تشریح تست سنجش خواب آلودگی در طول روز (MSLT)
تست سنجش خواب آلودگی در طول روز (MSLT) ابزاری است جهت اندازه گیری میزان خواب آلودگی بیش از حد روزانه که در محیطی آرام و بی صدا و در طول روز صورت می گیرد. تست سنجش خواب آلودگی در طول روز که با نام تست چرت زدن روزانه نیز شناخته می شود، معیار استانداردی جهت تشخیص نارکولپسی (حمله خواب) و پرخوابی ایدیوپاتیک محسوب می شود.
تست سنجش خواب آلودگی در طول روز یک تست کامل روزانه است که مشتمل بر 5 برنامه خواب کوتاه با فواصل استراحت 2 ساعته می باشد. در طول هر خواب کوتاه (چرت) به آرامی بر روی تخت دراز می کشید و سعی می کنید به خواب بروید. به محض این که چراغ ها خاموش شوند، مدت زمانی که طول می کشد تا به خواب بروید، اندازه گیری می شود. پس از یک چرت 15 دقیقه ای بیدار تان می کنند. چنانچه پس از گذشت 20 دقیقه به خواب نروید، تست خاتمه خواهد یافت.
هر چرت در محیط خوابی آرام و تاریک صورت می گیرد که جهت راحتی هر چه بیشتر بیمار طراحی شده است و شما را از عوامل بیرونی که می توانند بر توانایی به خواب رفتن تان تاثیر بگذارند، دور می کند. در حالی که شما خواب هستید، یک سری سنسور در حالت فعالیت و اندازه گیری هستند. این سنسور ها مرحله خواب شما را نیز تعیین می کنند.
خواب آلودگی بیش از حد روزانه هنگامی رخ می دهد که درست در مواقعی که نیاز به هوشیاری دارید، احساس خواب می کنید. در مواردی که پزشک به خواب آلودگی بیش از حد ناشی از نارکولپسی یا پرخوابی مشکوک باشد، انجام این تست را توصیه می کند. در حال حاضر، مراکز تست خواب گوناگونی برای انجام این فرایند وجود دارد و مقررات سختگیرانه ای برای این مراکز تنظیم شده است. این از آن رو است که مطمئن شوند بیماران مبتلا به اختلالات خواب، بالاترین سطح مراقبت را دریافت می کنند. در این مراکز، تست سنجش خواب آلودگی در طول روز همیشه توسط یک متخصص خواب با تجربه بررسی می شود.
آمادگی برای تست سنجش خواب آلودگی در طول روز
عوامل مختلفی ممکن است بر نتیجه این تست تاثیر بگذارند که عبارتند از:
- اضطراب
- تنش
- افسردگی
- سن
- کافئین
- مواد مخدر و داروها
- میزان خواب قبل از تست
به همین دلیل ممکن است پزشک توصیه قبل از انجام تست اقدامات زیر را انجام دهید:
- پزشک ممکن است از شما بخواهد اطلاعات خواب خود را به مدت 2 هفته در یک دفتر یادداشت بنویسید. این اطلاعات شامل زمانی است که شما به طور معمول به خواب می رود و بیدار می شود. این داده ها به پزشک تان سرنخ هایی در خصوص عوامل ایجاد کننده، تشخیص و انتخاب روش درمان می دهد.
- قبل از انجام تست خود در مورد استفاده از محرک ها از جمله کافئین با پزشک خواب خود مشورت کنید. چنانچه داروی خاصی مصرف می کنید، پزشک خواب تان در این خصوص به شما کمک خواهد کرد که چه موقع می توانید از داروهای خود پیش از تست استفاده کنید. مصرف داروها می تواند نتایج تست سنجش خواب آلودگی در طول روز شما را تغییر دهد.
- شب قبل از تست سنجش خواب آلودگی در طول روز باید یک تست خواب شبانه انجام دهید. برای این که تست دقیق باشد، باید در طول تست خواب شبانه حداقل شش ساعت بخوابید. این نوع تست، یک پلی سومنوگرافی است. تست خواب، بهترین روش برای ارزیابی خواب است. این تست، نمودار امواج مغزی، ضربان قلب و تنفس در طول خواب را نشان می دهد. همچنین حرکات دست و پا را ثبت می کند. تست خواب نشان خواهد داد که آیا به سایر اختلالات خواب مانند آپنه خواب مبتلا هستید یا خیر. این روش، همچنین شدت مشکل را نشان می دهد.
- ممکن است لازم باشد در صبح روزی که تست دارید یک آزمایش اعتیاد انجام دهید. این آزمایش از آن رو است که اطمینان حاصل شود تست سنجش خواب آلودگی در طول روز دقیق پیش می رود. برخی از داروها می توانند نتایج تست خواب را تحت تأثیر قرار دهند. نتایج آزمایش اعتیاد، به صورت خصوصی بین شما و پزشک تان خواهد ماند.
پس از پایان این مراحل، برای تست سنجش خواب آلودگی در طول روز آماده خواهید شد.
فرایند تست سنجش خواب آلودگی در طول روز
انجام این تست، بیشتر زمان روز شما را به خود اختصاص می دهد. در طول یک روز، باید 5 مرتبه به خواب کوتاه بروید. هر نوبت از این چرت ها با یک استراحت دو ساعته از یکدیگر جدا می شوند. بسته به نتایج، یک تست مشتمل بر 4 خواب کوتاه نیز بسنده می کند. با این حال باید خود را برای 5 بار خوابیدن در یک روز آماده کنید.
اولین مرتبه خواب 1.5 تا 3 ساعت پس از زمان بیداری طبیعی تان انجام می شود. حدود یک ساعت قبل از اولین آزمایش، باید یک صبحانه سبک میل کنید.
سپس تکنسین خواب سنسور هایی روی سر، صورت و چانه شما قرار می گیرند. این سنسور ها، سیگنال های الکتریکی کوچکی را به کامپیوتر ارسال می کنند. سیگنال ها، زمان خوابیدن و بیدار شدن و داده های مورد استفاده جهت تعیین زمان خواب REM را در طول تست نشان می دهند. در طول تست هیچ احساس دردی نخواهید داشت. سنسور ها به آرامی روی پوست شما قرار می گیرند و به کامپیوتر متصل می شوند. کابل ها به اندازه کافی بلند هستند تا شما بتوانید به راحتی در رختخواب حرکت کنید.
به محض برقراری اتصال دستگاه، از شما خواسته می شود که چشمان خود را حرکت دهید، دندان های تان را قفل کنید و سرتان را تکان دهید. این امر بدان جهت است که اطمینان حاصل کنند سنسور ها به درستی عمل می کنند. یک دوربین ویدئویی با نور کم به تکنسین اجازه می دهد که از اتاقی نزدیک، شما را ببینید.
تست چرت زدن زمانی آغاز می شود که چراغ ها خاموش می شوند. در این لحظه شما باید سعی کنید در رختخواب مانده و سعی کنید به خواب بروید. مدت زمانی که طول می کشد به مرحله خواب REM برسید نیز اندازه گیری می شود.
پس از این که 15 دقیقه خوابیدید، تکنسین شما را بیدار می کند. چنانچه پس از 20 دقیقه قادر نباشید به خواب بروید، تست سنجش خواب آلودگی در طول روز خاتمه می یابد. پس از این مدت، 2 ساعت زمان استراحت در اختیار دارید. در این مدت، باید از تخت خارج شوید و خودتان را مشغول کاری کنید تا بیدار بمانید. درست بعد از پایان آزمایش دوم (حوالی ظهر) باید یک ناهار سبک میل کنید.
پس از آخرین آزمایش چرت زدن، مجددا توسط سنسور ها آزمایش می شوید، و سپس آنها را از شما جدا می سازند. این آزمایش آخر، تست را تکمیل خواهد کرد و شما می توانید بروید.
نتایج ام اس ال تی
آماده شدن نتایج تست سنجش خواب آلودگی در طول روز حدود 2 هفته طول می کشد. در طول این مدت، اعضای تیم خواب نتایج تست را بررسی خواهند کرد.
تکنسین خواب، اولین فردی است که به بررسی داده های حاصل از تست می پردازد. او زمان خواب و بیداری تان را به شما نشان می دهد. سپس نتایج به یک پزشک متخصص خواب ارجاع داده می شود. پزشک جهت ارزیابی میزان خواب آلودگی روزانه تان به سادگی این تست را بررسی خواهد کرد.
افراد مبتلا به پرخوابی ایدیوپاتیک معمولا در طول ابن تست به راحتی به خواب می روند، اما به مرحله خواب REM نمی رسند.
پزشک پس از بررسی و تفسیر تست، نتایج را با شما در میان خواهد گذاشت. به محض این که پزشک تشخیص دهد به چه اختلال خوابی مبتلا هستید، با شما تماس خواهد گرفت تا درباره یک طرح درمان با یکدیگر صحبت کنید.
جدیدترین روشهای سنجش خوابآلودگی در طول روز (MSLT) و درمانهای نوین
MSLT؛ ابزاری برای تشخیص مشکلات خوابآلودگی در روز
تست چندگانه سنجش خوابآلودگی در طول روز (Multiple Sleep Latency Test) یا MSLT، یکی از مهمترین روشهای ارزیابی میزان خوابآلودگی و نیاز به خواب در طول روز است. این تست بهویژه برای تشخیص نارکولپسی و سایر اختلالات خواب مؤثر است. خوابآلودگی روزانه میتواند نشانه مشکلات جدیتری از جمله نارکولپسی یا آپنه خواب باشد که زندگی روزمره افراد را مختل میکند. روش MSLT با بهرهگیری از الگوریتمهای دقیق، درک بهتری از چرخه خواب و بیداری افراد به دست میدهد.
چگونه MSLT کار میکند؟
تست MSLT شامل چندین مرحله است که طی آن بیمار در فواصل معینی از روز به خواب میرود. این فواصل معمولاً هر دو ساعت یک بار بوده و هر بار میزان زمانی که فرد به خواب میرود، اندازهگیری میشود. این اطلاعات برای ارزیابی عمق و سرعت خواب بیمار مورد استفاده قرار میگیرد.
مطالعات نشان میدهد که MSLT میتواند به تشخیص دقیق مشکلات خواب کمک کند. برای مثال، یک تحقیق منتشر شده در سال 2022 نشان داد که افراد مبتلا به نارکولپسی با این روش میتوانند به سرعت و به دقت تشخیص داده شوند (مرجع).
یافتههای علمی جدید در مورد MSLT
در سالهای اخیر، محققان به طور مستمر به دنبال بهبود تکنیکهای تشخیصی در حوزه خواب بودهاند. در زیر به برخی از یافتههای علمی جدید در مورد MSLT و اختلالات خواب میپردازیم:
- بهبود تشخیص نارکولپسی نوع 2: مطالعات نشان داده که MSLT در تشخیص نارکولپسی نوع 2، که کمتر شناختهشده است، دقت بالاتری دارد. (مرجع)
- ارتباط بین آپنه خواب و MSLT: یک پژوهش در سال 2021 نشان داد که بیماران با آپنه خواب، معمولاً زمان طولانیتری برای به خواب رفتن در MSLT دارند. این اطلاعات به بهبود درمان این بیماران کمک کرده است. (مرجع)
- استفاده از MSLT در بیماران مبتلا به افسردگی: پژوهشها نشان دادهاند که MSLT میتواند در بیماران افسرده که مشکلات خواب دارند، مؤثر باشد و به شناخت بهتر وضعیت خواب آنان کمک کند. (مرجع)
- تشخیص زودهنگام پارکینسون: نتایج تحقیقات در سال 2023 نشان داده که اختلالات خواب و خوابآلودگی مداوم میتواند نشانه اولیه بیماری پارکینسون باشد. MSLT در این بیماران به تشخیص سریعتر این بیماری کمک میکند. (مرجع)
- اثر کمبود ویتامین D بر خوابآلودگی روزانه: مطالعات اخیر نشان دادهاند که کمبود ویتامین D میتواند بر خوابآلودگی در طول روز اثر بگذارد و MSLT ابزاری مفید برای شناسایی این افراد است. (مرجع)
روشهای درمانی جدید برای خوابآلودگی روزانه
علاوه بر تستهای تشخیصی، درمانهای نوین نیز برای مشکلات خوابآلودگی روزانه ارائه شده است. در اینجا به چند نمونه از پیشرفتهای درمانی اشاره میکنیم:
- محرکهای سیستم عصبی مرکزی: مطالعات نشان داده که داروهایی مانند مودافینیل (Modafinil) میتواند برای بیماران مبتلا به نارکولپسی بسیار مؤثر باشد و خوابآلودگی را کاهش دهد. (مرجع)
- تحریک عصب واگ: پژوهشها نشان دادهاند که تحریک عصب واگ میتواند به تنظیم چرخه خواب و بیداری کمک کرده و خوابآلودگی روزانه را کاهش دهد. (مرجع)
- درمانهای شناختی-رفتاری (CBT): استفاده از CBT برای درمان مشکلات خواب و تنظیم چرخه خواب و بیداری، در سالهای اخیر به شدت مورد توجه قرار گرفته است. (مرجع)
دکتر مصطفی امیری؛ متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ خواب
در این زمینه، دکتر مصطفی امیری، متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ خواب، یکی از چهرههای برجسته در حوزه تشخیص و درمان اختلالات خواب است. کلینیک مغز و اعصاب و روان ایشان با استفاده از پیشرفتهترین تکنیکهای تشخیصی مانند MSLT، به تشخیص و درمان مشکلات خواب میپردازد. با تجربه گسترده در این حوزه، دکتر امیری و تیم ایشان توانستهاند به بسیاری از بیماران کمک کنند تا کیفیت خواب و زندگی خود را بهبود بخشند.
یافتههای جدید در مورد خوابآلودگی روزانه
یافتههای علمی جدید نشان میدهد که خوابآلودگی روزانه میتواند با بسیاری از بیماریهای مزمن مرتبط باشد. به عنوان مثال، ارتباط مستقیم بین دیابت و خوابآلودگی روزانه مشاهده شده است. طبق یک مطالعه در سال 2020، خوابآلودگی مداوم میتواند به عنوان یکی از نشانههای اولیه دیابت نوع 2 در نظر گرفته شود. (مرجع)
علاوه بر این، پژوهشها نشان میدهد که خوابآلودگی روزانه ممکن است با مشکلات قلبی نیز ارتباط داشته باشد. در یک مطالعه که در سال 2022 انجام شد، مشخص شد که افرادی که دچار خوابآلودگی مداوم هستند، بیشتر در معرض خطر بیماریهای قلبی-عروقی قرار دارند. (مرجع)
MSLT در بیماران با بیماریهای مزمن
MSLT نه تنها برای تشخیص نارکولپسی، بلکه برای تشخیص مشکلات خواب در بیماران با بیماریهای مزمن مانند دیابت، بیماریهای قلبی و افسردگی نیز مؤثر است. تحقیقات جدید نشان میدهد که این تست میتواند به پزشکان در تشخیص مشکلات خواب در بیماران مزمن کمک کند و بهبود کیفیت خواب آنها را تسریع کند.
ارتباط بین کیفیت خواب و سلامت مغز
طبق تحقیقات انجام شده در سال 2023، خوابآلودگی روزانه به شدت با کاهش عملکرد شناختی مرتبط است. این موضوع بهویژه در افراد مسن و بیماران مبتلا به زوال عقل مشهود است. MSLT میتواند به پزشکان در تشخیص و مدیریت بهتر این مشکلات کمک کند. (مرجع)
کلینیک مغز و اعصاب دکتر امیری؛ مرجع معتبر برای تشخیص و درمان مشکلات خواب
کلینیک دکتر مصطفی امیری به عنوان یکی از مراکز پیشرو در ایران، با بهرهگیری از تکنولوژیهای پیشرفته، خدمات جامعی در زمینه تشخیص و درمان اختلالات خواب، مغز و اعصاب و روان ارائه میدهد. استفاده از تکنیکهای نوین مانند MSLT و ترکیب آن با روشهای درمانی جدید، این کلینیک را به یکی از مراکز معتبر و قابل اعتماد تبدیل کرده است.
نتیجهگیری
MSLT به عنوان یک ابزار تشخیصی مؤثر برای شناسایی مشکلات خوابآلودگی در طول روز، همچنان نقش مهمی در پزشکی خواب ایفا میکند. یافتههای علمی جدید و پیشرفتهای درمانی، این روش را به ابزاری کارآمدتر برای بهبود کیفیت زندگی افراد تبدیل کرده است. در نهایت، متخصصانی مانند دکتر مصطفی امیری با استفاده از این روشها و تکنیکهای نوین درمانی، نقش بسزایی در ارتقاء سلامت خواب و مغز و اعصاب دارند.