ناشناخته ترین علت سکته مغزی : خروپف !

در دنیای پزشکی، بسیاری از عوامل شناخته شده وجود دارند که می‌توانند خطر سکته مغزی را افزایش دهند، از فشار خون بالا و دیابت گرفته تا سیگار کشیدن و افزایش سطح کلسترول. اما یکی از ناشناخته‌ترین عواملی که می‌تواند به طور قابل توجهی خطر سکته مغزی را افزایش دهد، خروپف و به ویژه آپنه انسدادی خواب (OSA) است که تشخیص داده نشده باقی مانده است.

آپنه انسدادی خواب: تعریف و تاثیرات

آپنه انسدادی خواب یک اختلال خواب است که در آن تنفس فرد به طور مکرر حین خواب متوقف می‌شود و دوباره شروع می‌شود. این وضعیت می‌تواند به کاهش سطح اکسیژن خون منجر شود و فشار زیادی را بر قلب وارد کند، افزایش خطر فشار خون، نارسایی قلبی و، در نهایت، سکته مغزی.

چرا آپنه خواب می‌تواند به سکته مغزی منجر شود؟

1. کاهش اکسیژن خون: وقفه‌های تنفسی که در آپنه خواب رخ می‌دهند، می‌توانند باعث شوند سطح اکسیژن خون به طور قابل توجهی کاهش یابد، این امر استرس اکسیداتیو را افزایش داده و می‌تواند به رگ‌های خونی آسیب برساند.
2. افزایش فشار خون: آپنه خواب می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود، که یکی از عوامل خطر اصلی برای سکته مغزی است.
3. التهاب و لخته خون: این اختلال می‌تواند منجر به التهاب و تشکیل لخته خون شود، که هر دو می‌توانند مسیرهای خونی را مسدود کنند و خطر سکته مغزی را افزایش دهند.

تشخیص و درمان

بسیاری از افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب از وضعیت خود آگاه نیستند، زیرا علائم اغلب در طول خواب رخ می‌دهند و به سادگی می‌توان آنها را نادیده گرفت یا به علائم دیگری نسبت داد. تشخیص به موقع و درمان می‌تواند شامل استفاده از دستگاه CPAP برای حفظ راه هوایی باز حین خواب، ایجاد تغییرات در سبک زندگی مانند کاهش وزن، و گاهی اوقات جراحی برای رفع موانع فیزیکی باشد.

نتیجه‌گیری

آپنه انسدادی خواب می‌تواند یکی از ناشناخته‌ترین علائم هشدار دهنده برای خطر سکته مغزی باشد. با این حال، با آگاهی و تشخیص به موقع، اقداماتی می‌توان انجام داد تا از این خطرات به طور موثری کاسته و سلامت بلندمدت فرد بهبود یابد.

ماه می، ماه آگاهی رسانی ملی درباره سکته مغزی است، مجالی که برای بررسی گزینه های سبک زندگی و سنجش عوامل خطر فردی برای سکته مغزی بسیار مناسب است. یکی از ارزیابی های کلیدی که همه ما باید در مورد آن جدی باشیم مربوط به چگونگی نفس کشیدن مان در طول خواب است. آیا در طول خواب خروپف می کنیم یا دچار مشکلات تنفسی می شویم؟

آپنه خواب درمان نشده و سکته مغزی می توانند ارتباط نزدیکی به هم داشته باشند، و درمان آپنه خواب می تواند به جلوگیری از بروز سکته مغزی کمک کند.

در ادامه این مطلب ما به بررسی مشکلات تنفسی حین خواب که باعث افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی می شود، پرداخته ایم.

 افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی با خروپف

خروپف زمانی اتفاق می افتد که دم و بازدم هوا از راه هوایی مسدود شده گذر کند و در نتیجه این اصطکاک، سر و صدایی ایجاد کند که همگی ما با عنوان خروپف می شناسیم. در برخی افراد، خروپف بسیار خفیف و غیر مکرر رخ می دهد، اما در بسیاری از افراد، صدای خروپف بسیار بلند و به صورت مکرر رخ می دهد. در رابطه با تجربه مداوم خروپف با صدای بلند، سه مشکل اساسی وجود دارد:

• افرادی که خروپف می کنند، از دریافت اکسیژن کافی برای مغز محروم هستند که منجر به افزایش فشار خون به صورتی می شود که کنترل آن بسیار سخت و دشوار است.
• به غیر از خود شما، هر فرد دیگری هم که در کنار یا نزدیکی شما بخوابد، می تواند از محرومیت از خواب رنج ببرد.
• اکثر افرادی که در طول شب با صدای بلند خروپف می کنند، احتمالا آپنه انسدادی خواب را نیز تجربه می کنند. این اختلال ممکن است بی خطر به نظر می رسد، اما خروپف باید به عنوان یک علامت بالقوه درمان شود، تا هم فرد خرخر کننده و هم نزدیکان و اطرافیانش قادر باشند خواب شبانه بیشتری را دریافت کنند.

چه نوع خروپف هايي نياز به پيگيري دارد؟ پاسخ در ویدئوی زیر:

اگر تنفس تان در طول خواب به مدت 10 ثانیه یا بیشتر متوقف شود، ممکن است آپنه خواب داشته باشید. هر فردی که در هر ساعت از طول شب، به طور متوسط 5 بار این اپیزود را تجربه کند، مشکلش به صورت رسمی آپنه خواب تشخیص داده خواهد شد. آپنه خواب را می توان به دو دسته اصلی طبقه بندی کرد:

آپنه انسدادی خواب

آپنه انسدادی خواب یا وقفه تنفسی در خواب (OSA)، یک اختلال خواب شایع و جدی است که مانع از نفس کشیدن شما در طول خواب می شود. طی این رخداد، راه هوایی بارها و بارها مسدود می شود و میزان هوایی که به ریه ها می رسد را محدود می سازد. زمانی این اتفاق می افتد که سعی می کنید نفس بکشید، اما با صدای بلند خروپف و یا صدای خفگی تولید می کنید. بدین ترتیب، مغز و بدن شما از دریافت اکسیژن محروم می شود و شما ممکن است در این حین بیدار شوید. این اتفاق ممکن است چند بار در شب، و یا در موارد شدید تر، چند صد بار در شب اتفاق بیافتد.

در بسیاری از موارد، آپنه انسدادی خواب یا وقفه تنفسی، در اثر افتادن بافت پشت گلو ایجاد می شود. هنگامی که به خواب می روید، ماهیچه های راه هوایی فوقانی، شل و ریلکس می شوند. اگر بر روی کمر تان بخوابید، گرانش می تواند زبان را به عقب بر گرداند. این امر، راه هوایی را تنگ می کند، و به موجب آن، میزان هوایی که می تواند به ریه های شما برسد را کاهش می دهد. راه هوایی تنگ، با به ارتعاش در آوردن بافت پشت گلو حین تنفس، موجب خروپف می شود.

آپنه انسدادی خواب می تواند موجب بیدار شدن شما در صبح با احساس خستگی و کسالت شود، حتی اگر یک شب کامل را به خوبی خوابیده باشید. از این رو، ممکن است در طول روز احساس خستگی و مشکل در تمرکز داشته باشید یا حتی ممکن است به طور ناخواسته به خواب بروید. این بدان علت است که بدن شما چندین بار در طول شب بیدار شده است، هر چند ممکن است شما از این بیداری آگاه نباشید.

آپنه خواب مرکزی

آپنه خواب مرکزی (CSA) یک اختلال تنفسی است که موجب می شود بدن شما در طول خواب با کاهش یا توقف تنفس همراه باشد. این اتفاق در یک چرخه خاموش و روشن رخ می دهد. این امر در نتیجه مشکلی در عملکرد مغز یا قلب است. این اختلال با آپنه انسدادی خواب (OSA) تفاوت دارد، زیرا مشکل در اثر انسداد راه هوایی ایجاد نمی شود.

مغز و قلب معمولا بر هدایت و تغییر مقدار هوایی که نفس می کشیم، دخیل هستند. مشکل در سندرم آپنه خواب  مرکزی این است که مغز و قلب به طور غیر طبیعی، مقداری هوا را به سمت ریه ها هدایت می کنند.

اختلالات تنفسی حین خواب و سکته مغزی

حدود 90 میلیون آمریکایی در خروپف می کنند. تقریبا نیمی از همه افراد جامعه در برخی از برهه های زندگی خود خروپف می کنند. تقریبا 40 درصد مردان بالغ و تقریبا یک چهارم زنان بالغ در طول شب خرخر می کنند. این می تواند یک مشکل رایج در میان اعضای خانواده باشد. افزایش سن نیز احتمال خروپف کردن را افزایش می دهد.

با وجودی که خروپف لزوما نشان دهنده این امر نیست که فرد آپنه خواب دارد، اما هر چه خروپف شدید تر باشد، بیشتر احتمال دارد که فرد از آپنه خواب نیز رنج ببرد.

برآورد شده است که از هر 10 نفر، 8 فرد به آپنه خواب مبتلا هستند.

بر اساس این منبع استخراج شده از بنیاد ملی سکته مغزی، “آپنه خواب می تواند اثرات پس از اثر سکته مغزی باشد، اما همچنین می تواند منجر به بروز اولین سکته مغزی یا تکرار آن نیز شود. آپنه خواب سبب کاهش سطح اکسیژن و فشار خون بالا می شود که هر دو می توانند خطر سکته مغزی را افزایش دهند. ”

به گفته دکتر مصطفی امیری، متخصص مغز و اعصاب، فلوشیپ اختلالات خواب، بسیاری از افراد مراجعه کننده به کلینیک مبتلا به آپنه خواب هستند که سکته مغزی را نیز تجربه کرده اند.

در طول یک اپیزود از آپنه، بدن برای باز کردن راه هوایی و نفس کشیدن تلاش بسیاری می کند. متاسفانه این تلاش غالبا قادر به عرضه اکسیژن کافی به مغز نیست و بنابراین که مغز مجبور است بدن و کلیه سیستم ها را در حین خواب بیدار کند.

هنگامی که اکسیژن خون پایین باقی می ماند، سیستم عصبی سمپاتیک موجب افزایش هورمون استرس (کورتیزول) می شود که سطح فشار خون را افزایش می دهد و منجر به نوسان در ضربان قلب می شود.

با گذشت زمان، این مشکلات ادامه دار و درمان نشده در طول خواب منجر به بروز مشکلات سیستمیک با فشار خون بالا  و نوعی آریتمی قلبی به نام فیبریلاسیون دهلیزی (AFib) می شود. فشار خون بالا و فیبریلاسیون دهلیزی دو عامل خطر شناخته شده برای سکته مغزی به شمار می روند.

تحقیقات مجله پزشکی نیوانگلند در سال 2005 نشان می دهد شواهد قطعی وجود دارد که “آپنه خواب به طور قابل توجهی با خطر ابتلا به سکته مغزی یا مرگ ناشی از هر علتی مرتبط است و این ارتباط، مستقل از سایر عوامل خطر، از جمله فشار خون بالا است. ”

سکته مغزی در خواب

خطر سکته مغزی ناشی از مشکلات تنفسی حین خواب و به طور ویژه آپنه خواب بسیار جدی تر و خطرناک تر آن چیزی است که تصور می کنید.

یک فرد ممکن است در اوایل شب به خواب برود، دچار سکته مغزی شود، و چندین ساعت از وقوع آن بی اطلاع باشد.

اگر بیش از سه ساعت از شروع سکته مغزی بگذرد، ممکن است زمان طلایی برای شروع درمان انتقالی با استفاده از درمان داخل وریدی برای از بین بردن لخته های خون را از دست بدهیم، و احتمال از بین بردن آسیب ناشی از سکته مغزی، کاهش یابد.

مردن در هنگام خواب و یا آسیب مغزی در طول شب، و به دنبال آن سکته مغزی ابدا امر غیر شایع و نادری نیست.

فکر می کنم مشکلات تنفسی حین خواب دارم، چه باید کنم؟

ممکن است چندین نشانه از علائم ذکر شده را تجربه کنید، یا ممکن است از عزیزان تان شنیده باشید که در طول شب و هنگام خواب با صدای بلند خروپف می کنید یا بین تنفس های تان وقفه هایی ایجاد می شود. به هیچ وجه این علائم یا مشاهدات را دست کم نگیرید! از پزشک اولیه خود بخواهید در صورت لزوم شما را به یک متخصص اختلالات خواب ارجاع دهد تا مشکل تان از طریق تست خواب به طور دقیق تشخیص داده شود.

تجربه یکی از مراجعین تست خواب در جایروس کلینیک تحت نظر دکتر مصطفی امیری فلوشیپ اختلالات خواب در ویدئوی زیر:

درمان آپنه خواب و خروپف می تواند به کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی و همچنین بهبود کیفیت زندگی و سلامت کلی شما منجر شود.