اگر از آپنه خواب (قطع شدن متناوب تنفس که به طور مکرر در خواب رخ می دهد) رنج می برید و آن را درمان نکرده اید، باید بدانید که این وضعیت می تواند باعث آسیب جدی به قلب تان شود.
به گفته دکتر دیوید ون واگنر، متخصص قلب و عروق مولکولی، “احتمال می رود که آپنه خواب بتواند منجر به آریتمی و نارسایی قلبی شود، زیرا اگر به آپنه خواب دچار باشید، به احتمال زیاد فشار خون بالا نیز دارید.”
لازم به ذکر است که آپنه خواب در حدود 50 درصد از افراد مبتلا به نارسایی قلبی یا فیبریلاسیون دهلیزی رخ می دهد، که رایج ترین شکل آن آریتمی قلبی است.
بنا به گفته دکتر مصطفی امیری، فلوشیپ اختلالات خواب در مرکز خواب بهرست در کلینیک جایروس، “بین آپنه خواب و آریتمی قلبی ارتباطی بسیار قوی وجود دارد. تحقیقات نیز نشان می دهد در اپیزود های آپنه خواب، راه هوایی فوقانی دچار افتادگی می شود و ممکن است منجر به تحریک جهت بروز آریتمی قلبی شود.”
راه های دیگری که آپنه خواب می تواند خطر ابتلا به انواع آریتمی قلبی و نارسایی قلبی را افزایش دهد، عبارتند از:
- اپیزود های مکرر کاهش سطح اکسیژن (که پزشکان اصطلاحا آن را هیپوکسی می نامند)
- تغییر در سطوح دی اکسید کربن
- اثرات مستقیم بر قلب به دلیل تغییر فشار داخل قفسه سینه
- افزایش سطح نشانگرهای التهابی
هنگامی که تنفس تان قطع می شود چه اتفاقی می افتد؟
هنگامی که تنفس تان متوقف می شود، ضربان قلب تان نیز شروع به افزایش می کند، و در نتیجه بدن تان از دریافت اکسیژن محروم می شود. سپس، رفلکس های غیر ارادی شما باعث می شود تا در پایان هر یک از اپیزود های تنگی نفس، به طور ناگهانی بیدار شوید. هنگامی که این اتفاق می افتد، ضربان قلب شما به سرعت بالا می رود و فشار خون تان نیز افزایش می یابد.
این ها تغییراتی هستند که در زمان متوقف شدن تنفس، به شدت رخ می دهند. با این وجود، در صورت بروز مکرر آپنه خواب، بدن تان شروع به تجربه اثرات مزمن می کند. داده ها نشان می دهد افزایش خطر، به ویژه هنگامی که تنفس تان قطع می شود، حدود 30 بار در هر ساعت است. دکتر ون واگنر می گوید “حتی در موارد کمتر از این حد هم احتمال بروز خطراتی وجود دارد.
به عنوان مثال، فشار خون تان رو به افزایش می رود، دیواره های قلب تان به دلیل افزایش حجم کار و ساختار قلب تغییر می کند. این احتمال وجود دارد که سخت تر شود و کمتر انعطاف پذیر باشد، زیرا سلول های فیبری بیشتری بین سلول های عضلانی وجود دارد.
دکتر ون واگنر همچنین می گوید: “همه این موارد باعث افزایش خطر ابتلا به آریتمی دهلیزی یا بطنی می شود. این موارد همچنین قادرند عملکرد قلب را کاهش دهند، به طوری که در پمپاژ کردن خون، کارایی کمتری پیدا می کند.”
انواع آپنه خواب
آپنه خواب را می توان به دو دسته اصلی طبقه بندی کرد:
- آپنه انسدادی خواب زمانی اتفاق می افتد که راه هوایی تان در اثر عدم توانایی در تنفس طبیعی در طول خواب دچار انسداد می شود. این شکل اختلال در درجه اول با چاقی همراه است و همچنین در مردان و با افزایش سن بیشتر می شود. مستقل از چاقی و سایر موارد، عوامل ژنتیکی نیز در بروز این اختلال دخیل هستند.
- آپنه خواب مرکزی زمانی اتفاق می افتد که مغز شما سیگنال های مناسب را برای عضلات کنترل کننده تنفس ارسال نمی کند. دکتر ون واگنر می گوید: “این شکل از اختلال، شایع تر و البته کمتر قابل درک است، اما اغلب در رابطه با نارسایی قلبی یا سکته مغزی اتفاق می افتد.”
چطور متوجه شویم که این مشکل را داریم؟
در اکثر مواقع، این همسر شماست که متوجه خواهد شد شما به شدت خروپف می کنید و در مواردی دچار قطع شدن تنفس می شوید یا به طور ناگهانی با تنگی نفس از خواب بیدار می شوید. در ادامه برخی علائم دیگر وجود دارد که به گفته دکتر مصطفی امیری، اگر دچار آپنه خواب هستید، ممکن است متوجه آن ها شوید:
- خواب آلودگی بیش از حد در طول روز
- خوابی که خستگی شما را به در نمی برد
- اپیزود هایی از قطع شدن تنفس در هنگام خواب که توسط فرد دیگری قابل مشاهده است
- بیدار شدن به دلیل اضطرار در ادرار کردن
- دشواری در حفظ خواب به طور مداوم
- سردرد صبحگاهی
- دشواری در تمرکز و نوسانات خلقی
گزینه های درمان آپنه خواب
برخی از روش های کنترل آپنه خواب عبارتند از:
- از دستگاه CPAP یا فشار پیوسته مثبت هوایی استفاده کنید. تا بدین جا، این تنها درمان استاندارد برای آپنه خواب بوده است که شامل یک ماسک می شود که فرد در طول خواب روی بینی و یا دهان خود قرار می دهد. این دستگاه به آرامی هوا را از طریق ماسک به داخل هدایت می کند تا راه های هوایی را به طور مداوم باز نگه دارد و در نتیجه مانع از کاهش متناوب اکسیژن و افزایش فشار خون می شود.
- اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، وزن خود را با دنبال کردن یک رژیم غذایی متناسب، کاهش مصرف کالری و ورزش منظم کاهش دهید. پس از آن که وزن تان را کاهش دادید، با پزشک خود در مورد تکرار تست آپنه خواب مشورت کنید.
- در صورت رویت علائم آپنه خواب به پزشک مراجعه کنید. دکتر امیری می گوید: “مهمترین چیز این است که اگر هر کدام از این نشانه ها را متوجه شدید، در ابتدا فورا به پزشک تان مراجعه کنید. خروپف شدید و خواب آلودگی روزانه سرنخ های خوبی برای آپنه انسدادی خواب محسوب می شوند، اما شما معمولا باید با یک متخصص خواب مشورت کنید یا یک تست خواب انجام دهید تا آپنه تان به درستی تشخیص داده شود. “
در پایان، دکتر امیری خاطر نشان می کند “بسیار حائز اهمیت است توجه داشته باشید که علائم آپنه انسدادی خواب مانند خواب آلودگی روزانه، گاهی در مورد نارسایی قلبی مشاهده نمی شود. همچنین، تشخیص علائم آپنه مرکزی خواب اغلب امری دشوار است.”
به دلیل ارتباط تنگاتنگی که بین آپنه خواب و انواع آریتمی قلبی و نارسایی قلبی وجود دارد، کارشناسان توصیه می کنند که مراجعه و مشاوره با یک پزشک متخصص را به تعویق نیاندازید و هر چه سریع تر نسبت به انجام این کار اقدام کنید.
دوست عزیز، چنانچه از آپنه خواب، خروپف شدید یا آریتمی قلبی به طور همزمان رنج می برید، همین امروز با کلینیک خواب ما تماس حاصل نمایید.
شاد و سلامت باشید.
تحقیق و ترجمه: مینو زرفش
