آیا ممکن است در اثر خروپف جان داد؟
این روزها توجه بسیار زیادی معطوف به مسئله خروپف شده است. میلیون ها نفر از ما در شب خروپف می کنیم و یا با فردی زندگی می کنیم که خرخر می کند. گذشته از این که خروپف یک مزاحم آزار دهنده برای شریک زندگی شما محسوب می شود، آیا می دانید که می تواند کشنده نیز باشد؟ به طور دقیق تر، در واقع خود عمل خروپف شما را نمی کشد، بلکه اغلب نشانه ای از یک بیماری جدی پزشکی است که با نام آپنه خواب انسدادی (OSA) شناخته می شود.
آپنه خواب یک وضعیت پزشکی است که به طور تقریبی بر یک نفر از هر بیست و پنج مرد میانسال و یک نفر از پنجاه زن میانسال تاثیر می گذارد. به طور کلی، حدود 20 میلیون نفر (آمار مربوط به ایالات متحده است) به آپنه خواب مبتلا هستند و بسیاری از آنها علائمی چون خروپف با صدای بلند، وقفه تنفسی و بیدار شدن مکرر از خواب را از خود نشان می دهند. آپنه خواب انسدادی بر سیستم قلبی عروقی شما فشار وارد می کند و می تواند منجر به حمله قلبی یا سکته مغزی شود.
خروپفی که به سایر شرایط پزشکی مانند آپنه خواب انسدادی ارتباطی ندارد، “خروپف خوش خیم” نامیده می شود و به سلامت شما آسیب نمی رساند.
به طور خلاصه، از 90 میلیون نفری که خروپف می کنند، تنها 20 میلیون نفر به آپنه انسدادی خواب مبتلا هستند، و مابقی افراد تنها خرخر معمولی می کنند. اگر شما هم جزء افرادی هستید که خروپف می کنند، چگونه می توانید تفاوت بین یک وضعیت بالقوه خطرناک مانند آپنه خواب انسدادی و خروپف خوش خیم را تشخیص دهید؟
در ادامه، ما این ابهام را برای شما برطرف کرده ایم.
مقایسه خروپف معمولی با آپنه خواب انسدادی
همانطور که اشاره شد، خروپف خوش خیم و معمولی، خطری در بر ندارد، در حالی که آپنه خواب مسئله خطرناکی است. آیا راهی وجود دارد که نشان دهد خروپف شما تنها یک خرخر معمولی است یا نشانه ای از آپنه خواب است؟ بله؛ تنها یک متخصص حرفه ای آموزش دیده در زمینه اختلالات خواب است که می تواند این احتمال را تعیین کند و در نهایت آپنه خواب را از طریق یک آزمون شناخته شده با عنوان تست خواب تشخیص دهد. متخصص خواب ممکن است قبل از تصمیم گیری در مورد خطر ابتلا به آپنه خواب انسدادی، به شما پرسشنامه ای جهت تکمیل ارائه کند تا متوجه شود آیا به انجام آزمایش های بیشتری نیاز دارید یا خیر.
آپنه خواب، علائم متعددی دارد که باید نسبت به آن ها آگاه باشید. اگر برخی یا همه نشانه های زیر را تجربه می کنید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا وضعیت شما را ارزیابی کند.
علائم آپنه خواب عبارتند از:
- اضافه وزن – با وجودی که همه افرادی که آپنه خواب دارند، دارای اضافه وزن نیستند و همه کسانی که دارای اضافه وزن هستند، آپنه خواب ندارند، اما همبستگی قطعی و مسلمی بین این دو وجود دارد. چربی بیش از حد تجمع یافته، به ویژه در ناحیه گردن، می تواند راه هوایی را ببندد و به طور قابل توجهی توانایی تان را برای درست نفس کشیدن در هنگام خواب کاهش دهد. زنان با اندازه گردن بیش از 40 سانتی متر و مردان با اندازه گردن بالای 43 سانتی متر در معرض خطر بیشتری قرار دارند. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، حتی از دست دادن 4 تا 7 کیلو گرم از وزن نیز می تواند به طور چشمگیری به کاهش خروپف و آپنه خواب کمک کند.
- خروپف با صدای بلند – ممکن است شما به طور معمول خروپف می کنید و حتی از این موضوع آگاه هم نیستید. اما اگر متاهل هستید و همسر تان اغلب از خروپف کردن شما شکایت دارد، از وی بپرسید که اغلب چگونه خرخر می کنید و این که خروپف تان در اثر چه عاملی شدت می یابد. حتی ممکن است لازم باشد صدای خروپف تان را در شب ضبط کنید. اپلیکیشن های مختلفی برای گوشی های هوشمند وجود دارد که این کار را آسان تر می کنند. بیماران مبتلا به آپنه خواب اغلب در تمام طول شب با صدای بلند خروپف می کنند. خروپف حتی می تواند تا جایی بلند باشد که از آن سوی دیوارها هم شنیده شود.
- وقفه تنفسی – آیا همسر تان به شما می گوید اغلب در حالی که خواب هستید تنفس تان متوقف می شود؟ آپنه خواب با وقفه های تنفسی در هنگام خواب مشخص می شود. این وقفه ها ممکن است چند ثانیه طول بکشد و اغلب دهها بار در هر ساعت اتفاق می افتد. درست در لحظه ای که تنفس تان به علت مسدود شدن راه هوایی متوقف می شود، از خواب بیدار می شوید تا نفس بکشید. در بیشتر موارد، شما این بیدار شدن های مکرر در طول شب را به یاد نمی آورید.
- خستگی روزانه – آیا با وجودی که در طول شب 7-8 ساعت خوابیده اید، باز هم در طول روز احساس خستگی می کنید؟ همانطور که قبلا ذکر شد، آپنه خواب باعث ایجاد وقفه در تنفس می شود و شما را چندین بار در طول شب بیدار می کند. هنگامی که این اتفاق می افتد، شما هرگز به خواب عمیقی که موجب ترمیم و بازسازی بدن و آماده کردن آن برای روز بعد می شود، نمی روید. خستگی مداوم در طول روز می تواند شاخص محکمی برای آپنه خواب باشد، به خصوص هنگامی که با برخی از علائم ذکر شده دیگر نیز همراه باشد.
- فشار خون بالا – اگر فشار خون بالایی دارید، ممکن است یک مسئله اساسی مانند آپنه خواب باعث بروز این وضعیت شده باشد. هنگامی که در طول خواب تنفس تان متوقف می شود، فشار خون افزایش می یابد و ممکن است در طول روز در همان سطوح بالا باقی بماند.
- تحریک پذیری و نوسانات خلقی – آیا دیگران متوجه شده اند که شما اخیرا تحریک پذیر شده اید یا نوسانات خلقی داشته اید؟ احتمالا خودتان هم این موضوع را متوجه شده باشید ولی هرگز به علت آن فکر نکرده اید. فقدان خواب کافی ناشی از آپنه خواب به طور جدی می تواند موجب تضعیف عملکرد بدن و خلق و خوی شما شود. اکثر ما زمانی که خواب کافی نداریم، بی حوصله و بد اخلاق می شویم. اگر به طور مداوم کمبود خواب شبانه داشته باشید، ممکن است متوجه تغییراتی کلی در خلق و خوی تان شوید.
- سردرد صبحگاهی – هنگامی که در طول خواب نفس تان قطع می شود، سطح اکسیژن خون شما افزایش می یابد و رگ های خونی عریض می شوند. عریض شدن رگ های خونی می تواند موجب بروز سردردی شود که در هنگام بیدار شدن بسیار مشهود و قابل توجه است.
شما همچنین می توانید با مراجعه به لینک زیر ابتلا به آپنه خواب را در خود تشخیص دهید و شدت آن را ارزیابی کنید:
اکنون که با برخی از علائم آپنه خواب آشنا شدید، چنانچه تصور می کنید احتمال دارد که از این وضعیت رنج ببرید، بسیار حائز اهمیت است که برای ارزیابی بیشتر به یک متخصص اختلالات خواب مراجعه کنید.
خوشبختانه، برای کسانی که به آپنه خواب مبتلا هستند، گزینه های درمانی زیادی وجود دارد. در اینجا ما به چند مورد از آن ها اشاره کرده ایم.
گزینه های درمان آپنه خواب
- کنترل وزن – در برخی موارد، در صورت داشتن اضافه وزن یا چاقی، کاهش وزن می تواند در بهبود و یا از بین بردن علائم آپنه خواب تان موثر باشد. افراد دارای اضافه وزن اغلب گردن ضخیم با بافت اضافی در گلو دارند که ممکن است مسدود شده باشد. هیچ تضمینی وجود ندارد که از دست دادن وزن، آپنه خواب را در شما از بین ببرد، هر چند ممکن است به بهبود آن کمک کند. بعید به نظر می سد که این گزینه بتواند در بیمارانی که سوراخ بینی یا راه هوایی تنگی دارند، تغییری ایجاد کند.
- فشار جریان هوایی مداوم مثبت (CPAP) – CPAP (سی پپ) دستگاهی است که از یک جریان ثابت هوا استفاده می کند تا به آرامی راه های هوایی شما را در طول شب باز نگه دارد تا بتوانید به راحتی نفس بکشید. شما با یک ماسک دارای یک شلنگ که به یک دستگاه متصل شده است، خواهید خوابید. ممکن است بسته به نوع درمان و نیازهای فردی تان، ماسک ها و دستگاه ها متفاوت باشند. CPAP در خط مقدم درمان آپنه انسدادی خواب قرار دارد و به همه افراد مبتلا به آپنه خواب توصیه می شود.
- گیره بینی – این وسیله، یک محصول نسبتا جدید است که به سرعت با محبوبیت مواجه شده است. این ابزار، قطعات انعطاف پذیر کوچکی هستند که تقریبا شبیه به چسب زخم هستند. آنها با استفاده از چسب پشتی به بینی متصل می شوند و پس از استفاده، در صبح روز بعد دور انداخته می شوند. این وسیله کوچک، راه هوایی را برای تنفس از بینی باز نگه می دارد و از بروز آپنه خواب جلوگیری به عمل می آورد. این محصولات فقط باید توسط پزشک تان تجویز شود. مزایای گیره بینی عبارتند از: جمع و جور بودن، سهولت در استفاده و یکبار مصرف بودن آن. این ابزار همچنین نسبت به دستگاه های CPAP هزینه کمتری دارند.
- ابزار های دهانی – ابزار دهانی، دستگاهی است که در هنگام خواب داخل دهان تان، بر روی دندان های تان متصل می شود. این ابزار ممکن است شبیه به یک گارد محافظ ورزشی یا نگهدارنده ارتودنسی باشد. این دستگاه با نگه داشتن زبان در موقعیت خود و یا کشیدن فک تان به جلو، از تنگ شدن راه هوایی جلوگیری می کند؛ به طوری که می توانید در هنگام خواب به راحتی نفس بکشید. برخی از بیماران ترجیح می دهند به جای دستگاه CPAP از ابزار دهانی استفاده کنند. یک متخصص دندانپزشکی آموزش دیده در زمینه طب خواب نیز می تواند پس از این که آپنه انسدادی خواب در شما تشخیص داده شد، دستگاه دهانی مناسب را به شما معرفی کند. این گونه ابزار های دهانی به بیماران مبتلا به آپنه خواب خفیف تا متوسط توصیه می شود که نمی توانند درمان با CPAP را تحمل کنند.
- عمل جراحی – در درمان آپنه خواب، گزینه جراحی به اندازه CPAP و ابزار های دهانی موثر نمی باشد. اگر درمان CPAP یا ابزار های دهانی در شما موثر واقع نشدند، گزینه های مختلف جراحی وجود دارد که می توانید انتخاب کنید. رایج ترین گزینه ها کم کردن یا برداشتن بافت اضافی در گلوی شما است که در طول خواب موجب انسداد و تنگ شدن راه هوایی تان می شود. جراحی های پیچیده تر می توانند ساختار استخوانی شما از جمله فک، بینی و استخوان صورت را نیز درگیر کنند. یکی از گزینه های جراحی ممکن است جراحی کاهش وزن باشد. در مورد این که چه نوع جراحی برای شما مناسب است، با متخصص خواب خود مشورت کنید.
- پوزیشنال تراپی – موضع درمانی یک استراتژی رفتاری برای درمان آپنه خواب موضعی است. برخی از افراد، آپنه خواب را عمدتا حین خوابیدن روی کمر تجربه می کنند. به این حالت “طاق باز” می گویند. این گونه افراد هنگامی که به پهلو می خوابند، تنفس شان به حالت طبیعی باز می گردد. موضع درمانی ممکن است شامل استفاده از یک وسیله خاص در اطراف کمر تان باشد. این ابزار موجب می شود که شما به پهلو خوابید. یکی دیگر از گزینه ها، دستگاه کوچکی است که از تکنولوژی “بازخورد لرزشی” استفاده می کند. این وسیله به پشت گردن متصل می شود و هنگامی که شما شروع به خوابیدن به پشت می کنید، به آرامی به ارتعاش در می آید. این ابزار بدون این که شما را از خواب بیدار کند، ارتعاش هشدار دهنده ای به بدن تان مبنی بر تغییر موقعیت می دهد. موضع درمان می تواند به تنهایی یا همراه با سایر درمان های آپنه خواب مورد استفاده قرار گیرد.
چه موقع خروپف می تواند مرگبار باشد؟
بسیار حائز اهمیت است به این نکته توجه داشته باشید که خروپف به تنهایی کشنده، نیست بلکه زمانی که خروپف از وقفه تنفسی مانند آپنه انسدادی خواب نشات بگیرد، می تواند خطرناک باشد. برآورد شده است که 80٪ از افرادی که آپنه خواب دارند در حال حاضر درمان نشده اند. اگر فکر می کنید ممکن است آپنه خواب انسدادی داشته باشید، فکر نکنید که شرایط خطرناکی دارید. بهتر است با پزشک خود مشورت کنید که بتواند علائم شما را به درستی تشخیص دهد.
چه موقع خروپف تنها یک خرخر ساده به شمار می رود؟
در بسیاری از موارد، خروپف صرفا یک وضعیت معمولی و خوش خیم است و به جز آسیب هایی که می تواند به روابط زناشویی تان وارد کند، خطر دیگری ندارد. برای این که متوجه شوید، خروپف تان یک مساله ساده و بی خطر است، راه حل های زیادی وجود دارد که می تواند کمک کند. یکی از موثرترین راه حل ها، استفاده از ابزار های دهانی است که مشابه دستگاه های پیشرفته فک پایین بوده و توسط پزشک تجویز می شوند.
دوست عزیز، چنانچه به طور مداوم از مشکل خروپف رنج می برید و این امر موجب ناراحتی همسر و عزیزان تان شده است، یا تصور می کنید ممکن است به آپنه خواب انسدادی مبتلا باشید، همین امروز با کلینیک خواب ما تماس حاصل نمایید.
شاد و سلامت باشید.
تحقیق و ترجمه: مینو زرفش
