همانند بسیاری از مشکلات پزشکی دیگر، برنامه مناسب درمان برای یک فرد، بر اساس اختلالی که با آن تشخیص داده شده است و دیگر عوامل مشخص برای فرد مورد درمان تعیین می گردد. درست مانند هر گونه مشکل پزشکی، تشخیص و درمان اختلالات خواب نیز توسط یک متخصص علم آموخته در همین رشته توصیه و در یک مرکز تخصصی اختلالات خواب مجهز نظارت می شود؛ و این کلید غلبه بر مشکلات و چالش های ناشی از اختلالات خواب به شمار می رود.
با این حال، درمان مختلف و رایجی وجود دارد که در بسیاری از اختلالات خواب متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند. از آنجایی که موضوع درمان از درجه اهمیتی بالایی برخوردار است، ما در اینجا به 7 مورد از رایج ترین روش های درمان اختلالات خواب اشاره کرده ایم تا چنانچه احساس می کنید به یکی از اختلالات خواب دچار شده اید، بتوانید راحت تر برای درمان آن برنامه ریزی کنید.
از بی خوابی رنج میبرید؟ تاکنون چیزی درباره تست خواب شنیده اید؟
دستگاه سی پپ
فشار جریان هوایی مداوم مثبت یا به اختصار سی پپ (CPAP) در خط مقدم درمان آپنه انسدادی خواب قرار دارد. دستگاه CPAP راه های هوایی تان را در طول شب باز نگه می دارد و جریان دائمی هوا را از طریق یک ماسک که در هنگام خواب استفاده می کنید، به آرامی فراهم می کند. این ابزار، وقفه های تنفسی ناشی از آپنه خواب را از بین می برد، بنابراین شما دیگر در خواب خروپف یا صدای خفگی تولید نخواهید کرد. بدین ترتیب، قادر خواهید بود بدون بیدار شدن در اثر کمبود اکسیژن، در طول شب خواب خوشی را تجربه کنید.
هنگامی که هر شب از سی پپ استفاده کنید، در طول روز، هوشیار تر خواهید بود. خلق و خوی شما بهبود خواهد یافت و حافظه بهتری خواهید داشت. سی پپ مانع از بروز مشکلات جدی سلامتی مرتبط با آپنه خواب مانند بیماری قلبی و سکته مغزی می گردد. حتی ممکن است همسر تان نیز بهتر به خواب رود، زیرا دیگر شما خروپف نمی کنید.
سی پپ به همراه دستگاهی با یک لوله انعطاف پذیر و یک ماسک است. اغلب، این دستگاه ها کوچک (به اندازه یک جعبه دستمال کاغذی) سبک وزن و نسبتا آرام و بی صدا هستند. شما می توانید دستگاه سی پپ را روی میز کنار تخت یا روی تخت و نزدیک خود قرار دهید.
لوله دستگاه، سی پپ را به ماسک تان متصل می کند. لوله به اندازه کافی بلند است که به شما اجازه حرکت در اطراف خود و یا غلتیدن در رختخواب تان را می دهد.
ماسک سی پپ ممکن است تنها بینی یا بینی و دهان تان را پوشش دهد. یکی دیگر از گزینه ها این است که از “ماسک بینی” استفاده کنید که به اندازه سوراخ بینی تان تعبیه شده است. مهم نیست که از چه نوع ماسکی استفاده می کنید، مهم این است که با آن احساس خوب و راحتی داشته باشید. ماسک باید محکم متصل شود تا بتوانید راه های هوایی خود را در طول شب باز نگه دارید. یک ماسک خوب از نشت هوا جلوگیری می کند و سطح متناسب فشار هوا را حفظ می کند.
متخصص خواب تان، میزان فشار هوای مورد نیاز برای استفاده از سی پپ در درمان آپنه خواب شما را تعیین خواهد کرد. پزشک ممکن است برای تنظیم فشار هوا، یک آزمایش تیتراسیون سی پپ انجام دهد. اکثر دستگاه های سی پپ به همراه قابلیت تنظیم “رمپ” فشار هوا می باشند. بدین ترتیب، جریان هوا در سطح بسیار پایین شروع می شود، بنابراین می توانید به راحتی به خواب بروید. سپس در حالی که شما خواب هستید، فشار را به آرامی افزایش می دهد تا زمانی که به سطح مناسب برای درمان آپنه خواب تان برسد.
استفاده از سی پپ، نوعی تغییر در سبک زندگی است. این دستگاه هنگامی بهترین اثربخشی را دارد که هر شب، در طول تمام مدتی که خواب هستید از آن استفاده شود. همچنین باید زمانی که شما چرت می زنید نیز از سی پپ استفاده نمایید. حتی یک شب استفاده نکردن از این دستگاه می تواند تاثیر منفی بر فشار خون شما داشته باشد. هرچه بیشتر از سی پپ استفاده کنید، احساس بهتری خواهید داشت. بیشتر بخوانید …
ابزارهای دهانی
ابزارهای دهانی یکی از روش های درمان آپنه خواب و خروپف محسوب می شوند. این وسایل و ابزار ها معمولا پیش از رفتن به رختخواب استفاده می شوند. این دستگاه ها بسیار مشابه محافظ ورزشی دهان و دندان یا نگهدارنده ارتودنسی (ریتینر) می باشند.
ابزارهای دهانی به وسیله نگه داشتن زبان یا هل دادن فک به سمت جلو، مانع از انسداد راه های هوایی می شوند. به منظور موثر بودن هر چه بیشتر، این ابزار ها باید به صورت سفارشی برای شخص شما طراحی و ساخته شوند. جهت درمان آپنه خواب یا خروپف، خرید دستگاه های آماده موجود در دراگ استور ها توصیه نمی شود.
تنها پزشک متخصص خواب می تواند تصمیم بگیرد که شما کاندید مناسبی برای استفاده از ابزارهای دهانی هستید یا خیر. در ابتدا متخصص خواب باید آپنه خواب را از طریق گرفتن تست خواب تشخیص دهد. پس از آن و در صورت صلاح دید پزشک می توانید از یک ابزار دهانی مناسب خود استفاده نمایید. معمولا طراحی و ساخت ابزارهای دهانی را دندان پزشکانی بر عهده دارند که در زمینه درمان آپنه خواب به خوبی آموزش دیده اند.
موثرترین درمان برای آپنه انسدادی خواب استفاده از سی پپ است. اما برخی از بیماران ترجیح می دهند به دلیل کوچک بودن، قابل حمل بودن و سهولت در استفاده از یک دستگاه دهانی استفاده کنند. ابزارهای دهانی برای افرادی مفید است که آپنه خواب خفیف دارند. بیشتر بخوانید …
جراحی
یکی از برنامه های درمان برای مبتلایان به آپنه خواب انسدادی یا خروپف، جراحی به شمار می رود. در مواردی که قادر به تحمل درمان با سی پپ (موثرترین روش درمان برای آپنه خواب انسدادی) نباشید، ممکن است متخصص خواب تان، گزینه جراحی را به شما پیشنهاد دهد.
برخی از روش های جراحی، حداقل تهاجمی و برخی دیگر بسیار پیچیده و دشوار می باشند. در خصوص اختلالات خواب، هدف از جراحی، درمان راه های هوایی است که دچار افتادگی شده و موجب مسدود ساختن تنفس در حین خواب می گردند. توسط جراحی می توان بافت های داخل و اطراف گلو را استحکام بخشید، برداشت یا موقعیت آن را اصلاح کرد. در جراحی رفع اختلالات خواب بر روی نواحی زیر تمرکز می شود:
- نرم کام و زبان کوچک
- لوزه ها و آدنوئيد ها
- زبان
- فک بالا و پایین
در بیماران چاق، جراحی کاهش وزن نیز گزینه دیگری است.
درمان آپنه انسدادی خواب از طریق جراحی، به صورت یک کار تیمی صورت می گیرد. بدین صورت که متخصص اختلالات خواب با تیم خواب همکاری می کند تا بالاترین سطح کیفیت درمان و مراقبت را ارائه دهند.
پزشک، آپنه خواب در شما را شناسایی و تشخیص می دهد. قبل از بحث در مورد گزینه های درمان احتمالی، ابتدا پزشک یک بررسی دقیق از کل راه هوایی فوقانی شما انجام خواهد داد. پزشک ممکن است شما را به یک متخصص گوش و حلق و بینی، جراح سر و گردن یا جراح دهان و فک و صورت ارجاع دهد که می توانند جراحی انجام دهد. پس از تکمیل جراحی شما باید مجددا به پزشک متخصص خواب تان مراجعه کنید. بیشتر بخوانید …
ملاتونین
ملاتونین هورمونی است که به طور گسترده در شکل مکمل در دسترس قرار دارد. این هورمون به طور طبیعی توسط بدن شما تولید می شود و نقش مهمی در خواب ایفا می کند. این هورمون با ارسال این سیگنال به بدن شما مبنی بر این که زمان برای خواب تان در حال نزدیک شدن است، کمک می کند چرخه خواب تان تنظیم شود. مکمل های ملاتونین می توانند جهت درمان اختلالات ریتم شبانه روزی خواب، از جمله پرواز زدگی، اختلال شیفتِ کاری و تأخیر در فاز خواب و بیداری، موثر باشند.
هنگامی که شب فرا می رسد و هوا تاریک می شود، غده کاجی مغز ملاتونین بیشتری تولید می کند. سپس به بخشی از مغز که ریتم های شبانه روزی خواب را تنظیم می کند، این سیگنال را می فرستد که بدن تان برای خواب آماده است. سطح ملاتونین معمولا در ساعات اولیه شب افزایش می یابد و در طول شب به نقطه اوج خود می رسد. سپس صبح ها هنگامی که بیدار می شوید، سطوح آن کاهش می یابد.
نور تعیین کننده این موضوع است که چه میزان ملاتونین در بدن شما تولید شود. در فصل زمستان، زمان بندی تولید ملاتونین ممکن است در اثر کاهش میزان نور تغییر کند. سن همچنین در تولید ملاتونین دخیل می باشد. بسیاری از افراد مسن یا ملاتونین بسیار کمی تولید می کنند و یا به هیچ وجه ترشح نمی شود. بیشتر بخوانید …
درمان رفتاری شناختی (CBT)
درمان رفتاری شناختی (یا CBT) یک روش روان درمانی است که به شما کمک می کند افکار، احساسات و واکنش هایی را که توانایی خوب خوابیدن را از شما سلب کرده اند، تغییر دهید. این امر شما را در ترویج عادات یک الگوی خواب سالم یاری می دهد. چنانچه تصور می کنید هر یک از روش های زیر ممکن است به مشکل خواب شما کمک کند، با پزشک یا متخصص خواب خود در این مورد مشورت کنید.
رایج ترین اشکال درمان رفتاری شناختی عبارت هستند از:
- کنترل محرک
- محدودیت خواب
- تمرین ریلکسیشن و بیوفیدبک
- کنترل شناختی و روان درمانی
- آموزش بهداشت خواب
داروهای خواب
در برخی موارد جهت کاهش برخی مشکلات مرتبط با خواب از داروهای خواب استفاده می شود. در این زمینه داروهای مختلفی وجود دارد که هر یک قسمت خاصی از مغز را مورد هدف قرار می دهند. این مغز است که تعیین می کند چه موقع بدن به خواب رود و چه موقع از خواب بیدار شود. این امر فرایند پیچیده ای دارد که قلب، ریه ها و عضلات را نیز در بر می گیرد.
داروهای خواب می توانند تسکینی برای افرادی باشند که از مشکلات خواب رنج می برند. این روش درمان، سلامت کلی را ارتقا می بخشد. با این وجود، در مصرف هر دارویی، خطراتی نیز نهفته است. مصرف داروهای خواب نیز در بسیاری از افراد، عوارض جانبی ایجاد می کند.
به یاد داشته باشید که داروها به شیوه های مختلف می توانند بر روی سلامت افراد تاثیر بگذارند. دارویی که در یک فرد به خوبی اثر می گذارد، ممکن است در فرد دیگر موثر واقع نشود. تنها پزشک تان می تواند تعیین کند که آیا یک دارو در شما موثر واقع می شود یا خیر. از اینرو هیچگاه بدون تایید پزشک، دارویی را مصرف نکنید. بیشتر بخوانید …
نور درمانی
نور درمانی یک روش درمان برای افرادی است که از اختلالات ریتم شبانه روزی خواب رنج می برند. بدن دارای یک ساعت داخلی است که به شما می گوید چه زمانی به خواب بروید و چه زمانی بیدار شوید.
این ساعت در مغز، درست در بالای منطقه ای که اعصاب به چشم ها متصل می شوند، واقع شده است. این ناحیه SCN نامیده می شود. ساعت درونی شما کنترل “ریتم های شبانه روزی” را در بدن تان به عهده دارد. این ریتم ها شامل دمای بدن، سطح هوشیاری و چرخه روزانه بسیاری از هورمون ها است.
کلمه ” شبانه روزی ” به این خاطر است که در یک دوره حدود 24 ساعته رخ می دهد. ریتم های شبانه روزی باعث می شود که شما به طور منظم هر روز احساس خواب آلودگی یا هوشیاری کنید. برخی از افراد به اختلالات خواب ریتم شبانه روزی مبتلا هستند. این اختلالات باعث می شود که زمان خواب طبیعی آن ها با فعالیت های معمول زمان بیداری مانند کار یا مدرسه همپوشانی داشته باشد.
در میان عوامل دیگر، با قرار گرفتن در معرض نور روشن مانند نور خورشید، ساعت درونی شما تنظیم می شود. قرار گرفتن در معرض نور روشن یا ” نور درمانی” یک روش برای درمان افراد مبتلا به اختلالات ریتم شبانه روزی خواب است.
هدف از درمان بیماران مبتلا به اختلالات ریتم شبانه روزی خواب، همگام ساختن الگوی خواب سالم با ساعت داخلی است که در زمان مناسب تنظیم شده باشد. این امر به آنها این امکان را می دهد که از مزایای یک خواب خوب و با کیفیت لذت ببرند.
نور درمانی می تواند به فرد کمک کند که ساعت درونی خاموش خود را “دوباره تنظیم” کند. الگوهای خواب منظم به منظم نگه داشتن ساعت درونی در زمان جدید کمک می کند. نور درمانی تنها بخشی از یک برنامه درمان است که باید توسط متخصصی که با اختلالات خواب آشنا است، هدایت شود.
نور درمانی به قرار گرفتن چشم ها در معرض میزان نور شدید اما ایمن برای یک دوره خاص و منظم اطلاق می شود. در بسیاری از نقاط دنیا، نور خورشید در زمان مناسب برای استفاده به عنوان درمان در دسترس نیست. از اینرو نور مصنوعی می تواند برای تنظیم ساعت بدن به همان شیوه ای که نور خورشید عمل می کند، استفاده شود. پیشرفت های جدید در این زمینه ادامه دارد. بیشتر بخوانید …
شاد و سلامت باشید.
تحقیق و ترجمه: مینو زرفش
