار بسیار قوی تر از گرفتگی پا در خواب است. از بین بردن درد ناشی از گرفتگی عضلات، زمان بیشتر و کشش عضلانی بیشتری را در بر می گیرد.
علائم
چنانچه علائم زیر را دارید، ممکن است به گرفتگی پا در خواب دچار باشید:
- احساس درد در روی پا یا ساق پا خود همراه با سفتی و انقباض عضلانی
- این حالت زمانی اتفاق می افتد که شما می خوابید
- درد زمانی کاهش می یابد که عضله ای که موجب بروز درد در شما شده است را می کشید
همچنین مهم است بدانید که آیا چیز دیگری وجود دارد که موجب بروز مشکلات خواب در شما شده است. این مشکلات ممکن است در نتیجه یکی از موارد زیر باشند:
- یک اختلال خواب دیگر
- یک وضعیت پزشکی
- مصرف داروها
- اختلال در سلامت روان
- سوء مصرف مواد
گرفتگی پا در خواب در تقریبا هر سنی ممکن است رخ دهد اما بروز آن در افراد مسن شایع تر و مکرر تر می باشد. 33 درصد از افرادی که بیش از 60 سال سن دارند، حداقل یک بار در هر دو ماه، گرفتگی پا را تجربه می کنند. تقریبا همه بزرگسال بالای 50 سال حداقل یک بار آن را تجربه کرده اند. حدود 7٪ کودکان و نوجوانان دارای گرفتگی عضلات پا هستند که بروز آن بسیار مکرر نیست. به نظر می رسد این وضعیت در کودکان تا رسیدن به سن هشت سالگی برطرف شود. گرفتگی پا در حدود 40٪ از زنان باردار نیز رخ می دهد. این وضعیت پس از زایمان از بین می روند.
در صورت ابتلا به یکی از شرایط پزشکی زیر، احتمال ابتلا به گرفتگی پا در خواب افزایش می یابد:
- دیابت
- بیماری عروق خونی
- برخی از اختلالات متابولیک
- برخی بیماری های عصبی یا عضلانی
گرفتگی پا همچنین می تواند با شرایط زیر مرتبط باشد:
- ورزش شدید
- استفاده از داروهای خاص
- کم آبی بدن
- عدم توازن مایعات و الکترولیت ها
- اختلالات غدد درون ریز
- اختلالاتی که موجب کم تحرکی شما شده است
تشخیص
با پزشک خانوادگی خود در مورد گرفتگی دردناک عضلات پا مشورت کنید. پزشک تان ممکن است بتواند در پیدا کردن راه های ساده ای برای از بین بردن درد و مقابله با این مشکل به شما کمک کند. چنانچه گرفتگی عضلات پا موجب بروز مشکلات خواب شدید در شما شده و زندگی تان را تحت تاثیر قرار داده است، ممکن است لازم باشد به یک متخصص خواب مراجعه کنید.
اولا، پزشک باید بداند چه زمانی برای اولین بار گرفتگی پا در خواب شروع شده است. او همچنین بداند چه چیز دیگری در زندگی شما اتفاق افتاده که موجب بروز این مشکل شده است. پزشک ممکن است از شما بخواهد اطلاعات خواب خود را به مدت چندین هفته در یک دفتر یادداشت بنویسید. این اطلاعات شامل زمانی است که شما به طور معمول به خواب می رود و بیدار می شود. این داده ها به پزشک تان سرنخ هایی جهت تشخیص و انتخاب روش درمان می دهد. شما همچنین می توانید میزان خواب خود را با استفاده از مقیاس خواب آلودگی اپوورث (Epworth Sleepiness Scale) بررسی کنید. پزشک باید از کلیه سوابق پزشکی و خانوادگی تان مطلع باشد. حتما پزشک تان را از مصرف هر گونه مواد مخدر، الکل و دارو در گذشته یا حال مطلع کنید. همچنین اگر دچار اختلالات خواب یا اختلالات عصبی هستید، به پزشک اطلاع دهید.
پزشکان اغلب برای تسکین بیشتر بیماران مبتلا به گرفتگی پا در خواب آزمایش خاصی تجویز نمی کنند. اگر پزشک مشکوک باشد که ممکن است یک مشکل پزشکی مرتبط با این وضعیت داشته باشید، ممکن است خون تان را در آزمایشگاه آزمایش کند.
درمان
هنوز درمان های موثری برای رفع گرفتگی عضلات ساق پا ارائه نشده است. یک برنامه ورزش روزانه که شامل کشش عضلات پا می باشد، بهترین راه برای جلوگیری و از بین بردن گرفتگی عضلات پا به شمار می رود.
درمانهای نوین برای گرفتگیهای شبانه پا
با توجه به تحقیقات جدید، چندین روش درمانی وجود دارد که میتواند به کاهش یا جلوگیری از گرفتگیهای شبانه پا کمک کند:
- داروهای مسکن: پزشکان ممکن است داروهای مسکن مانند پاراستامول یا ایبوپروفن را برای تسکین درد تجویز کنند.
- مکملهای منیزیم: برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف مکملهای منیزیم میتواند برای بزرگسالان و زنان باردار مفید باشد.
- فیزیوتراپی و تمرینات کششی: انجام تمرینات کششی قبل از خواب میتواند به کاهش احتمال بروز گرفتگیها کمک کند.
- تغییر در وضعیت خواب: آزمایش با وضعیتهای مختلف خواب ممکن است به کاهش گرفتگیها کمک کند.
نقش دکتر مصطفی امیری
دکتر مصطفی امیری، متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ خواب، با تجربهای گسترده در زمینه اختلالات خواب، یکی از معتبرترین منابع برای تشخیص و درمان مشکلات مربوط به خواب است. کلینیک مغز و اعصاب و روان ایشان با ارائه مشاورههای تخصصی و درمانهای نوین، میتواند به بیماران کمک کند تا کیفیت خواب خود را بهبود بخشند.
نتایج تحقیقات اخیر
در سالهای اخیر، چندین مطالعه جدید در زمینه NLCs منتشر شده است که یافتههای جالبی را ارائه میدهند:
- یک مطالعه نشان داد که CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) برای بیماران مبتلا به آپنه خواب میتواند باعث کاهش قابل توجهی در بروز گرفتگیها شود.
- تحقیقات دیگر نشان دادهاند که تغییر در الگوی خواب و عادات روزانه میتواند تأثیر مثبتی بر کاهش NLCs داشته باشد.
- همچنین مشخص شده است که افرادی که ورزش منظم انجام میدهند کمتر دچار این عارضه میشوند.
جمعبندی
گرفتگیهای شبانه پا یک مشکل شایع است که میتواند کیفیت خواب را تحت تأثیر قرار دهد. با شناخت علل و عوامل مؤثر بر این عارضه و استفاده از درمانهای نوین، میتوان به کاهش بروز آن کمک کرد. مراجعه به متخصصانی مانند دکتر مصطفی امیری نیز میتواند راهحلهای مؤثری برای مدیریت این مشکل ارائه دهد.با توجه به اهمیت خواب برای سلامت عمومی، توجه به این مسئله ضروری است. اگر شما نیز با مشکلات مشابه مواجه هستید، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید تا راهحل مناسبی برای شما پیدا شود.