یکی از برنامه های درمان برای مبتلایان به آپنه خواب انسدادی یا خروپف، جراحی به شمار می رود. در مواردی که قادر به تحمل درمان با سی پپ (موثرترین روش درمان برای آپنه خواب انسدادی) نباشید، ممکن است متخصص خواب تان، گزینه جراحی را به شما پیشنهاد دهد.
برخی از روش های جراحی، حداقل تهاجمی و برخی دیگر بسیار پیچیده و دشوار می باشند. در خصوص اختلالات خواب، هدف از جراحی، درمان راه های هوایی است که دچار افتادگی شده و موجب مسدود ساختن تنفس در حین خواب می گردند. توسط جراحی می توان بافت های داخل و اطراف گلو را استحکام بخشید، برداشت یا موقعیت آن را اصلاح کرد. در جراحی رفع اختلالات خواب بر روی نواحی زیر تمرکز می شود:
- نرم کام و زبان کوچک
- لوزه ها و آدنوئيد ها
- زبان
- فک بالا و پایین
در بیماران چاق، جراحی کاهش وزن نیز گزینه دیگری است.
از بی خوابی رنج میبرید؟ تاکنون چیزی درباره تست خواب شنیده اید؟
درمان آپنه انسدادی خواب از طریق جراحی، به صورت یک کار تیمی صورت می گیرد. بدین صورت که متخصص اختلالات خواب با تیم خواب همکاری می کند تا بالاترین سطح کیفیت درمان و مراقبت را ارائه دهند.
پزشک، آپنه خواب در شما را شناسایی و تشخیص می دهد. قبل از بحث در مورد گزینه های درمان احتمالی، ابتدا پزشک یک بررسی دقیق از کل راه هوایی فوقانی شما انجام خواهد داد. پزشک ممکن است شما را به یک متخصص گوش و حلق و بینی، جراح سر و گردن یا جراح دهان و فک و صورت ارجاع دهد که می توانند جراحی انجام دهد. پس از تکمیل جراحی شما باید مجددا به پزشک متخصص خواب تان مراجعه کنید.
چنانچه برای درمان آپنه خواب خود گزینه جراحی را در نظر گرفته اید، حتما سوالات زیر را از پزشک خود بپرسید:
- میزان موفقیت جراحی چقدر است؟
- چگونه این روش منجر به بهبود خروپف یا آپنه خواب من می شود؟
- چرا در مورد من جراحی بهتر از سی پپ یا ابزار های دهانی است؟
- خطرات احتمالی و عوارض جانبی جراحی چیست؟
جراحی، انتخاب مناسبی برای همه افراد نیست؛ عمل جراحی ممکن است در برخی از افراد بیشتر از دیگران مفید واقع شود. جنبه های منفی جراحی عبارتند از:
- درد
- خونریزی و تورم گلو
- لزوم استفاده از سیم کشی فک برای چندین روز و محدودیت رژیم غذایی برای چندین هفته
- بستری شدن در بیمارستان
در بسیاری از موارد ممکن است مزایای حاصل شده دائمی نباشد. آپنه خواب ممکن است در بعضی از بیماران مجددا بروز پیدا کند.
روش های مختلف جراحی
روش های جراحی مختلفی برای درمان آپنه خواب و خروپف وجود دارد. اما سی پپ اولین گزینه درمان برای همه افرادی است که آپنه خواب دارند. درمان با ابزار های دهانی نیز یک گزینه درمان جایگزین برای افراد مبتلا به آپنه خواب خفیف تا متوسط است. اعضای تیم خواب در این مورد به شما کمک خواهند کرد که تصمیم بگیرید آیا جراحی برای شما گزینه مناسبی است یا خیر.
جراحی ممکن است یک فرایند چند مرحله ای باشد که شامل بیش از یک روش است. حتی زمانی که عمل جراحی با موفقیت شدت آپنه خواب را کاهش داده، باز هم ممکن است نیاز به ادامه استفاده از سی پپ باشد. بسیار حائز اهمیت است که پس از جراحی، به طور منظم با پزشک خواب خود در ارتباط باشید.
گزینه های جراحی عبارتند از:
این گزینه جراحی و سایر جراحی های نرم کام، پشت سقف دهان را مورد هدف قرار می دهند. این جراحی شامل برداشتن و تغییر موقعیت بافت های اضافی گلو است تا راه هوایی عریض تر شود. جراح می تواند زبان کوچک و نرم کام را کوتاه کند، لوزه ها را بردارد، و موقعیت برخی عضلات نرم کام را تغییر دهد. جراحی اوولوپالاتوفارنگوپلاستی و سایر جراحی های نرم کام از رایج ترین گزینه های جراحی برای درمان آپنه خواب به شمار می روند. اما این روش به تنهایی قادر به درمان آپنه خواب متوسط تا شدید نیست. جهت مورد هدف قرار دادن سایر نقاط موجود در راه های هوایی فوقانی، لازم است این روش با سایر جراحی ها ترکیب شود.
حذف با بسامد رادیویی، یک گزینه دیگر برای درمان افراد مبتلا به آپنه خواب خفیف تا متوسط است. در این روش با استفاده سوزاندن کنترلی، بافت های داخل و اطراف گلو کوچک و سفت می شوند. این روش را می توان بر روی کام نرم، لوزه ها و زبان اعمال کرد.
این گزینه های جراحی، بینی تان را برای بهبود جریان هوا باز می کنند. سپتوپلاستی، خمیدگی یا انحراف جداره بین بینی را اصلاح می کند. در واقع تقسیم کننده ای است که دو طرف بینی را جدا می کند. کاهش توربین نیز ساختارهای منحنی که از طرف بینی می افتد را کاهش یا حذف می کند. این ساختارهای منحنی می توانند به دلایل مختلف، از جمله آلرژی گسترش یابد. داروها نیز می توانند به کاهش اندازه توربین ها که همان شاخک های بینی هستند، کمک کنند.
در طول خواب زبان می تواند به عقب بیافتد و فضای نفس کشیدن در گلو را مسدود کند و موجب ایجاد خروپف شود. این جراح محل اتصال (پایه) زبان بزرگ را به جلو هدایت می کند، و فضا را برای تنفس پشت زبان باز می کند. این جراحی شامل ایجاد بخیه ای در فک تحتانی، جایی که پایه زبان است، می شود. سپس تنها این قطعه استخوانی (نه کل فک) به جلو هدایت می شود.
این جراحی فضای تنفس را در قسمت پایین گلو گسترش می دهد. استخوان هیوئید یک استخوان U شکل در گردن است. زبان و دیگر ساختارهای گلو مانند اپیگلوت به آن متصل می شوند. تثبیت هیوئید شامل کشیدن استخوان هیوئید به جلو و قرار دادن آن در محل است.
این دو عمل جراحی شامل حذف قسمت پشت زبان شما می شود. کوچکتر کردن زبان می تواند در برخی از افراد مبتلا به آپنه خواب، مانع از انسداد راه هوایی شود. این روش ها غیر معمول هستند.
این نوع جراحی خواب یک روش درمان برای آپنه خواب شدید است. این جراحی، فک فوقانی و یا تحتانی شما را به جلو حرکت می دهد تا فضا را برای نفس کشیدن در کل گلو افزایش دهد. این روش ها شامل برش استخوان هر دو فک است که پس از چند ماه بهبود می یابند. فک های شما ممکن است برای چند روز با سیم بسته شوند. رژیم غذایی تان نیز برای چندین هفته پس از عمل محدود خواهد شد.
ایمپلنت های پالاتال ممکن است در افرادی که دارای خروپف یا آپنه خواب خفیف هستند، موثر باشند. سیم های کوچکی از جنس فیبر به کام نرم متصل می شوند تا بافت را استحکام بخشیده و مانع از انسداد راه هوایی شوند.
جراحی باریاتریک در افرادی که چاق هستند، می تواند منجر به کاهش وزن شده و آپنه خواب را بهبود بخشد. اما جراحی کاهش وزن به طور معمول بدان دلیل توصیه می شود که خطرات بهداشتی مربوط به چاقی زیادی وجود دارد. قبل از جراحی کاهش وزن ممکن است بهتر باشد به یک پزشک خواب برای معاینه و تست خواب مراجعه کنید. انواع مختلفی جراحی کاهش وزن وجود دارد. برخی از روش ها، حجم معده را کاهش می دهد و باعث می شود که غذای کمتری بخورید. هر جراحی دارای خطرات و مزایای متفاوتی است. افرادی که چاق هستند باید با پزشک خود مشورت کنند تا سایر راه های کاهش وزن را پیش از اعمال جراحی معرفی کند. شما باید قبل و بعد از جراحی کاهش وزن از دستگاه سی پپ استفاده کنید.
این روش به طور معمول به عنوان درمان آپنه خواب توصیه نمی شود. جراح برای ایجاد بخیه و سفت کردن کام نرم از دستگاه لیزر استفاده می کند. زبان کوچک در طی چندین بازدید کوچک می شود. این روش کمتر دردناک است و عوارض جانبی کمتری به نسبت جراحی اوولوپالاتوفارنگوپلاستی دارد. اما این روش نیز کمتر موثر است.
این جراحی یک درمان مؤثر برای آپنه خواب است. اما این یک گزینه شدید است که در موارد نادر و شرایط اضطراری استفاده می شود. سایر گزینه های درمان تقریبا برای تمام بیماران مبتلا به آپنه خواب مقدم تر است. این جراحی شامل قرار دادن یک لوله تنفسی توخالی به طور مستقیم داخل نای، در قسمت پایین گردن است. این لوله را می توان در طول روز متصل کرد. این وسیله به شما اجازه می دهد که به طور طبیعی از دهان و بینی خود نفس بکشید و صحبت کنید. در شب لوله باز می شود تا به شما اجازه نفس کشیدن بدون هیچگونه انسداد در گلو را بدهد.
شاد و سلامت باشید.
تحقیق و ترجمه: مینو زرفش
