آیا درباره سکسومنیا یا رابطه جنسی در خواب چیزی شنیده اید؟!

سکسومنیا و یا رابطه جنسی در خواب زمانی اتفاق می افتد که فرد در حالی که خواب است به انجام فعالیت های جنسی مبادرت می ورزد.

بیشتر تحقیقات موجود نشان می دهد که اپیزود های سکسومنیا اغلب در طول حرکت غیر سریع چشم (NREM)، که عمیق ترین مرحله از چرخه خواب است، رخ می دهد.

رویاهای جنسی، به عنوان سکسومنیا در نظر گرفته نمی شوند؛ زیرا این گونه رویاها اغلب شامل اعمال یا رفتار های فیزیکی، از جمله برانگیختگی جنسی و انزال نیستند.

سکسومنیا چیست؟

سکسومنیا نوعی پاراسومنیا یا خواب پریشی محسوب می شود که به انجام فعالیت ها، رفتار یا تجربه های غیرطبیعی در طول خواب عمیق مربوط است. اما بسیاری از حقایق مربوط به سکسومنیا، مانند علت دقیق آن، انواع نشانه ها و شیوع آن، شناخته شده و قابل درک نیست.

علائم سکسومنیا

سکسومنیا اغلب منجر به لمس کردن خود یا حرکات جنسی می شود، اما همچنین موجب می شود فرد به طور ناخود آگاه به دنبال برقراری رابطه جنسی با دیگران باشد. سکسومنیا ممکن است همزمان با سایر فعالیت های پاراسومنیا مانند راه رفتن در خواب و حرف زدن در خواب اتفاق بیافتد.

گاهی اوقات همسر، هم اتاقی یا پدر و مادر اولین افرادی هستند که متوجه علائم این اختلال می شوند. شریک جنسی نیز ممکن است اتفاقی متوجه این موضوع شود که شریکش به طور غیر طبیعی دارای سطح بالایی از پرخاشگری جنسی در شب است.

علائم شایع اپیزود های سکسومنیا عبارتند از:

• نوازش یا مالش
• ناله کردن
• تنفس سنگین و ضربان قلب بالا
• تعریق
• خود ارضایی
• به جلو و عقب حرکت دادن لگن
• شروع به عشق بازی کردن با شریک خواب شان
• مقاربت جنسی
• ارگاسم خود به خود
• به خاطر نداشتن هیچ یک از وقایع و تصورات جنسی
• خیره شدن یا زل زدن در طول این فعالیت
• واکنش نشان ندادن به محیط خارج
• ناتوانی یا به سختی بیدار شدن در حین فعالیت جنسی
• انکار فعالیت جنسی در طول روز و زمانی که به طور کامل آگاه است
• راه رفتن در خواب یا صحبت کردن در خواب

به غیر از نشانه های فیزیکی که در طول این اپیزود ها رخ می دهد، سکسومنیا می تواند پیامد های پر گزند عاطفی، روانی و اجتماعی و حتی جنایی را در بر داشته باشد.

عوامل تحریک کننده

همانند سایر پاراسومنیا های دیگر از جمله راه رفتن در خواب، به نظر می رسد سکسومنیا هنگامی رخ می دهد که مغز بین چرخه های خواب عمیق حرکت می کند. این اختلالات را اغلب بیدار شدن با گیجی یا گیج بیداری (confusion arousals) می نامند.

اگر چه علل رابطه جنسی در خواب هنوز معلوم نیست، اما تحقیقات نشان می دهد که این وضعیت دارای عوامل خطر مشخصی است، به ویژه شرایط پزشکی، عادات سبک زندگی، شغل و داروهایی که با الگو های خواب تداخل دارند.

عوامل تحریک کننده ای که احتمال سکسومنیا را افزایش می دهند، عبارتند از:

• کمبود خواب
• خستگی شدید
• مصرف بیش از حد الکل
• سوء مصرف مواد مخدر
• اضطراب
• فشار و استرس
• شرایط بد خواب (نور بیش از حد، مکان پر سر و صدا و یا گرم)
• بهداشت خواب و یا برنامه زمان خواب ضعیف
• مشاغل شیفتی، به ویژه کارهای با استرس بالا، مانند کار نظامی یا اشتغال در بیمارستان
• مسافرت رفتن
• در یک تخت با کسی خوابیدن، بدون در نظر گرفتن رابطه آنها با هم

آپنه خواب انسدادی که با بسیاری از موارد مستند شده سکسومنیا مرتبط است، به احتمال زیاد به این دلیل است که موجب بروز اختلال در خواب عمیق می شود.

برخی از افرادی که در سنین بزرگسالی به سکسومنیا دچار می شوند، سایر رفتارهای پاراسومنیا های دیگر، مانند راه رفتن در خواب را نیز انجام می دهند، یا در دوران کودکی انجام می داده اند.

مشکلات پزشکی که به عنوان عوامل خطر برای سکسومنیا در نظر گرفته شده اند، عبارتند از:

• آپنه خواب انسدادی
• سندرم پای بی قرار
• بیماری ریفلاکس معده
• سندرم روده تحریک پذیر
• سابقه سایر فعالیت های پاراسومنیا، مانند راه رفتن و یا صحبت کردن در خواب
• بیماری کرون
• کولیت
• زخم معده
• سردرد های میگرنی
• انواع صرع و سایر اختلالات تشنج
• آسیب دیدگی سر
• مصرف دارو برای اضطراب و افسردگی، به ویژه اس سیتالوپرام
• اختلال تجزیه ای (شامل مشکلات شناختی مانند فقدان حافظه، فقدان هویت شخصیت و یا حالت دگرگون‌ شده هشیاری) مرتبط با خواب که اغلب به آسیب های جنسی دوران کودکی مربوط می شود
• بیماری پارکینسون

ارتباط با مواد مخدر، الکل و داروها

هنگامی که سکسومنیا مربوط به استفاده از الکل یا سوء مصرف مواد مخدر است، درمان شامل متوقف کردن فوری مصرف یا کاهش مصرف دارو به سطح ایمن است.

برخی از افراد ممکن است سکسومنیا را به عنوان یک عارضه جانبی ناشی از داروهای تجویزی تجربه کنند که در این صورت ممکن است نیاز به متوقف ساختن مصرف مواد یا تغییر دوز آن داشته باشند.

اگر چه در بسیاری از موارد، مزایای یک دارو بیشتر از عوارض جانبی آن است، اما ممکن است درمان بر کاهش علائم سکسومنیا تمرکز کند.

کنترل و درمان سکسومنیا

به نظر می رسد بهترین راه برای درمان این اختلال، حفظ یک برنامه خواب و بیداری سالم و منظم است.

در اکثر موارد گزارش شده است، هنگامی که افراد به طور منظم، خواب با کیفیت بالا دارند، علائم سکسومنیا کاهش یافته و یا حتی حل و فصل می شود.

در رابطه با سکسومنیا، اثر واقعی درمان به درستی مشخص نیست؛ زیرا ردیابی علائم در طی مدت طولانی دشوار است.

داروهای سکسومنیا

در برخی موارد گزارش شده، برخی از داروهای آف لیبل که برای درمان بیماری های دیگر طراحی و تایید شده اند، جهت کنترل سکسومنیا نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

درمان شرایطی که موجب اختلال در خواب می شوند، مانند آپنه خواب انسدادی، ممکن است نرخ سکسومنیا را کاهش دهد یا آن را درمان کند.

گزینه های پزشکی برای درمان سکسومنیا

• داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی، مانند دولوکستین و کلونازپام
• درمان فشار هوایی مداوم مثبت (CPAP)
• آنتی اسیدها و مهار کننده های پروتون پمپ. این دارو ها بدون نسخه یا به صورت آنلاین در دسترس قرار دارند.
• داروهای آرام بخش ملایم
• محافظ دهان، پالت گاز گرفتن یا دستگاه های پیشرفته فک پایین. قبل از خرید این ابزار ها با یک متخصص مشورت کنید.

تغییرات سبک زندگی

تقریبا در هر مورد توصیف شده از سکسومنیا، حداقل بخشی از فرآیند درمان شامل ایجاد تغییر سبک زندگی بوده است. از آن جایی که بسیاری از نشانه های سکسومنیا تاثیر بدی بر دیگر افراد می گذارد، بهترین راه درمان آن، شب ها به تنهایی خوابیدن است.

برخی از افراد مبتلا به سکسومنیا، علائم این اختلال را با قفل کردن درب اتاق خواب به روی خود و خوابیدن در شب به تنهایی و یا قرار دادن یک دستگاه زنگ هشدار در اتاق خواب کاهش می دهند.

مدیریت روانشناسی

ملاقات با یک روانپزشک یا روانشناس نیز ممکن است احساس خجالت و شرم ناشی از سکسومنیا را کاهش دهد.

افراد مبتلا به سکسومنیا ممکن است به طور چشمگیری علائم عاطفی، روانی و اجتماعی را نیز تحت تاثیر جلسات مشاوره گروهی با افرادی که تحت تأثیر علائم منفی این اختلال قرار دارند، کاهش دهند.

در بسیاری از موارد مستند شده، علائم سکسومنیا، موجب بیدار شدن یا خشمگین شدن شریک خواب شده است.

با این حال، در سال 2007 مطالعات به این نتیجه رسید که برخی از شرکای خواب در طول اپیزود های سکسومنیای شریک خواب شان، کمتر دست پاچه می شوند، آرام هستند، و بیشتر بر رضایت شریک خواب خود تمرکز دارند.

تشخیص

سکسومنیا به تازگی به عنوان یک اختلال پزشکی طبقه بندی شده است، بنابراین هیچ فرآیند تشخیصی استانداردی برای این اختلال وجود ندارد.

روانپزشکان، و به ویژه متخصصان اختلالات خواب، ممکن است با بررسی سابقه پزشکی فرد و سوالات مربوط به علائم، سکسومنیا را تشخیص دهند. با این حال، بهترین روش تشخیصی برای سکسومنیا که به طور گسترده ای پذیرفته شده است، تست خواب یا پلی سومنوگرافی می باشد.

در طول پلی سومنوگرافی، فرد در به دستگاه های فیزیولوژیکی مانند دستگاه مانیتور ضربان قلب، تنفس و حرکت اندام ها متصل می شود و در حالی که خواب است، همه این موارد بررسی می شوند.

در حال حاضر رابطه جنسی در خواب به عنوان یک نوع پاراسومنیا در راهنمای تشخیصی اختلالات روانی طبقه بندی می شود.

طبقه بندی بین المللی اختلالات خواب در نسخه سوم، نیز سکسومنیا را به عنوان یک نوع پاراسومنیا غیر REM طبقه بندی می کند.

پیامدهای سکسومنیا

بعضی از افراد از انجام فعالیت در خواب که معمولا به یاد نمی آورند، به ویژه اعمال جنسی، احساس شرمندگی یا خجالت می کنند.

با توجه به اینکه فرد به اعمال جنسی که نسبت به آن نا آگاه است، مبادرت می ورزد، می تواند مشکلات قانونی را نیز ایجاد کند. پرونده های متعددی در دادگاه موجود است که اتهامات آن مربوط به سوء رفتار جنسی در خواب است.

اگر چه سوابق پزشکی و سایر شواهد شخصی در دادگاه به دقت بررسی می شود، اما تعیین مسئولیت همچنان پیچیده و بحث برانگیز باقی می ماند.

چنانچه از این اختلال رنج می برید، جهت مشاوره و یا گفتگو با متخصص خواب، روی این لینک کلیک کنید تا با یکی از متخصصین ما مشاوره تلفنی انجام دهید.

شاد و سلامت باشید.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش