همسرم در خواب حرف می‌زند و اسرارش را فاش می‌کند!
آیا اختلال حرف زدن در خواب می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات خواب جدی باشد؟
حرف زدن در خواب (Somniloquy): علت‌ها، تشخیص، و درمان این اختلال شایع
حرف زدن در خواب یا سومنیاکوئیا (Somniloquy) نوعی از اختلالات پاراسومنیا (خواب‌پریشی) است که در آن فرد بدون آگاهی و به طور غیرارادی در هنگام خواب حرف می‌زند. این اختلال به قدری شایع است که ممکن است برای بسیاری از افراد تجربه‌ای معمول به نظر برسد، اما در برخی موارد، حرف زدن در خواب می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات خواب عمیق‌تری باشد که نیاز به توجه و درمان دارد.
دکتر مصطفی امیری، یکی از پیشروترین متخصصان و فلوشیپ اختلالات خواب و موسس کلینیک خواب دکتر امیری، معتقد است که این اختلال به طور مستقیم بر کیفیت خواب فرد و همچنین شریک خواب او تأثیر می‌گذارد. حرف زدن در خواب می‌تواند از چند کلمه بی‌معنی تا جملات کامل و حتی فاش کردن اطلاعات حساس یا توهین‌آمیز متغیر باشد. در این مقاله، ضمن بررسی علل و روش‌های درمان، به جدیدترین تحقیقات علمی در این حوزه پرداخته‌ایم.
اختلال حرف زدن در خواب چیست؟
سومنیاکوئیا، یکی از شایع‌ترین انواع پاراسومنیا است که در آن فرد در حین خواب، بدون آگاهی شروع به صحبت می‌کند. این اختلال ممکن است در هر مرحله‌ای از خواب، از جمله خواب غیر REM (NREM) و خواب REM رخ دهد.
نکته مهم این است که محتوای صحبت‌های فرد در خواب لزوماً با آنچه در رؤیا می‌بیند، مرتبط نیست. در واقع، هنوز هیچ رابطه قطعی بین حرف زدن در خواب و محتوای رؤیاها کشف نشده است.
علل حرف زدن در خواب
دکتر امیری، متخصص برجسته اختلالات خواب، معتقد است که عوامل مختلفی می‌توانند در بروز حرف زدن در خواب نقش داشته باشند. از جمله:
- ژنتیک و وراثت: این اختلال به شدت در میان خانواده‌ها شایع است و بسیاری از افرادی که در خواب صحبت می‌کنند، یکی از والدین یا بستگان خود را نیز با همین مشکل می‌شناسند.
- استرس و اضطراب: افرادی که از استرس یا اضطراب مزمن رنج می‌برند، بیشتر مستعد حرف زدن در خواب هستند. این حالت به دلیل فعالیت شدید ذهن در هنگام خواب رخ می‌دهد.
- کمبود خواب و خستگی مفرط: خستگی زیاد و عدم استراحت کافی می‌تواند چرخه خواب را مختل کرده و باعث حرف زدن در خواب شود.
- مصرف داروها و مواد مخدر: برخی داروهای خاص مانند داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب و حتی مصرف بیش از حد الکل می‌تواند حرف زدن در خواب را تحریک کند.
- اختلالات روانی و عصبی: برخی از اختلالات روانی و عصبی مانند بیماری پارکینسون یا صرع نیز می‌توانند به حرف زدن در خواب منجر شوند.
این اختلال می تواند به خودی خود یا به عنوان یک ویژگی مرتبط با یک اختلال خواب دیگر بروز یابد. برخی از این اختلالات خواب عبارتند از:
- اختلال رفتاری خواب REM (داد زدن، بروز احساسات منفی و بد دهانی کردن حین خواب)
- راه رفتن در خواب
- هراس شبانه (ترس شدید، جیغ، و فریاد حین خواب)
- اختلال خوردن مرتبط با خواب
نقش مراحل مختلف خواب در حرف زدن شبانه
حرف زدن در خواب ممکن است در هر دو مرحله NREM و REM رخ دهد. هرچند حرف زدن در مرحله REM معمولاً شامل سخنان بی‌ربط و ناخوشایند است، اما در مرحله NREM، اغلب محتوای صحبت‌ها واضح‌تر است و حتی ممکن است شبیه به گفتگوی عادی باشد.
آمارها: چه کسانی بیشتر در معرض این اختلال هستند؟
تحقیقات نشان می‌دهد که تقریباً 50 درصد از کودکان در مراحل مختلف رشد خود این اختلال را تجربه می‌کنند، اما با افزایش سن، این میزان به شدت کاهش می‌یابد و تنها 5 درصد از بزرگسالان به طور منظم در خواب حرف می‌زنند. جالب است بدانید که نرخ بروز این اختلال در میان زنان و مردان تقریباً برابر است و این موضوع نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی و محیطی بیشترین تأثیر را بر آن دارند.
تأثیر حرف زدن در خواب بر شریک خواب و کیفیت خواب کلی
یکی از اصلی‌ترین مشکلات حرف زدن در خواب، تأثیری است که بر شریک خواب فرد می‌گذارد. دکتر امیری تأکید دارد که حرف زدن مکرر در خواب، به خصوص اگر با صدای بلند همراه باشد، می‌تواند خواب شریک فرد را به طور جدی مختل کند و باعث اختلال خواب و کاهش کیفیت زندگی هر دو نفر شود.
تشخیص و درمان اختلال حرف زدن در خواب
تشخیص دقیق با استفاده از پلی سومنوگرافی
برای تشخیص دقیق این اختلال، ممکن است پزشک شما تست خواب (پلی‌سومنوگرافی) توصیه کند. این تست به طور همزمان فعالیت‌های مغزی، ضربان قلب، تنفس و حرکات بدن شما را در هنگام خواب ثبت می‌کند. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا بفهمد آیا شما دچار سایر اختلالات خواب مانند آپنه خواب یا اختلالات حرکتی خواب هستید یا خیر.
روش‌های درمانی برای کاهش حرف زدن در خواب
اگرچه حرف زدن در خواب معمولاً نیازی به درمان ندارد، اما اگر این وضعیت به شدت خواب شما یا شریک خوابتان را مختل کرده باشد، می‌توان از روش‌های زیر برای کاهش آن استفاده کرد:
- بهبود بهداشت خواب: رعایت بهداشت خواب و داشتن یک روتین منظم برای خوابیدن می‌تواند به کاهش دفعات حرف زدن در خواب کمک کند. برای مثال، از مصرف الکل یا کافئین قبل از خواب اجتناب کنید و اتاق خواب خود را تاریک و خنک نگه دارید.
- مدیریت استرس: انجام تمرین‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن یا یوگا می‌تواند به کاهش استرس و در نتیجه کاهش حرف زدن در خواب کمک کند. این روش‌ها به ویژه برای افرادی که تحت فشارهای روانی قرار دارند، بسیار مفید است.
- درمان دارویی: در موارد شدید، پزشک ممکن است داروهایی مانند بنزودیازپین‌ها یا داروهای ضد اضطراب را برای کاهش فعالیت‌های ناخواسته در خواب تجویز کند. با این حال، مصرف دارو باید با دقت و تحت نظارت پزشک انجام شود.
- درمان شناختی-رفتاری (CBT): در مواردی که حرف زدن در خواب ناشی از اضطراب یا سایر مشکلات روانی است، درمان شناختی-رفتاری می‌تواند به تغییر الگوهای فکری منفی کمک کرده و خواب شما را بهبود بخشد.
یافته‌های علمی جدید درباره اختلال حرف زدن در خواب (2020 تا کنون)
- تحقیقات جدید نشان می‌دهند که ارتباطی مستقیم بین اضطراب روزانه و شدت حرف زدن در خواب وجود دارد. مطالعه‌ای در سال 2021 در مجله Sleep Health نشان داد که کاهش اضطراب از طریق تمرینات آرامش‌بخش می‌تواند به کاهش تعداد دفعات حرف زدن در خواب کمک کند. لینک به مقاله
- بررسی‌های علمی نشان می‌دهند که اختلالات عصبی مانند پارکینسون با افزایش احتمال حرف زدن در خواب مرتبط هستند. این مطالعه که در سال 2020 منتشر شد، بیانگر آن است که مشکلات عصبی می‌توانند به بروز این اختلال کمک کنند. لینک به مقاله
- مطالعه‌ای جدید از دانشگاه هاروارد نشان داد که مصرف کافئین بیش از حد می‌تواند به طور مستقیم باعث افزایش حرف زدن در خواب شود. این تحقیق بر روی بزرگسالانی که روزانه بیش از 300 میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کردند، انجام شد. لینک به مقاله
- استفاده از بنزودیازپین‌ها می‌تواند به کاهش بروز حرف زدن در خواب کمک کند، اما باید با دقت مصرف شود. این یافته در مجله Journal of Clinical Sleep Medicine منتشر شده است. لینک به مقاله
- تأثیر مستقیم مصرف الکل بر تشدید اختلالات خواب از جمله حرف زدن در خواب در مطالعه‌ای از سال 2022 تأیید شد. لینک به مقاله
- تحقیقات بر روی کودکان نشان می‌دهد که رژیم غذایی غنی از مواد مغذی مانند امگا-3 می‌تواند به کاهش این اختلال کمک کند. لینک به مقاله
- استفاده از تکنولوژی‌های هوشمند مانند برنامه‌های ردیابی خواب می‌تواند به تشخیص و مدیریت بهتر این اختلال کمک کند. لینک به مقاله
- مطالعات نشان می‌دهند که حرف زدن در خواب ممکن است پیش‌نشانه‌ای از اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب باشد. لینک به مقاله
- تحقیقات بر روی بیماران مبتلا به PTSD نشان می‌دهند که این بیماران بیشتر در معرض حرف زدن در خواب قرار دارند. لینک به مقاله
- مطالعات اخیر تأیید کرده‌اند که محیط‌های خواب آشفته و پر سر و صدا باعث افزایش بروز این اختلال می‌شود. لینک به مقاله
کلینیک خواب دکتر امیری به عنوان یکی از معتبرترین مراکز تشخیص و درمان اختلالات خواب در ایران شناخته می‌شود. اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان با مشکلاتی مانند حرف زدن در خواب دست‌وپنجه نرم می‌کنید، مراجعه به این کلینیک و بهره‌گیری از تخصص دکتر مصطفی امیری، می‌تواند گامی مهم برای بهبود کیفیت زندگی و خواب شما باشد.
