دستگاه پالس اکسیمتر چیست و چه کاربردی دارد؟

اگر شما مشکوک به وجود یک اختلال خواب مانند آپنه انسدادی خواب در خود هستید، متخصص اختلالات خواب ممکن است توصیه کند که تحت پالس اکسیمتر شبانه قرار بگیرید. این بزار، یک تست غربالگری متداول است که سطح اکسیژن خون را ارزیابی می کند. این تست همچنین برای تعیین واجد شرایط بودن استفاده از دستگاه اکسیژن خانگی استفاده می شود. اما با به کارگیری این دستگاه چه اتفاقی می افتد؟ چطور از اطلاعات آن استفاده می شود؟ در ادامه این مطلب، در مورد دستگاه پالس اکسیمتر و این که تا چه اندازه در ارزیابی تنفس در طول خواب اهمیت دارد، اطلاعات کافی به دست خواهید آورد.

تست پالس اکسیمتری چیست؟

اکسیمتری شبانه، یک تست ساده است که به راحتی در خانه انجام می شود. این تست، اطلاعات پایه ای فراهم می کند که ممکن است از همان ابتدا ارزیابی کند که آیا یکی از شایع ترین اختلالات خواب، یعنی آپنه خواب در شما وجود دارد یا خیر.

این تست معمولا شامل استفاده از یک گیره پلاستیکی است که در انتهای انگشت وصل می شود. این گیره ممکن است با یک قطعه نوار در جای خود قرار گیرد، اما هیچ دردی ندارد و به راحتی می تواند برداشته شود. این گیره معمولا توسط یک کابل به یک جعبه کوچک متصل می شود که داده های خواب یک شبه ثبت را می کند. اگر از فشار پیوندی مثبت هوایی (CPAP) استفاده می کنید، می توانید برای ثبت داده ها آن را به این دستگاه متصل کنید. دستگاه های جدیدتر پالس اکسیمتر ممکن است به طور مستقیم به پوست متصل شوند و اندازه گیری های مشابهی را ارائه دهند.

سنسور دستگاه پالس اکسیمتر در طول تست شبانه قرمز رنگ است. این نور قرمز از آن سوی انگشت خود و یا سطح پوست تان قابل رویت است. اغلب در طرف دیگر یا گاهی در جهت موازی با انتشار نور، یک حسگر وجود دارد که می تواند پالس (یا ضربان قلب) و میزان اکسیژن خون تان را اندازه گیری کند. سپس با رنگ خون شما تعیین می شود که با مقدار اکسیژن موجود در آن متفاوت است. بدین معنا که هر چه اکسیژن بیشتری در خون وجود داشته باشد، رنگ آن قرمز تر می شود. در حالی که هر چه اکسیژن خون کمتر باشد، بیشتر به رنگ آبی در می آید. این امر فرکانس طول موج نور که به حسگر منعکس شده است را تغییر می دهد.

پالس اکسیمتر برای ارزیابی سطح اکسیژن و تشخیص آپنه خواب

این داده ها به طور مداوم در طول شب ثبت می شوند و یک نمودار حاصل می کنند. پزشک متخصص تان قادر خواهد بود آن را بررسی و تعیین کند که آیا افت غیر طبیعی در سطوح اکسیژن تان رخ داده است یا خیر. این اتفاق ممکن است به طور مرتب در آپنه خواب رخ دهد.

همچنین ممکن است سطوح اکسیژن در سطح پایین تر پایدار باشد و در همین حد باقی بماند، به ویژه در زمینه بیماری های ریوی مانند بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) یا آمفیزم.

در نتیجه این نوسانات در سطح اکسیژن، احتمال افزایش ضربان قلب تان وجود دارد. این حوادث ممکن است نشان دهنده وجود آپنه خواب باشد زیرا باعث وقفه های متناوب در تنفس تان می شود و موجب کاهش سطح اکسیژن خون تان می گردد. در نتیجه، منجر به افزایش کورتیزول (هورمون استرس) می شود که بر قلب تاثیر بدی می گذارد.

سطوح نرمال برای اندازه گیری پالس اکسیمتر

به طور کلی، اگر میزان اکسیژن کمتر از 88 درصد در بزرگسالان یا کمتر از 90 درصد در کودکان باشد، غیر طبیعی است. آنچه که حائز اهمیت است، مدت زمان این کاهش است. اگر سطح اکسیژن کمتر از 88 درصد در طول شب باشد و بیش از 5 دقیقه طول بکشد، ممکن است وضعیتی که هیپوکسمی نامیده می شود تشخیص داده شود. این سطوح می تواند بسیار کم باشد و به طور کلی نوسانات آن زیر 80 درصد، شدید در نظر گرفته می شود.

این میزان افت در سطوح اکسیژن خون ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. اگر علت اصلی علت آن، آپنه خواب باشد، درمان CPAP یا Bilevel ممکن است موثر باشد. با این حال، در صورتی که به آپنه خواب ارتباطی نداشته باشد، استفاده از اکسیژن مکمل برای رفع این اختلال لازم است.

مزایا و معایب پالس اکسیمتری شبانه روز در خواب

این تست غربالگری ساده و ارزان است، اما کامل نیست. این دستگاه ها به طور گسترده ای برای مصرف کنندگان در دسترس هستند. آنها را می توان به صورت آنلاین یا حتی از داروخانه ها خریداری کرد. این اندازه گیری ها چه مقداری را می تواند ارائه دهد؟

دستگاه های پالس اکسیمتر تنها مقدار محدودی از اطلاعات را فراهم می کنند. علاوه بر این، نکات ظریف و مهمی در اختلالات خواب وجود دارد که این دستگاه ممکن است قادر به تشخیص آن نباشد. به عنوان مثال، پوزیشن خواب (به خصوص خوابیدن به پشت) و مراحل خواب (به خصوص خواب REM) ممکن است درجه تغییرات اکسیژن را تحت تاثیر قرار دهد. متاسفانه دستگاه های معمولی نمی توانند این موارد را شناسایی کنند.

تست پالس اکسیمتری شبانه به تنهایی برای تشخیص آپنه خواب کافی نیست و نمی تواند معیار مناسبی برای تعیین واجد شرایط بودن استفاده از درمانی مانند سی پپ باشد.

با این وجود، تست پالس اکسیمتری شبانه ممکن است ابزار خوبی برای برخی از افراد باشد که به آزمایش بیشتری نیاز دارند، برای مثال، تست هایی همچون پلی سومنوگرافی یا تست آپنه انسدادی خواب. همچنین می تواند در این زمینه نیز می تواند مفید باشد که این اطمینان حاصل شود که درمان آپنه خواب به مؤثر واقع شده است و نوسانات سطح اکسیژن که در آزمایش های تشخیصی قبلی مشخص شده اند، بر طرف شده است.

توصیه ای از ما به شما

اگر نگران این موضوع هستید که میزان اکسیژن خون تان در طول خواب غیر طبیعی است، با پزشک خود در مورد آزمایش ها و درمان های مورد نیاز، بیشتر مشورت کنید. هنگامی که سطح اکسیژن بدون وقوع آپنه خواب کم می شود، مکمل های اکسیژن نیز ممکن است به شما در خواب و احساس بهتر کمک کنند. دستگاه های پالس اکسیمتر اطلاعات را جمع آوری می کنند، اما این به شما بستگی دارد که چه اقدامی انجام دهید و تا چه حد با پزشک تان در تعامل باشید.

دوست عزیز، چنانچه به طور مداوم از کاهش سطح اکسیژن یا آپنه خواب رنج می برید، می توانید همین امروز با کلینیک خواب ما نیز تماس حاصل نمایید.

شاد و سلامت باشید.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش