به پزشکی که تخصص خود را در زمینه اختلالات خواب (بی خوابی، آپنه خواب و غیره) گرفته است، متخصص اختلالات خواب گفته می شود. این متخصصان اغلب دارای تخصص های مرتبط دیگری نیز در زمینه پزشکی هستند، از جمله ریه (متخصص در دستگاه تنفسی)، گوش و حلق و بینی (ENT)، قلب و عروق (بیماری های مرتبط با قلب) یا مغز و اعصاب (اختلالات سیستم عصبی).
خواب خوب یک ضرورت برای سلامتی شما محسوب می شود. اگر در به خواب رفتن یا ماندن در خواب دچار مشکلی مستمر و غیرقابل توضیح هستید، به شدت سرگیجه دارید یا با شادابی از خواب بیدار نمی شوید، باید بدانید که این نشانه هایی است که به شما هشدار می دهد زمان مراجعه به یک متخصص اختلالات خواب فرا رسیده است. خواب بد و بی کیفیت با افسردگی، افزایش وزن، اضطراب و سایر مسائل مرتبط است.
اختلالات خواب ممکن است از عوامل فیزیکی، محیطی و یا عاطفی نشات بگیرد. بی خوابی (مشکل در به خواب رفتن یا حفظ خواب)، آپنه خواب و سندرم پای بیقرار از مشکلات شایع بیماران مبتلا به اختلالات خواب محسوب می شوند. مانند همه مشکلات پزشکی دیگر، تشخیص دقیق، کلید سریع و موثر درمان است. انتظار می رود یک متخصص خواب برای بحث در مورد وضعیت شما، یک معاینه پزشکی جامع ارائه دهد، در صورت لزوم، آزمایشات و تست های مورد نیاز (به طور بالقوه تست خواب اغلب کارآمد ترین مسیر برای تشخیص و درمان است) را تجویز نماید. گاهی اوقات تجویز دارو (قرص خواب) راه حل مناسبی است، اما نه همیشه؛ خوشبختانه امروزه درمان های زیادی برای افراد مبتلا به اختلالات خواب وجود دارد که شامل بسیاری از گزینه های غیر دارویی نیز می باشد.
آپنه خواب
آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب، یکی از مهم ترین و شایع ترین اختلالات خواب محسوب می شود که مانع از نفس کشیدن شما در طول خواب می شود. طی این رخداد، راه هوايی بارها و بارها مسدود می شود و میزان هوايی که به ریه ها می رسد را محدود می سازد. زمانی این اتفاق می افتد که سعی می کنید نفس بکشید، اما با صدای بلند خروپف و یا صدای خفگی تولید می کنید. بدین ترتیب، مغز و بدن شما از دریافت اکسیژن محروم می شود و شما ممکن است در این حین بیدار شوید. این اتفاق ممکن است چند بار در شب، و یا در موارد شدید تر، چند صد بار در شب اتفاق بیافتد.
در بسیاری از موارد، آپنه خواب یا وقفه تنفسی، به وسیله افتادن بافت پشت گلو ایجاد می شود. هنگامی که به خواب می روید، ماهیچه های راه هوایی فوقانی، شل و ریلکس می شوند. اگر بر روی کمر تان بخوابید، گرانش می تواند زبان را به عقب بر گرداند. این امر، راه هوایی را تنگ می کند، و به موجب آن، میزان هوایی که می تواند به ریه های شما برسد را کاهش می دهد. راه هوایی تنگ، با به ارتعاش در آوردن بافت پشت گلو حین تنفس، موجب خروپف می شود.
آپنه خواب می تواند موجب بیدار شدن شما در صبح با احساس خستگی و کسالت شود، حتی اگر یک شب کامل را به خوبی خوابیده باشید. از این رو، ممکن است در طول روز احساس خستگی و مشکل در تمرکز داشته باشید یا حتی ممکن است به طور ناخواسته به خواب بروید. این بدان علت است که بدن شما چندین بار در طول شب بیدار شده است، هر چند ممکن است شما از این بیداری آگاه نباشید.
افراد بسیاری به آپنه خواب مبتلا هستند که تشخیص داده نشده یا درمان نشده اند. یک متخصص خواب با تجربه می تواند آپنه خواب را با استفاده از تست خواب در کلینیک و یا تست آپنه خواب در منزل تشخیص دهد. آپنه خواب را می توان با استفاده از فشار جریان هوایی مداوم مثبت یا به اختصار سی پَپ (CPAP)، درمان اولیه آپنه خواب، درمان با ابزار های مربوط به دهان و دندان یا جراحی کنترل کرد.
در ادامه مطلب به شرح این موضوع پرداخته ایم که متخصص درمان آپنه خواب دقیقا چه کسی است؟
7 نوع متخصص درمان آپنه خواب
تشخیص این که شما آپنه خواب دارید یا خیر، یک گام بسیار مهم تلقی می شود. اما دقیقا کجا باید برای تشخیص و درمان این اختلال خطرناک مراجعه کرد؟ متخصص درمان آپنه خواب به چه کسی گفته می شود؟
تمام موارد زیر پزشکانی هستند که متخصص درمان آپنه خواب محسوب شده و می توانند در تشخیص و درمان مشکل شما نقش داشته باشند.
- پزشک اولیه خودتان
به احتمال زیاد، شما در حال حاضر یک پزشک اولیه و اصلی دارید که به طور منظم به شکایات و مشکلات پزشکی تان رسیدگی می کند. این فرد می تواند یک پزشکی خانوادگی، یک متخصص داخلی، یک پزشک عمومی یا اگر سالمند هستید، یک متخصص مشکلات سالمندان باشد.
در صورتی که در مورد مشکلاتی چون خروپف، سردرد صبحگاهی، مشکلات حافظه، یا سایر علائم آپنه خواب سوالی دارید، ابتدا به پزشک اولیه خود مراجعه کنید. گاهی اوقات وی مراحل اولیه را برای تشخیص و درمان شما انجام خواهد داد. در موارد دیگر، ممکن است شما را به یک متخصص دیگر ارجاع دهد.
- متخصص اختلالات خواب
متخصصان اختلالات خواب، به منظور درمان اختلالات خواب، از جمله آپنه خواب، تحت آموزش ها و تست های ویژه ای قرار گرفته اند تا مطمئن شوند که می توانند تشخیص درست و دقیقی ارائه دهند. اغلب متخصصان خواب، دارای تخصص دیگری، مانند گوش و حلق و بینی یا مغز و اعصاب نیز هستند و تخصص خود را با این ها شروع کرده اند. بهترین متخصص درمان آپنه خواب برای شما ممکن است به آنچه موجب بروز آپنه خواب در شما شده است، بستگی داشته باشد. چنانچه ابتدا به پزشک اولیه خود مراجعه کرده اید، از وی درخواست کنید که شما را به یک متخصص اختلالات خواب ارجاع دهد.
- متخصص گوش و حلق و بینی
پزشکان متخصص گوش و حلق و بینی نیز در زمینه بیماری هایی که شامل ساختار درون سر و صورت شما هستند، تخصص دارند. به عنوان مثال، اگر لوزه ها یا زبان شما در مقایسه با ساختار دهان تان بزرگ تر است، یا اگر راه هوایی تان به طور طبیعی باریک و تنگ باشد، این پزشکان می توانند به شما کمک کنند.
- متخصص مغز و اعصاب
مادامی که سن تان افزایش می یابد، مغز شما ممکن است سیگنال هایی مبنی بر این که عضلات گلوی تان در زمان خواب، سفت و منقبض بماند را دیگر ارسال نکند و از اینرو راه های هوایی تان تنگ و محدود شود. زبان تان نیز ممکن است بیش از حد شل شود که به نوبه خود بر میزان نفوذ هوا تأثیر گذار است. متخصصان مغز و اعصاب بر این نکته و راه های دیگری که مغز و اعصاب تان به آپنه خواب منجر می شود، تمرکز می کنند.
- روانپزشک یا متخصص حرفه ای در بهداشت روانی
گاهی اوقات تغییرات رفتاری و عادات به تنهایی می تواند به برطرف کردن یا درمان آپنه خواب کمک کند. از دست دادن وزن، خوابیدن به پهلو و ترک سیگار ممکن است موجب باز نگه داشتن راه های هوایی تان شود. متخصصان سلامت رفتاری می توانند به شما در ایجاد یک برنامه جهت تغییر این عوامل کمک کنند و راه را برای یک خواب خوب شبانه هموار کنند.
این متخصصان همچنین می توانند به شما در مدیریت اثرات خواب ضعیف در شرایط روحی، از جمله افسردگی، اضطراب و اختلال دوقطبی کمک کنند.
- دندانپزشکان
درست است! این متخصصان پزشکی کاری فراتر از پر کردن دندان ها انجام می دهند. برخی از دندانپزشکان آموزش ویژه ای در درمان اختلالات تنفسی مرتبط با خواب از جمله آپنه خواب دیده اند. آنها ممکن است با کمک یک دستگاه دندانپزشکی خاص که فک تان را به جلو سوق می دهد، کاری کنند که تنفس کشیدن در خواب راحت تر باشد. معمولا یک دندانپزشک برای مدیریت و درمان بهتر شما با متخصص اختلالات خواب در تعامل است. در حالی که دندانپزشک در حال بررسی و درمان وضعیت فیزیکی دهان و حلق شما است، متخصص اختلالات خواب نیز بر درمان شما نظارت خواهد کرد.
- جراحان
اگر آپنه خواب شما به درمان هایی مانند کاهش وزن، دستگاه سی پپ یا دستگاه های دندانپزشکی پاسخ ندهد، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. نوع عمل جراحی شما به علت آپنه تان بستگی دارد. در برخی موارد، جراح می تواند برای کاهش یا سفت شدن بافت موجود در دهان یا گلو که موجب مسدود شدن راه های هوایی تان شده است، یک جراحی ساده و کوچک انجام دهد.
سایر موارد، جراحی وسیع تری برای برداشتن لوزه ها یا سایر بافت های اضافی ضروری است. برای این روش ها معمولا بیهوشی عمومی اعمال می شود، زمان زیادی را در بیمارستان سپری می کنید و یک یا دو هفته بعد از آن گلو درد خواهید داشت. قبل از انجام هرگونه اقدام، از جراح خود درخواست کنید که تمام مزایا و خطرات جراحی را برای تان توضیح دهید.
دوست عزیز، چنانچه به طور مداوم از خروپف علائم آپنه خواب رنج می برید و این امر موجب ناراحتی همسر و عزیزان تان شده است، همین امروز با متخصص درمان آپنه خواب ما تماس حاصل نمایید.
شاد و سلامت باشید.
تحقیق و ترجمه: مینو زرفش
بسیار کاربردی و جامع؛ ممنون از راهنماییتون