همه چیز درباره تست خواب

یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص دقیق بسیاری از انواع اختلالات خواب، تست خواب یا پلی‌سومنوگرافی (PSG) است. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر انواع تست‌های خواب پرداخته و با مزایا و معایب هر کدام آشنا می‌شویم.

تست خواب، یک ابزار دقیق برای بررسی و تشخیص اختلالات خواب است که شامل پلی‌سومنوگرافی (PSG) و پلی‌گرافی (تست تنفسی خواب) می‌باشد.

این آزمایش‌ها با استفاده از سنسورها و تجهیزات پیشرفته، اطلاعاتی از فعالیت مغز، تنفس، ضربان قلب، حرکات عضلانی و سطح اکسیژن خون را ثبت می‌کنند. تست خواب در منزل و در مراکز تخصصی، هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب میان آن‌ها بستگی به نیازها و شرایط فرد دارد.

روش‌های انجام تست خواب

در دنیای مدرن امروز، تست خواب به سه روش مختلف قابل انجام است:

1. تست خواب (پلی‌گرافی) در منزل: راحتی و مقرون‌به‌صرفگی

تست خواب در منزل با نام پلی‌گرافی نیز شناخته می‌شود. این تست به طور معمول تنها به تشخیص وقفه‌های تنفسی حین خواب یا آپنه خواب اختصاص دارد و شامل استفاده از دستگاه‌های کوچک و پرتابل می‌باشد که در منزل نصب و اجرا می‌شوند. در این تست، سنسورهای مخصوصی به بدن متصل می‌شود تا داده‌هایی مانند تنفس، ضربان قلب، سطح اکسیژن خون و حرکات بدن را در طول خواب اندازه‌گیری کنند.

مزایا:

• آسایش و راحتی بیشتر: چون تست در محیط آشنا و راحت خانه فرد انجام می‌شود، استرس و اضطراب کمتری تجربه می‌شود.
• هزینه کمتر: هزینه‌های این نوع تست خواب کمتر از تست‌هایی است که در بیمارستان یا کلینیک تخصصی انجام می‌شود.
• دسترسی آسان: افرادی که در مناطق دور افتاده زندگی می‌کنند یا دسترسی آسان به مراکز تخصصی ندارند، می‌توانند از این روش بهره‌مند شوند.

معایب:

• دقت کمتر: از آنجا که در این نوع تست فقط چند شاخص کلیدی (مانند تنفس و اکسیژن خون) بررسی می‌شوند، تشخیص سایر اختلالات پیچیده‌تر خواب، مانند نارکولپسی و اختلالات حرکتی در خواب، ممکن است انجام نشود.
• نبود نظارت مستقیم پزشک: این تست اغلب توسط شرکت‌های تجهیزات خواب ارائه می‌شود و به همین دلیل معمولاً فاقد نظارت و تفسیر تخصصی توسط پزشکان فلوشیپ خواب است.

2. تست خواب کامل (پلی‌سومنوگرافی) در کلینیک: دقت بی‌نظیر در محیط تخصصی

تست خواب کامل یا پلی‌سومنوگرافی (PSG) در مراکز تخصصی خواب و تحت نظر پزشکان فلوشیپ طب خواب، مانند دکتر مصطفی امیری، یکی از دقیق‌ترین و جامع‌ترین روش‌های تشخیص اختلالات خواب به شمار می‌رود. این تست معمولاً شبانه و در کلینیک‌های تخصصی انجام می‌شود، جایی که بیمار به تجهیزات پیشرفته متصل شده و در طول شب، فعالیت‌های مغزی، حرکات چشم، تنفس، ضربان قلب و عضلات تحت نظارت دقیق قرار می‌گیرند.

مزایا:

• دقت و صحت بالا: استفاده از تجهیزات پیشرفته و نظارت دقیق کارشناسان منجر به تشخیص دقیق و جامع اختلالات خواب می‌شود.
• تشخیص گسترده‌تر: با استفاده از پلی‌سومنوگرافی، تقریباً تمامی اختلالات خواب، از جمله آپنه خواب، نارکولپسی، اختلالات حرکتی، کابوس‌های شبانه و بی‌خوابی به طور دقیق قابل تشخیص هستند.
• مشاوره و تفسیر تخصصی: قبل و بعد از تست، مشاوره با پزشک متخصص (مانند دکتر مصطفی امیری) برای تحلیل نتایج و ارائه راه‌حل‌های درمانی انجام می‌شود.

معایب:

• هزینه بالاتر: به دلیل استفاده از تجهیزات پیشرفته و نیاز به نیروی تخصصی برای نظارت، هزینه این تست معمولاً بیشتر از تست‌های خواب در منزل است.
• ناراحتی احتمالی: برخی بیماران ممکن است در محیط‌های بیمارستانی یا کلینیک‌های تخصصی احساس راحتی نداشته باشند و نتوانند به راحتی بخوابند.

مطالعه مرتبط: Journal of Sleep Research

3. تست خواب کامل (پلی‌سومنوگرافی) در منزل

تست خواب کامل در منزل، همانطور که از نام آن پیداست، امکان اجرای کامل پلی‌سومنوگرافی (Full PSG) را در محیط آشنا و راحت خانه فراهم می‌کند. برخلاف پلی‌گرافی ساده که تنها چند پارامتر محدود را بررسی می‌کند، در این روش تمامی شاخص‌های خواب به دقت مورد بررسی قرار می‌گیرند. با این حال، اجرای این تست نیازمند استفاده از تجهیزات پیشرفته و نظارت کارشناسان تخصصی خواب است.

مزایا:

• ترکیب راحتی و دقت: بیمار در محیط آشنای خانه خود خوابیده و در عین حال تمامی اطلاعات خواب به دقت ثبت و تحلیل می‌شود.
• تشخیص جامع و دقیق: با استفاده از این روش، تمامی اختلالات خواب قابل تشخیص هستند، بدون اینکه بیمار نیازی به مراجعه به بیمارستان داشته باشد.
• نظارت پزشکان متخصص: در کلینیک‌هایی مانند کلینیک خواب دکتر مصطفی امیری، نظارت مستقیم و تفسیر تخصصی نتایج تست توسط پزشک فلوشیپ خواب انجام می‌شود.

معایب:

• هزینه بالاتر: هزینه انجام تست خواب کامل در منزل به دلیل نیاز به تجهیزات پیشرفته و تکنسین‌های متخصص معمولاً بیشتر از تست‌های تنفسی خواب است.

دکتر مصطفی امیری: پیشگام در تشخیص و درمان اختلالات خواب

دکتر مصطفی امیری، به عنوان یکی از برترین متخصصان و فلوشیپ‌های طب خواب در ایران، با سال‌ها تجربه و تخصص در زمینه تشخیص و درمان انواع اختلالات خواب، رهبری کلینیک خواب خود را به عهده دارد. کلینیک ایشان با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و بهره‌گیری از تیمی از کارشناسان متخصص، یکی از مراکز معتبر و پیشرو در زمینه تست خواب و درمان اختلالات خواب است. دکتر امیری با نظارت مستقیم بر فرآیندهای تشخیصی و درمانی، تضمین می‌کند که بیماران بهترین راهکارهای درمانی را دریافت کنند.

نتیجه‌گیری: انتخاب بهترین روش تست خواب

انتخاب بین تست خواب در منزل و تست خواب در کلینیک بستگی به نیازهای شما و تشخیص پزشک دارد. اگر به دنبال راحتی و هزینه کمتر هستید و تنها نیاز به تشخیص مشکلات تنفسی خواب دارید، تست خواب در منزل گزینه مناسبی است. اما اگر به تشخیص دقیق‌تر و جامع‌تر نیاز دارید، پلی‌سومنوگرافی کامل در کلینیک یا در منزل تحت نظارت پزشک، گزینه ایده‌آل خواهد بود.

تشخیص مشکل با تست خواب

چنانچه در حال خواندن این مطلب هستید، احتمالا متوجه مشکلی در خواب تان شده اید. اما آیا به طور کامل علائم خود را بررسی کرده اید و آیا می دانید چه چیزی ممکن است موجب بروز مشکلات خواب در شما شود؟

بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات خواب متوجه علائمی (مانند خستگی، کمبود انرژی، مشکل در تمرکز، احساس خواب آلودگی شدید و غیره) می شوند که در طول روز تجربه می کنند، اما ممکن است از آنچه که در طول خواب شان رخ می دهد، آگاه نباشند.

یکی از بهترین روش ها برای کشف علت مشکل خواب تان این است که با شریک خواب تان (همسرتان) صحبت کنید. از وی بپرسید که آیا حین خواب با صدای بلند خروپف می کنید، تکان های زیاد می خورید، تنفس تان حین خواب متوقف می شود و سپس خرناس بلندی می کشید، و یا هر گونه رفتار دیگری که ممکن است در حالی که ناخود آگاه هستید، انجام می دهید یا خیر. دانستن آنچه که در طول خواب اتفاق می افتد، به همان اندازه اهمیت دارد که تشخیص احساس خواب آلودگی روزانه دارد؛ زیرا در گام بعدی، این امر می تواند از پیش بینی و تشخیص اشتباه جلوگیری کند.

مورد دیگری که می توانید انجام دهید این است که شروع به ثبت خواب شبانه روزی خود کنید. در دفترچه ای، اطلاعاتی از قبیل این که چه زمانی به رختخواب می روید، چه مدت طول می کشد تا به خواب بروید، چه مدت می خوابید، چه ساعتی در صبح بیدار می شوید، چقدر در روز بعد احساس خستگی می کنید و فهرستی از میزان نوشیدنی های کافئین دار یا الکلی مصرف شده در طول روز و داروهایی که ممکن است مصرف کنید را یادداشت کنید. هنگامی که در مورد مشکلات خود با پزشک تان صحبت می کنید، داشتن این اطلاعات در جلسه درمان می توانید بسیار مفید باشد.

هنگامی که آمادگی لازم برای رفع اختلالات خواب خود را کسب کردید، در مورد علائم خود با پزشک خانوادگی تان صحبت کنید. اگر قبلا مشکلات خود را در دفتر یادداشتی ثبت کرده باشید، با ارائه این اطلاعات می توانید به پزشک تان در تشخیص دقیق کمک کنید. بسته به علائم یا سایر مشکلات پزشکی، پزشک تان می تواند تصمیم بگیرد که آیا تست خواب برای شما مناسب است یا خیر.

در برخی موارد ممکن است پزشک شما را به یک متخصص اختلالات خواب ارجاع دهد.

11 تا از مهمترین نکات تست خواب که هرکسی باید بداند

انواع تست خواب

تست خواب در کلینیک چگونه است؟ + فیلم تست خواب

چهار نوع اصلی تست خواب وجود دارد:

• پلی سومنوگرافی (PSG). تست خواب شبانه یا پلی سومنوگرافی، تستی است که در آن مجموعه ای از تجهیزات شما به متصل می شود تا اطلاعات متنوعی از فعالیت مغز، حرکات چشم، ضربان قلب، فشار خون، حرکات بدن و موارد دیگر ثبت و اندازه گیری شود. در پلی سومنوگرافی تقریبا تمام اختلالات خواب از جمله اختلالات تنفسی حین خواب مانند آپنه انسدادی خواب، اختلالات حرکتی خواب، اختلالات ریتم خواب و بیداری، پاراسامنیا ها، پرخوابی، بی خوابی و بسیاری موارد دیگر تشخیص داده می شود.
• تست سنجش خواب آلودگی در طول روز (MSLT). این روش یک تست خواب است که در طول روز انجام می شود تا میزان خواب شما را اندازه گیری کند یا تشخیص دهد که آیا درمان های تنفسی برای اختلال شما مناسب هستند یا خیر. تست سنجش خواب آلودگی در طول روز به طور کلی مانند پلی سومنوگرافی است و این موضوع را ثبت می کند که در طی این تست چقدر می خوابید و چه وارد کدام مراحل خواب می شوید. در تست سنجش خواب آلودگی در طول روز، به طور کلی به شما پنج فرصت 20 دقیقه ای با فاصله 2 ساعت داده می شود. در این مدت تکنسین خواب بر فعالیت مغز و حرکات چشم شما نظارت می کند. تست سنجش خواب آلودگی در طول روز اغلب برای تشخیص نارکولپسی استفاده می شود.
• تست توانایی بیدار ماندن (MWT). یک تست خواب روزانه است که اندازه گیری می کند شما در طول روز چقدر هوشیار هستید و توانایی تان برای بیدار ماندن چقدر است. این تست معمولا پس از پلی سومنوگرافی انجام می شود و می تواند به تعیین این که آیا خواب آلودگی شما می تواند یک وضعیت نگران کننده باشد یا خیر، می پردازد. اگر شغل فرد مبتلا حمل و نقل عمومی باشد، نتایج تست توانایی بیدار ماندن می تواند بسیار حیاتی محسوب شود. اگر فردی سابقه خواب آلودگی بیش از حد روزانه یا سایر اختلالات خواب مرتبط را داشته باشد، ممکن است کارفرما دستور انجام این تست را صادر کند.
• تست خواب خانگی. اگر به احتمال زیاد علت مشکلات خواب تان، آپنه انسدادی متوسط ​​تا شدید است و شما مشکل پزشکی خاصی ندارید، می توانید برای تست خواب در خانه واجد شرایط باشید. برای تست خواب خانگی باید در طول روز به کلینیک بروید و یک دستگاه کوچک با دستورالعمل هایی در مورد نحوه استفاده از آن دریافت کنید. این تجهیزات دست کم شامل یک کانول بینی ساده برای اندازه گیری جریان هوا، یک کمربند برای اندازه گیری تنفس که به دور سینه بسته می شود، کمربند دیگری برای اندازه گیری تنفس از دیافراگم که به دور کمر بسته می شود و یک کلیپ انگشت برای اندازه گیری میزان اشباع اکسیژن خون می باشد.

اگر جهت انجام پلی سومنوگرافی لازم باشد شبی را در کلینیک خواب سپری کنید، به شما یک اتاق اختصاصی داده می شود که بسیار مشابه یک اتاق راحت در یک هتل لوکس است. سپس تکنسین خواب پلی سومنوگرافی، تجهیزات متعددی جهت نظارت به شما متصل می کند و خود از اتاق مجاور شما را مانیتور و کالیبراسیون می کند. تکنسین خواب پلی سومنوگرافی همیشه برای پاسخ به سوالات و نگرانی هایی که ممکن است در طول تست به وجود آیند، در دسترس است.

صبح روز بعد، هنگامی که تست کامل شد، تکنسین خواب شما را بیدار خواهد کرد و شما می توانید آزادانه به خانه و یا محل کار خود بروید. بسیاری از کلینیک ها امکاناتی چون حمام در اختیار شما قرار می دهند تا قبل از رفتن به محل کار، بتوانید دوش بگیرید.

در صورت انجام تست خواب خانگی، باید در روز بعد، دستگاه HST را به کلینیک بازگردانید تا مطالعات شما را بارگزاری و تفسیر کنند.

دریافت نتایج تست خواب شبانه

معمولا هفت تا ده روز طول می کشد تا نتایج را از کلینیک خواب دریافت کنید. متخصص خوابی که تست خواب شما را انجام داده است، باید یک گزارش برای تفسیر توسط متخصص خواب آماده کند. بر اساس یافته های حاصل از نتیجه تست، متخصص خواب بهترین روش را برای درمان اختلال شما تعیین می کند.

اگر مشخص شود که دلیل اصلی مشکلات خواب شما، آپنه خواب است، ممکن است به شما توصیه شود از دستگاه سی پپ که اولین خط درمان آپنه خواب محسوب می شود، استفاده کنید. در طول این نوع درمان شما به همان تجهیزاتی که برای پلی سومنوگرافی استفاده می شود، متصل خواهید شد. توسط این دستگاه می توانید سطوح فشار هوا مورد نیاز برای از بین بردن آپنه خود در هنگام خواب تعیین کنید. همچنین می توانید ماسکی را انتخاب کنید که برای شما راحت باشد.

گاهی اوقات، با توجه به شرایط ممکن است لازم باشد تست تیتراسیون سی پپ را نیز در همان شب پلی سومنوگرافی خود نیز انجام دهید.

درمان های اختلالات خواب

درمان توصیه شده شما بستگی به نوع اختلال خواب و شدت اختلال در طول تست دارد. برای آپنه خواب، ممکن است یک دستگاه CPAP تجویز شود یا لازم باشد برای تهیه ابزارهای دهانی مخصوص به دندانپزشک مراجعه شود. اگر هیچ یک از این درمان ها برای شما قابل تحمل نباشد، درمان های جایگزینی موجود هستند. شما می توانید در مورد درمان های جایگزین آپنه خواب در اینجا اطلاعاتی کسب کنید.

برای اختلالات دیگر مانند اختلالات ریتم شبانه روزی و بی خوابی، خط اول درمان اغلب درمان رفتاری شناختی است که توسط یک روانشناس بالینی و یا متخصص طب خواب انجام می شود.

سایر اختلالات خواب ممکن است با درمان های دارویی، تغییر سبک زندگی، درمان سایر بیماری های پزشکی که ممکن است باعث بروز مشکل خواب شده اند یا ترکیبی از انواع درمان ها برطرف شوند. همانطور که اختلالات خواب مختلفی وجود دارد، گزینه های درمانی متعددی نیز در دسترس است.