آیا قرص خواب، آپنه خواب را بدتر می کند یا بهتر؟!

مطلب زیر توسط دکتر مصطفی امیری، متخصص اختلالات خواب نوشته و تنظیم شده است.

چند تن از بیمارانم در مشاغل سنگین و پر استرس مربوط به تکنولوژی، قانون و امور دولتی مشغول به کار هستند. علاوه بر سبک زندگی با فشار بالا، بسیاری از آن ها نیز از آپنه خواب رنج می برند (و اغلب حتی این موضوع را نمی دانند)، که بیشتر منجر به بروز اختلال تنفسی در خواب می شود و در دریافت خواب کافی با مشکل مواجهند و از اینرو نیاز به مدیریت استرس دارند. هنگامی که به هر دلیل، بی خوابی اتفاق می افتد، سوالی که اغلب بیماران از من می پرسند این است: “می توانید چیزی به من بدهید که خوابم بهتر شود؟” متاسفانه باید به بیمارانم بگویم در صورتی که آپنه خواب بدون درمان رها شود، تجویز قصر خواب اصلا ایده خوبی نیست.

آيا قرصي براي درمان خروپف و آپنه خواب وجود دارد؟ پاسخ از زبان دکتر مصطفی امیری در ویدئوی زیر:

از آن جایی که قرص خواب در دسته داروهای آرام بخش خواب آور محسوب می شوند، می توانند در به خواب رفتن به شما کمک کنند. این داروها اغلب برای کمک به خوابیدن و حفظ خواب تجویز می شوند. آپنه خواب و بی خوابی دو حالت جداگانه هستند که می توانند همزمان با هم نیز اتفاق بیافتند. بیمارانی که از هر دوی این شرایط رنج می برند، اما از ابتلا به آپنه خواب خود آگاه نیستند، ممکن است با مصرف قرص های خواب آور وضعیت خواب خود را بدتر کنند.

قرص خواب ذهن و بدن را آرام می کند تا بتوانید به خواب بروید. در روند ریلکس شدن بدن، ماهیچه ها نیز شل می شوند. اگر آپنه خواب داشته باشید مه تشخیص داده نشده باشد، هر داروی آرامش بخشی که مصرف کنید، آپنه خواب تان را بدتر می کند. به یاد داشته باشید، آپنه خواب، وضعیتی است که در آن بافت پشت گلو شل می شود، به عقب می افتد، و راه هوایی را مسدود می سازد. این بافت شامل عضلات زبان و نرم کام است. هنگامی که فرد معمولا به پشت بخوابد، زبان و نرم کام با کمک جاذبه زمین به عقب می افتند. در طول خواب، ماهیچه های زبان و کام نرم، شل شده و تون عضلانی خود را از دست می دهند. این حالتی که به دلیل جابه جایی راه هوایی خلفی (عقبی) و حرکت پایه زبان و کام ایجاد می شود و موجب محدودیت راه هوایی می گردد. قرص خواب کمک می کند این عضلات شل و ریلکس شوند و در نتیجه می تواند خروپف و آپنه خواب را تشدید کند.

داروهای ضد اضطراب و آپنه خواب: یک ترکیب بسیار بد

دسته ای از داروها که بنزودیازپین ها نامیده می شوند، معمولا برای درمان اسپاسم عضلانی و اضطراب مورد استفاده قرار می گیرند. این داروها شامل والیم (دیازپام)، زاناکس (آلپرازولام) و آتیمان (لورازپام) هستند. این ها داروهای ضد اضطراب عالی محسوب می شوند، به این معنی که به درمان اضطراب در افراد مضطرب کمک می کنند. آنها همچنین خواص آرام بخش عضلانی و خواص ضد تشنج نیز دارند. این داروها را می توان برای افراد دارای اسپاسم عضلانی تجویز کرد که در منطقه تحتانی کمر بسیار رخ می دهد. مصرف این قرص های خواب آور در افراد مبتلا به آپنه خواب درمان نشده، شرایط را بدتر می کند.

قرص های خواب آور زیادی وجود دارد که می توانند آپنه درمان نشده را تشدید کنند. برخی از نمونه های آن عبارتند از: آمبین (زولپیدم)، کلونوپین (کلونازپام)، هالسیون (تریازولام)، رستوریل (تمازپام)، لونستا (ازوپیکلون) و سوناتا (زالپلون). این داروها آرام بخش هستند و باعث تحریک خواب می شوند. همه این داروهای آرام بخش می توانند آپنه خواب درمان نشده را بدتر کنند.

بیماران مبتلا به آپنه خواب باید از عوارض سایر خواب آورها اجتناب کنند

قرص هایی که به خواب آلودگی کمک می کنند مانند بنادریل، تایلنول و ادویل نیز می توانند آپنه خواب درمان نشده را تشدید کنند، و همچنین به دلیل اثر شل کنندگی شان بر عضلات، تاثیر شان دو برابر می شود. برخی از داروهای آنتی هیستامین که برای درمان آلرژی استفاده می شود نیز می تواند منجر به اثرات آرام بخش شود. این داروها همچنین می توانند آپنه خواب را بدتر کنند، به ویژه در فردی است که آپنه خواب را به طور کامل درمان نکرده است.

برخی از داروهای ضد افسردگی که به صورت آف لیبل برای بی خوابی مورد استفاده قرار می گیرد، از جمله آمیتریپتیلین، رمرون (میرتازاپین) و اولپترو (تریازودون). این داروها نیز آرام بخش بوده و ممکن است ناخوشایند خواب درمان نشده را تشدید کنند.

اگر این داروها را مصرف کنید و آپنه خواب را درمان نکرده اید، باید بسیار مراقب باشید. در واقع، این داروها باید به طور کامل در فردی که آپنه خواب خود را درمان نکرده اند، اجتناب شود. به همین ترتیب، الکل نیز مغز و بدن را ریلکس می کند. مصرف الکل موجب شل شدن عضلات گلو، خروپف و تشدید آپنه خواب می شود. به طور کلی، در افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب باید از مصرف هر گونه دارو یا موادی که باعث شل شدن عضلات شود، اجتناب کرد.

داروهایی برای افراد مبتلا به آپنه خواب ممنوع است

داروهای شل کننده عضلانی معمولا در داروهای مسکن، ضد اضطراب و خواب یافت می شوند و معمولا آپنه انسدادی خواب را تشدید می کنند و همچنین عوارض جانبی مانند افزایش شدت خروپف در بر دارد.

پشت گلو به اندازه کافی در اثر آپنه خواب شل و ریلکس می شود، زیرا عبور هوا در طول خواب را دشوار می سازد. بنابراین شل کننده های عضلانی واقعاً می توانند این مشکل را تشدید کنند و موجب بدتر شدن وضعیت موجود می شوند.

آنتی هیستامین ها مانند شل کننده های عضلانی و قرص خواب می توانند مشکلات خواب موجود را تشدید کنند. یا حتی ممکن است به دلیل تاثیر شان بر الگوهای خواب و عوارض جانبی شان باعث ایجاد آپنه انسدادی خواب شوند.

علاوه بر این، مطالعات متعدد نشان داده است که داروهای آنتی هیستامین باعث افزایش وزن افراد می شود. بیمارانی که این دسته داروها را مصرف می کنند در مقایسه با مصرف داروهای دیگر به میزان 55٪ بیشتر در معرض افزایش وزن هستند.

همانطور که مصرف ادامه می یابد، افزایش وزن (به معنای افزایش سایز دور گردن) بیشتر می شود، بنابراین احتمال بسیار زیادی برای تشدید یا بروز آپنه خواب وجود دارد.

برخی از داروهای ضد افسردگی می توانند الگوهای خواب تان را تحت تاثیر قرار دهند و منجر به افزایش وزن شوند. همانطور که قبلا ذکر شد، اضافه وزن به نوبه خود سبب ایجاد یا تشدید آپنه خواب انسدادی می شود.

بسیاری از داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs) اشتها را تحریک کرده و منجر به مصرف زیاد مواد غذایی می شود.

علاوه بر این، داروهای ضد افسردگی، خواب REM که یکی از مهم ترین مراحل در الگوهای خواب تان به شمار می آید را مهار می کنند. اگر آپنه خواب دارید، حتما پزشک خود را از داروهایی برای افسردگی یا اضطراب مصرف کنید، آگاه سازید.

اثبات شده است که مصرف داروهای مسکن قوی، مانند اکسی کدون یا کدئین سولفات موجب نامنظم شدن تنفس می گردد. به این ترتیب، می توانند منجر به ایجاد آپنه خواب شوند.

این داروها همچنین باعث ایجاد خواب آلودگی و شل شدن عضلات می شوند. بنابراین، این داروها نیز می توانند موجب دو برابر شدن و تشدید علائم آپنه خواب شوند.

این داروها اغلب برای مشکلات خواب کوتاه مدت تجویز می شوند. اما در صورتی که آپنه خواب وجود داشته باشد، هر نوع قرص خواب یا داروی خواب آور می تواند خطرناک باشد.

از آنجا که آپنه خواب معنای واقعی می تواند تنفس را برای چند ثانیه قطع کند، مصرف یک قرص خواب آور قوی ممکن است باعث شود مغز تان در مواقع ضروری برای نفس کشیدن از خواب بیدار نشود و شرایط را برای یک وضعیت بالقوه مرگبار فراهم سازد. از اینرو توصیه می کنیم در صورت عدم درمان آپنه خواب از مصرف هر گونه دارو و قرص خواب آور اجتناب کنید.

آیا به دنبال گزینه درمان طولانی مدت و دائمی برای آپنه خواب خود هستید؟

یکی از گزینه های جدید درمان جدید برای آپنه خواب که می تواند در مطب پزشک انجام شود و بیماران را قادر می سازد که دیگر نیازی به دستگاه CPAP یا دستگاه های دهانی نداشته باشند، RFA است.

اگر شما یا یکی از عزیزان تان به یک خواب شبانه بهتر نیاز دارید، برای مشاوره با کلینیک خواب ما تماس بگیرید. ما می توانیم به تشخیص وضعیت شما کمک کنیم، در صورت لزوم توصیه کنیم که تست خواب انجام دهید، و از همه مهم تر این که کدام یک از گزینه های درمانی از جمله CPAP، RFA و غیره برای تان مناسب تر است.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش